Wyrok WSA w Lublinie z dnia 20 grudnia 2022 r., sygn. II SA/Lu 766/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Asesor sądowy Brygida Myszyńska-Guziur, Protokolant Referent Justyna Kłosowska-Pietrynko po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2022 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa [...] Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Chełmie z dnia 24 lipca 2018 r. nr SKO.II.41/564/OPG/2018 w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za przekazanie po terminie sprawozdania w zakresie odbierania odpadów komunalnych I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Chełmie na rzecz Przedsiębiorstwa [...] Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę 1500 (jeden tysiąc pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Sygn. akt II SA/Lu 766/22

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2017r. Prezydent Miasta Che�m wszcz�� z urz�du post�powanie w sprawie na�o�enia na Przedsi�biorstwo [...] Sp. z o. o w C. kary pieni�nej za przekazanie po terminie sprawozda� dotycz�cych odbioru odpad�w komunalnych od w�a�cicieli nieruchomo�ci z terenu Miasta Che�m za I i II kwarta� 2013r. Organ wyja�ni�, �e Sp�ka by�a zobowi�zana z�o�y� sprawozdanie do 30 kwietnia 2013 r. i 31 lipca 2013 r. tymczasem z�o�y�a je 7 marca 2014r. Nast�pnie decyzj� z dnia 12 stycznia 2018r. organ na podstawie art. 9n, 9zb ust. 1, 9x ust. 1 pkt 5, 9zd ust. 1 i 2 ustawy z 13 wrze�nia 1996 r. o utrzymaniu czysto�ci i porz�dku w gminach za przekazanie sprawozdania po terminie na�o�y� na sp�k� kar� pieni�n� w wysoko�ci 53 000 z� obliczon� w wysoko�ci 100 z� za ka�dy dzie� zw�oki. Po rozpoznaniu odwo�ania sp�ki Samorz�dowe Kolegium Odwo�awcze w Che�mie decyzj� z dnia 8 marca 2018r. decyzj� organu pierwszej instancji utrzyma�o w mocy. Po z�o�eniu przez sp�k� skargi do Wojew�dzkiego S�du Administracyjnego Kolegium decyzj� z dnia 26 kwietnia 2018r. na podstawie art. 54 � 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o post�powaniu przed s�dami administracyjnymi uchyli�o w�asn� decyzj� z 8 marca 2018r. i decyzj� organu I instancji z 12 stycznia 2018r. oraz spraw� przekaza�o do ponownego rozpoznania. W tej sytuacji Prezydent Miasta Che�m postanowieniem z dnia 11 maja 2018r. ponownie wszcz�� post�powanie w sprawie na�o�enia na Przedsi�biorstwo [...] Sp. z o. o w C. kary pieni�nej, a nast�pnie decyzj� z dnia 8 czerwca 2018r. na podstawie art. 207 w zwi�zku z art. 210 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.) w zwi�zku z art. 9n, 9zb ust. 1, 9x ust. 1 pkt 5, 9zd ust. 1 i 2 ustawy z 13 wrze�nia 1996 r. o utrzymaniu czysto�ci i porz�dku w gminach ponownie wymierzy� sp�ce kar� pieni�n� w kwocie 53 000 z�. Po rozpoznaniu odwo�ania sp�ki Samorz�dowe Kolegium Odwo�awcze w Che�mie decyzj� z 24 lipca 2018 r. decyzj� organu I instancji utrzyma�o w mocy. Organ odwo�awczy przywo�a� przepisy prawa maj�ce zastosowanie w sprawie i podkre�li�, �e w �wietle tych przepis�w, obowi�zek sk�adania