Opinia rzecznika generalnego Richarda de la Toura przedstawiona w dniu 7 listopada 2024 r.

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

JEANA RICHARDA DE LA TOURA

przedstawiona w dniu 7 listopada 2024 r.(1)

Sprawa C‑460/23 [Kinsa](i)

OB

Postępowanie karne

przy udziale:

Procura della Repubblica presso il Tribunale di Bologna

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunale di Bologna (sąd w Bolonii, Włochy)]

Odesłanie prejudycjalne – Polityka imigracyjna – Dyrektywa 2002/90/WE – Karalność ułatwiania nielegalnego wjazdu cudzoziemców na terytorium państwa członkowskiego – Artykuł 1 ust. 1 lit. a) – Definicja ogólnego naruszenia – Ważność – Artykuł 1 ust. 2 – Przepis fakultatywny wyłączający odpowiedzialność karną osoby, która udziela pomocy w nielegalnym wjeździe na terytorium państwa członkowskiego w celach humanitarnych – Karta praw podstawowych Unii Europejskiej – Artykuł 49 – Zasada legalności oraz proporcjonalności kar do czynów zabronionych pod groźbą kary – Czyn polegający na ułatwieniu przez matkę będącej obywatelką państwa trzeciego nielegalnego wjazdu na teren państwa członkowskiego dwóch małoletnich dzieci należących do jej rodziny poprzez posłużenie się fałszywymi dokumentami tożsamości

I. Wprowadzenie

1. Kwestia karalności w prawie Unii czynu polegającego na udzieleniu pomocy obywatelowi państwa trzeciego w nielegalnym wjeździe na terytorium państwa członkowskiego motywowanym współczuciem, altruizmem lub solidarnością, w celach humanitarnych lub z uwagi na obowiązek o charakterze rodzinnym, wzbudziła ożywioną dyskusję nie tylko w ramach społeczeństwa obywatelskiego, lecz także na poziomie instytucji europejskich i międzynarodowych od czasu przyjęcia dyrektywy Rady 2002/90/WE z dnia 28 listopada 2002 r. definiującej ułatwianie nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu(2). Rozpatrywany wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym odzwierciedla liczne wątpliwości wyrażone w ramach tej dyskusji.

Owo odesłanie zostało przedstawione, gdy włoskie organy sądowe wszczęły postępowanie karne przeciwko obywatelce Konga, która ułatwiła nielegalny wjazd na terytorium państwa dwóch członków swojej rodziny, córki i siostrzenicy, obu małoletnich, posługując się fałszywymi paszportami. Osoba ta obecnie odpowiada za przestępstwo polegające na ułatwianiu nielegalnego wjazdu na terytorium Włoch w zbiegu z przestępstwem posiadania fałszywych dokumentów tożsamości, o których mowa w przepisach włoskich. O ile jest to znana praktyka organów celnych i policyjnych państw członkowskich, o tyle w niniejszej sprawie Tribunale di Bologna (sąd w Bolonii, Włochy) zastanawia się nad kwestią odpowiedzialności karnej tej matki rodziny oraz, bardziej ogólnie, osób działających bezinteresownie, a także nad kwestią sankcji, która ma wobec nich zastosowanie na podstawie art. 1 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2002/90 i implementującej ten przepis regulacji w prawie krajowym().