Jak obliczyć limit, który powoduje zmianę właściwości urzędu skarbowego od 1 stycznia 2025 r. – według stanowiska MF

Podatnicy, których przychody netto ze sprzedaży przekraczają próg 3 mln euro, z mocy prawa są przenoszeni pod tzw. wyspecjalizowane urzędy skarbowe (WUS). Zmiana właściwości urzędu obsługującego takiego podatnika następuje z dniem 1 stycznia danego roku, na podstawie przychodów osiągniętych dwa lata wcześniej przeliczonych na ostatni dzień roku podatkowego. Ministerstwo Finansów zajęło stanowisko w sprawie zasad przeliczania tego limitu, w przypadku gdy ostatni dzień roku podatkowego przypada na dzień wolny od pracy.

Zaliczenie do kategorii podmiotów podległych pod WUS następuje z dniem 1 stycznia drugiego roku następującego po zakończeniu roku podatkowego, w którym został spełniony warunek przekroczenia limitu przychodów (chodzi o kategorie podatników i płatników podległych pod WUS określonych rozporządzeniem MF z 28 grudnia 2020 r.). Oznacza to, że dla ustalenia, czy w 2025 r. podatnik powinien podlegać pod WUS, należy wziąć pod uwagę przychody z 2023 r. przeliczone na „ostatni dzień roku podatkowego”. 

Co jednak, gdy ostatni dzień roku podatkowego przypada w dzień wolny (sobotę, niedzielę, święto)? Dotychczas w praktyce przyjmowano, że należy się wówczas cofnąć do najbliższego dnia roboczego, w którym kurs waluty był ogłoszony. Problem dotyczy roku 2023, który bierze się pod uwagę w ustalaniu właściwości US na 2025 r. Biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę stosowaną przy przeliczaniu tego limitu, w przypadku 2023 r. oznaczałoby to, że należy się cofnąć do 29 grudnia 2023 r. (kurs euro 4,3480 zł), ponieważ jest to ostatni kurs waluty ogłoszony w tym roku podatkowym (31 grudnia 2023 r. przypadał w niedzielę). 

Ministerstwo Finansów przyjęło jednak inną zasadę, o czym poinformowało w piśmie do podległych jednostek Krajowej Administracji Skarbowej oraz potwierdziło w odpowiedzi na pytanie „Dziennika Gazety Prawnej”. MF uważa, że jeżeli średni kurs ogłoszony przez NBP na ostatni dzień roku podatkowego, który uwzględnia się w tym przeliczeniu, przypada w dzień wolny od pracy, to bierze się pod uwagę kurs z kolejnego dnia roboczego, a nie ostatnio ogłoszony. Resort powołuje się tu na art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej, który brzmi:

§

(…) jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej.

Innymi słowy – według wykładni MF – do przeliczenia limitu przychodów dla 2023 r. nie ma zastosowania kurs z 29 grudnia 2023 r. (kurs euro 4,3480 zł), ale z 2 stycznia 2024 r. (który wyniósł 4,3434 zł za 1 euro).

Z pewnością właściwe organy podatkowe będą postępowały zgodnie z przedstawionym przez MF stanowiskiem i przeliczały wspomniany limit według kursu z 2 stycznia 2024 r. Zatem zainteresowani podatnicy powinni sprawdzić, czy prawidłowo ustalili właściwość urzędu skarbowego na dzień 1 stycznia 2025 r., biorąc pod uwagę – rekomendowany przez MF – kurs waluty z 2 stycznia 2024 r.