sprawozda� odnosi si� zar�wno do podmiotu, kt�ry faktycznie odbiera na terenie gminy w danym p�roczu odpady od w�a�cicieli nieruchomo�ci, jak i podmiotu, kt�ry tego nie czyni, a jest wpisany do rejestru dzia�alno�ci regulowanej. Obowi�zek sprawozdawczy powstaje z momentem wpisu do rejestru dzia�alno�ci regulowanej w zakresie odbierania odpad�w komunalnych i pozostaje aktualny do jego wykre�lenia z omawianego rejestru. Odwo�uj�ca si� Sp�ka jest podmiotem okre�lonym w art. 9n ustawy o utrzymaniu porz�dku i czysto�ci w gminach , na kt�rym spoczywa opisany wy�ej obowi�zek. Wobec niedotrzymania ustawowych termin�w z�o�enia sprawozda� prawid�owo zosta�a wydana decyzja o na�o�eniu na Sp�k� kary pieni�nej, kt�rej wysoko�� zosta�a okre�lona w spos�b prawid�owy, uwzgl�dniaj�c op�nienia w z�o�eniu sprawozdania. Kolegium zaznaczy�o, �e przepisy powo�anej ustawy wyznaczaj� sztywno wysoko�� kary za ka�dy dzie� op�nienia i nie przewiduj� �adnej okoliczno�ci, pozwalaj�cej na uwzgl�dnienie indywidualnych okoliczno�ci zwi�zanych z naruszeniem omawianego obowi�zku. Odnosz�c si� do zarzutu wadliwego podpisania decyzji, organ odwo�awczy zaznaczy�, �e w aktach sprawy znajduje si� pe�nomocnictwo do wydania decyzji przez osob�, kt�ra j� podpisa�a. Po rozpatrzeniu skargi sp�ki Wojew�dzki S�d Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 7 lutego 2019r. ( II SA/Lu 741/18 ) skarg� oddali�. Zdaniem S�du niekwestionowane jest, �e Sp�ka zosta�a wpisana do rejestru dzia�alno�ci regulowanej w zakresie odbierania odpad�w komunalnych, prowadzonego przez Prezydenta Miasta Che�m by�a zatem zobowi�zana wi�c obowi�zany do sk�adania okresowych sprawozda�, o kt�rych mowa w art. 9n ust. 1 i 2 ustawy (w brzmieniu obowi�zuj�cym w 2013 r., a wi�c w okresie sprawozdawczym, kt�rego dotyczy rozpoznawana sprawa - Dz. U. z 2012 r. poz. 391 ze zm.). Sprawozdanie mia�o by� przekazywane w�jtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w terminie do ko�ca miesi�ca nast�puj�cego po kwartale, kt�rego dotyczy czyli do 30 kwietnia k 2013 r., i 31 lipca 2013 r. Zosta�y natomiast z�o�one 7 marca 2014r, a wi�c po up�ywie � odpowiednio � 311 oraz 219 dni. St�d te� zgodnie z art. 9x ust. 1 pkt 5 ustawy sp�ce wymierzono kar� pieni�nej w wysoko�ci 100 z� za ka�dy dzie� op�nienia. R�wnie� s�d podkre�li�, �e przy wymiarze kary pieni�nej nie mo�na uwzgl�dnia� indywidualnych okoliczno�ci zwi�zanych z naruszeniem omawianego obowi�zku. Za bezzasadny uzna� S�d zarzut, jakoby pracownik Biura Gospodarki Odpadami Urz�du Miasta podpisuj�cy decyzj� organu pierwszej instancji, nie zosta� nale�ycie umocowany w tym zakresie, co uzasadnia stwierdzenie niewa�no�ci powy�szej decyzji. Zgodnie z art. 143 � 1 Ordynacji podatkowej, kt�ry ma w tej kwestii zastosowanie, na mocy odes�ania zawartego w art. 9zf ustawy organ mo�e upowa�ni� funkcjonariusza lub pracownika kierowanej jednostki organizacyjnej do za�atwiania spraw w jego imieniu i w ustalonym zakresie, a w szczeg�lno�ci do wydawania decyzji. Upowa�nienie