Opinia rzecznika generalnego M. Szpunara przedstawiona w dniu 24 października 2024 r., sygn. C-575/23

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

MACIEJA SZPUNARA

przedstawiona w dniu 24 października 2024 r.(1)

Sprawa C‑575/23

FT,

AL,

ON

przeciwko

État belge,

przy udziale

Orchestre national de Belgique (ONB)

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Conseil d’État (radę stanu, Belgia)]

Odesłanie prejudycjalne – Zbliżanie ustawodawstw – Własność intelektualna – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Prawa pokrewne statutowych muzyków orkiestry – Dyrektywa 2001/29/WE – Artykuł 2 i art. 3 ust. 2 – Prawo do zwielokrotniania i prawo podawania do publicznej wiadomości – Dyrektywa 2006/115/WE – Artykuły 7 – 9 – Prawa do utrwalania, nadawania i odtwarzania publicznego oraz rozpowszechniania – Dyrektywa (UE) 2019/790 – Artykuł 26 – Stosowanie w czasie – Artykuły 18 – 23 – Zakres stosowania – Zasada odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia – Zasada swobody umów – Przeniesienie praw pokrewnych w drodze przepisów wykonawczych

 Wprowadzenie

1. Nie tylko autorzy korzystają z praw własności intelektualnej do swoich utworów. Podmiotom współuczestniczącym w twórczości artystycznej, w szczególności artystom wykonawcom, przyznaje się prawa szczególne, zwane „prawami pokrewnymi prawu autorskiemu” (zwane dalej „prawami pokrewnymi”(2)).

2. Owe prawa pokrewne, które chronią wykonania artystów wykonawców przed nieuprawnionym korzystaniem, mają charakter podobny do praw autorskich. Nie tylko dotyczą one, w szerokim zakresie, tych samych aktów eksploatacji, ale również mają taki sam charakter praw wyłącznych w zakresie, w jakim umożliwiają zezwalanie na korzystanie z tych wykonań lub na zakazywanie tego korzystania.

Jednakże artyści wykonawcy często znajdują się w sytuacjach, które sprawiają, że wykonywanie ich praw jest bardziej skomplikowane niż korzystanie z praw autorskich. Po pierwsze, znacznie częściej niż autorzy, artyści wykonawcy wykonują swoją działalność w ramach stosunku pracy. Po drugie, o ile utwór ma zazwyczaj tylko jednego autora lub ograniczoną liczbę autorów, na przykład kompozytora muzyki i autora tekstu, o tyle artyści wykonawcy występują często w ramach większej lub mniejszej grupy, takiej jak zespół muzyczny, zespół teatralny czy, jak w niniejszej sprawie, orkiestra.