Kto podlega pod wyspecjalizowane urzędy skarbowe

Do kategorii podatników i płatników podległych pod wyspecjalizowane urzędy skarbowe należą m.in.:

1. przedsiębiorcy zagraniczni, z wyłączeniem przedsiębiorców zagranicznych będących osobami fizycznymi, w rozumieniu ustawy z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy w roku podatkowym osiągnęli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej co najmniej 3 mln euro,
2. uczelnie w rozumieniu ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2020 r. poz. 85, 374, 695, 875 i 1086) oraz samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej w rozumieniu ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2020 r. poz. 295, 567, 1493, 2112, 2345 i 2401), które w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej co najmniej 3 mln euro,
3. osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z wyłączeniem podatników i płatników prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, które w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej co najmniej 3 mln euro i nieprzekraczającej 50 mln euro,
4. osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z wyłączeniem podatników i płatników prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, które w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej przekraczającej 50 mln euro.

Dodajmy, że podatnicy o przychodach w wysokości co najmniej 3 mln euro podlegają pod jeden z 19-tu wyspecjalizowanych urzędów skarbowych, natomiast Ci, których przychody wynoszą co najmniej 50 mln euro (217 170 000 zł dla 2025 r.) podlegają Pierwszemu Mazowieckiemu Urzędowi Skarbowemu w Warszawie.

W przypadku wymienionych podmiotów zaliczenie do kategorii podmiotów podległych pod WUS następuje z dniem 1 stycznia drugiego roku następującego po zakończeniu roku podatkowego, w którym został spełniony warunek przekroczenia limitu przychodów. Oznacza to, że podmioty te powinny złożyć zawiadomienie o przejściu pod WUS, gdy ich przychody za 2023 r.:

• wyniosły co najmniej 3 mln euro – w przypadkach wymienionych w pkt 1–3 albo
• przekroczyły 50 mln euro – w przypadku wymienionym w pkt 4.

*Termin przesunięty na 2 stycznia 2024 r., ponieważ 31 grudnia 2023 r. przypadał w niedzielę. Kurs euro na dzień 2 stycznia 2024 r. wynosił 4,3434 zł za 1 euro.

Przejście z WUS do zwykłego urzędu skarbowego

Podatnicy, których przychody spadły poniżej limitu, „wracają” do urzędów skarbowych właściwych miejscowo. Taka sytuacja ma miejsce, gdy podatnik przez dwa kolejne lata nie spełnia warunków przychodowych; tj. powrót do "zwykłego" US następuje z dniem 1 stycznia drugiego roku następującego po upływie dwóch kolejnych lat podatkowych, w których nie został spełniony warunek przychodowy. Zatem podatnik przechodzi z WUS do zwykłego US z dniem 1 stycznia 2025 r., jeżeli w 2022 r. i 2023 r. nie spełnił warunku przychodowego. Przeliczenie limitu na 2022 r. i 2023 r. podajemy poniżej.

* Termin przesunięty na 2 stycznia 2023 r., ponieważ 31 grudnia 2022 r. przypadał w sobotę. Kurs euro na dzień 2 stycznia 2023 r. wynosił 4,6784 zł za 1 euro.

** Termin przesunięty na 2 stycznia 2024 r., ponieważ 31 grudnia 2023 r. przypadał w niedzielę. Kurs euro na dzień 2 stycznia 2024 r. wynosił 4,3434 zł za 1 euro.

Zawiadomienie o zmianie właściwości urzędu skarbowego

Podatnicy wymienieni w rozporządzeniu z 28 grudnia 2020 r., którzy spełnili warunek przychodowy, mają obowiązek zawiadomić o tym swój dotychczasowy urząd skarbowy. Zawiadomienie w tej sprawie należało złożyć do 15 października 2024 r. Ten sam termin zawiadomienia obowiązuje również tych podatników, którzy są obecnie obsługiwani przez wyspecjalizowany urząd skarbowy (WUS), ale od 1 stycznia 2025 r. utracą ten przywilej. 

Brak dokonania zawiadomienia o zmianie właściwości urzędu skarbowego nie ma znaczenia prawnego dla określenia właściwości urzędu skarbowego, ponieważ zmiana właściwości następuje z mocy prawa. Jednak niedopełnienie opisanych formalności może skutkować odpowiedzialnością karną skarbową. Przepisy Kodeksu karnego skarbowego przewidują karanie grzywną podatników, którzy wbrew obowiązkowi nie złożą w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej (art. 80 k.k.s.).

