Postanowienie NSA z dnia 27 lutego 2025 r., sygn. I GZ 55/25

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tomasz Smoleń po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2025 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Parafii [...] w O. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 września 2024 r., sygn. akt V SA/Wa 1597/24 w zakresie odmowy wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi Parafii [...] w O. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 11 marca 2024 r., nr 16/2024, znak: DOZ-WF.650.4.2023.MK w przedmiocie określenia kwoty dotacji cwelowej przypadającej do zwrotu postanawia: oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 26 września 2024 r., sygn. akt V SA/Wa 1597/24, odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi Parafii [...] w O. (skarżąca, parafia) na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (organ, MKiDN) z dnia 11 marca 2024 r., nr 16/2024, znak: DOZ-WF.650.4.2023.MK w przedmiocie określenia kwoty dotacji celowej przypadającej do zwrotu.

W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że skarżąca w skardze na opisaną ww. decyzję wniosła o wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia przez Sąd. Mocą tej decyzji skarżącą parafia została zobowiązana do zwrotu dofinansowania w kwocie 280.000,00 zł.

WSA wyjaśnił, że w uzasadnieniu wniosku parafia wskazała, iż w wyniku wykonania zaskarżonej decyzji zajdzie niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody oraz spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Skarżąca jest małą parafią wiejską, która nie posiada żadnych oszczędności, a jej jedynym źródłem dochodów są ofiary parafian, których jest [...], z czego zaledwie 30 % uczestniczy w życiu parafialnym. Tak mała liczba ofiarodawców, w tym ich status majątkowy (są to w większości bardzo ubogie rodziny wiejskie) skutkuje tym, że z trudem pokrywane są bieżące koszty utrzymania parafii. Parafia nie prowadzi działalności gospodarczej, nie ma udziałów w spółkach, nie ma też oszczędności. Parafia ma na utrzymaniu trzy kościoły - parafialny (pw. św. [...] w O.), dwa kościoły filialne (pw. [...] w R. oraz pw. św. [...] w S.), jak również kaplicę pw. [...] w R., kaplicę cmentarną w R. oraz cmentarze parafialne w O. i R. Wszystkie te obiekty są obiektami zabytkowymi, co skutkuje znacznie wyższymi bieżącymi kosztami utrzymania w porównaniu z kosztami utrzymania nowych budynków. Już tylko opłaty za dostawę energii elektrycznej do obiektów sakralnych to miesięczny koszt ponad 1.600 zł. Do tego należy doliczyć także i opłaty za odbiór odpadów, które w przypadku cmentarzy są bardzo wysokie, a także opłaty za ubezpieczenie tych obiektów oraz za utrzymanie obiektu plebanii, w tym za dostawę wody, energii elektrycznej, odbiór ścieków, odpadów komunalnych, dostawę Internetu. Bieżącym wydatkiem są też wydatki na zakup wszelkich akcesoriów liturgicznych, niezbędnych do sprawowania kultu religijnego. Parafia z całą pewnością nie zdoła uzyskać z ofiar wiernych kwoty objętej wykonalną decyzją MKiDN, a to z uwagi zarówno na fakt niewielkiej ilości ofiarodawców i ich niewielkiej możliwości finansowej, jak i fakt, że przez lata to właśnie z udziałem ich datków były remontowane obiekty parafialne. Zresztą remonty te były wykonywane tylko dlatego, że uzyskano dotacje. Skarżąca nie ma też możliwości wzięcia kredytu bankowego celem spłaty objętych decyzją należności. Z jednej bowiem strony nie może przyjąć na siebie zobowiązania terminowej spłaty rat kredytowych, albowiem nie ma żadnej gwarancji, że w terminie ich płatności będzie miała środki na zapłatę, z drugiej zaś - nie ma majątku, który mógłby stanowić zabezpieczenie dla takiego kredytu. Parafia nie ma więc środków finansowych, by dobrowolnie wykonać zaskarżoną decyzję, skutkiem czego zostanie zapewne wszczęte postępowanie egzekucyjne. To z kolei, z uwagi na brak majątku, który mógłby doprowadzić do wyegzekwowania należności, będzie z pewnością bezskuteczne. Postępowanie to jednak doprowadzi do utraty płynności finansowej skarżącej i braku możliwości pokrywania bieżących kosztów utrzymania parafii, w szczególności opłat za media. Egzekucja nie będzie się zatem wiązała tylko z pewną uciążliwością, która zawsze towarzyszy przymusowej egzekucji, ale skutkować będzie brakiem możliwości rzeczywistego funkcjonowania i realizacją celów, do jakich została powołana. Nadto egzekucja skutkować będzie koniecznością ponoszenia kosztów egzekucyjnych, które z racji kwoty podlegającej tej egzekucji, będą bardzo wysokie, a ich odzyskanie wobec braku egzekwowalnego majątku po stronie skarżącej, będzie wysoce wątpliwe. Do wniosku załączyła faktury za energię elektryczną i odbiór odpadów oraz wydruk strony internetowej diecezji z danymi parafii.