takie musi by� utrwalone w formie pisemnej (art. 143 � 3). W aktach administracyjnych sprawy znajduje si� pe�nomocnictwo Prezydenta Miasta Che�m dla osoby podpisanej pod decyzj� do inspektorowi Biura Gospodarki Odpadami Komunalnymi Urz�du Miasta Che�m do podpisywania decyzji wydawanych w trybie ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, wynikaj�cych z zakresu dzia�ania Biura Gospodarki Odpadami Komunalnymi podczas nieobecno�ci Kierownika Biura. Do zakresu dzia�ania wskazanej kom�rki organizacyjnej� jak wynika z zarz�dzenia Nr 158/11 Prezydenta Miasta Che�m z 17 czerwca 2011 r. w sprawie nadania Regulaminu Organizacyjnego Urz�du Miasta Che�m nale�� sprawy gospodarowania odpadami komunalnymi wynikaj�ce z ustawy o utrzymaniu czysto�ci i porz�dku w gminach (� 34b dodany zarz�dzeniem nr 682/13 Prezydenta Miasta Che�m z 13 lutego 2013 r. zmieniaj�cym zarz�dzenie w sprawie nadania Regulaminu Organizacyjnego Urz�du Miasta Che�m. Wed�ug S�du nie ma tak�e podstaw do uznania, �e zaskar�ona decyzja dotyczy sprawy ju� poprzednio rozstrzygni�tej inn� decyzj� ostateczn� (art. 156 � 1 pkt 3 k.p.a.). Nie zachodz� te� inne przes�anki stwierdzenia niewa�no�ci decyzji okre�lone w art. 156 � 1 kpa. Po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Sp�ki Naczelny S�d Administracyjny wyrokiem z dnia 11 pa�dziernika 2022r. ( III OSK 1338/21) uchyli� wyrok S�du I instancji. Zdaniem NSA s�d pierwszej instancji nie uwzgl�dni� zarzutu przedawnienia przedmiotowej kary. Zarzut ten nie zosta� wprawdzie podniesiony w skardze, ale nie zwalnia�o to Wojew�dzkiego S�du Administracyjnego od jego rozpoznania. Kwestia ta nie by�a przedmiotem oceny r�wnie� organu odwo�awczego, mimo, �e nie by�o zwi�zane granicami i zarzutami odwo�ania. Tymczasem przedawnienie mog�o mie� znaczenie dla ostatecznego wyniku sprawy. Przedawnienie jest instytucj� prawa materialnego, kt�ra wywo�uje tak�e skutki procesowe, przes�dzaj�c o tre�ci aktu stosowania prawa. Ponadto S�d cytowa� przepis 9x ust. 1 pkt. 5 ustawy o utrzymaniu czysto�ci i porz�dku w gminach w brzmieniu sprzed nowelizacji wprowadzonej ustaw� z dnia 25 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o samorz�dzie gminnym oraz niekt�rych innych ustaw ( Dz. U z 2015r. 1045 )., kt�ra wesz�o w �ycie 1 stycznia 2016r. z wyj�tkami o kt�rych mowa w art. 57 ustawy. W tych za� przepisach wskazano m.in., �e kary mog� by� naliczane maksymalnie za nie wi�cej, ni� 365 dni op�nienia. Prezydent Miasta Che�m by� zobowi�zany do stosowania przepis�w prawa materialnego obowi�zuj�cych w dniu wydania decyzji. Organ odwo�awczy by� natomiast zobowi�zany do stosowania przepis�w prawa materialnego w dniu wydawania swojej decyzji. S�d zatem by� zobowi�zany do oceny, czy wspomniana zmiana ma charakter normatywny i wprowadza nowy stan prawny , kt�ry nie mo�e mie� zastosowania do wcze�niejszych stan�w prawnych. Zdaniem NSA ocena ta powinna uwzgl�dnia�, �e nowe brzmienie art. 9x ust. 1 pkt. 5 jest korzystniejsze dla skar��cego.