Zatem jeżeli podatnik nie złożył jeszcze wymaganego zawiadomienia, a osiągnął przychody w wysokości co najmniej równej podanym limitom, powinien je złożyć wraz z dobrowolnym zawiadomieniem o popełnieniu wykroczenia lub przestępstwa skarbowego (tzw. czynny żal). 

Skutki zmiany właściwości US

Zmiana właściwości urzędu skarbowego powoduje określone konsekwencje. Po zmianie organem podatkowym właściwym w sprawach danego podatnika stanie się od 1 stycznia 2025 r. inny organ podatkowy. To nowy urząd ma obowiązek rozpatrywać sprawy danego podatnika, co może budzić wątpliwości co do tego, który urząd powinien być w okresie przejściowym właściwy w danej sprawie. Ustalenie to jest o tyle istotne, że prawo (i obowiązek) rozstrzygnięcia sprawy przez właściwy organ jest podstawą prawidłowego postępowania podatkowego, a naruszenie przepisów o właściwości jest przesłanką stwierdzenia nieważności decyzji.

Skutkiem zmiany właściwości jest to, że:

• niezrealizowane wnioski, które wpłyną do urzędu skarbowego przed 1 stycznia 2025 r., np. dotyczące udzielenia ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, będą rozpatrywane przez naczelnika urzędu skarbowego właściwego przed zmianą, tj. naczelnika właściwego na dzień złożenia wniosku,
• kontrole podatkowe oraz postępowania podatkowe rozpoczęte i niezakończone przez urzędy skarbowe właściwe przed 1 stycznia 2025 r. będą kontynuowały urzędy skarbowe właściwe przed zmianą – zgodnie z zasadą ciągłości wyrażoną w art. 18b § 1 i 2 ustawy – Ordynacja podatkowa,
• przy zmianie właściwości urzędu nie ma obowiązku ponownego składania pełnomocnictwa,
• postępowania karne skarbowe prowadzone przed 1 stycznia 2025 r. kontynuowane są przez urzędy skarbowe właściwe przed zmianą,
• w przypadku złożenia deklaracji do niewłaściwego urzędu skarbowego zostanie ona przekazana zgodnie z właściwością,
• deklaracje oraz korekty tych dokumentów za okresy rozliczeniowe wcześniejsze niż 1 stycznia 2025 r., w tym za ostatni okres rozliczeniowy 2024 r., składa się do urzędu skarbowego właściwego po zmianie (art. 18a ustawy – Ordynacja podatkowa),
• deklaracje i korekty deklaracji sporządzane od 1 stycznia 2025 r. powinny być składane już do nowych urzędów, niezależnie od okresu, którego dotyczą,
• wpłat zobowiązań z tytułu podatków innych niż dokonywane na mikrorachunek podatnika należy dokonywać na rachunek nowego urzędu skarbowego,
• wpłaty podatku dokonywane na mikrorachunek przedsiębiorcy są nadal tak dokonywane także po zmianie urzędu skarbowego,
• podmioty, u których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym i zakończy się po 31 grudnia 2024 r., składają zeznanie CIT za ten rok do urzędu skarbowego, który był właściwy w pierwszym dniu tego roku podatkowego,
• podmioty, u których rok podatkowy zakończy się 31 grudnia 2024 r., zeznanie CIT za 2024 r. powinny złożyć do urzędu skarbowego właściwego na 1 stycznia 2025 r., a więc do urzędu właściwego po zmianie,
• deklaracje PIT-11 za 2024 r. należy złożyć tak jak dotychczas do urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres zamieszkania podatnika. Zmiana właściwości urzędu dla płatnika nie ma tutaj znaczenia.

Ewa Sławińska

prawnik, redaktor naczelna „MONITORA księgowego”