Wyrok NSA z dnia 26 czerwca 2025 r., sygn. III OSK 892/25
Rozporządzenie w przedmiocie utworzenia gminy ma charakter aktu prawa powszechnie obowiązującego i stanowi realizację normy art. 15 ust. 2 Konstytucji RP, zatem nie spełnia przesłanek uznania go za akt indywidualny organu administracji publicznej i nie podlega kontroli przed sądem administracyjnym.
Istota problemu
Główny problem prawny w analizowanej sprawie dotyczy kompetencji sądów administracyjnych do rozpoznania skargi na rozporządzenie Rady Ministrów dotyczące utworzenia nowej gminy. Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił skargę z uwagi na jej niedopuszczalność, twierdząc, że sądy administracyjne nie mają w tym zakresie właściwości. Spór dotyczy interpretacji przepisów związanych z prawem do sądu oraz sposobem zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego w świetle Konstytucji RP oraz ustaw regulujących samorząd i postępowanie administracyjne.
Rozstrzygnięcie
NSA oddalił skargę kasacyjną Gminy Supraśl, podtrzymując stanowisko, że sądy administracyjne nie orzekają w sprawach dotyczących rozporządzeń jako aktów prawa powszechnie obowiązującego. Kluczowym argumentem jest charakter prawny rozporządzenia Rady Ministrów, które podlega kontroli konstytucyjnej, a nie sądowoadministracyjnej. NSA wskazał, że choć rozporządzenia dotyczące granic gmin mają specyficzny charakter, nie mogą być kontrolowane przez sądy administracyjne z uwagi na ich powszechnie obowiązujący charakter ustawowy. Zasadność rozporządzenia powinna być oceniana przez Trybunał Konstytucyjny, nie przez sądy administracyjne, co wyklucza ich właściwość w tej sprawie.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2025 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy Supraśl z siedzibą w Supraślu od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lutego 2025 r. sygn. akt I SA/Wa 77/25 odrzucającego skargę Gminy Supraśl z siedzibą w Supraślu na rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 października 2024 r. w przedmiocie utworzenia gminy postanawia: 1. oddalić skargę kasacyjną, 2. oddalić wniosek Rady Ministrów o zasądzenie kosztów postępowania.
