Nie wszystkie koszty ponoszone w trakcie budowy środka trwałego zwiększają jego wartość – jak je ująć w księgach

Problem: Jednostka realizuje budowę obiektu i ponosi różne koszty, które nie zwiększają wartości początkowej środka trwałego. Powstaje pytanie, jak ująć te wydatki w księgach rachunkowych: czy zaliczyć je do kosztów ogólnego zarządu (zespół 4 lub 5), czy do pozostałych kosztów operacyjnych?

Odpowiedź: Nie można wskazać jednej ogólnej zasady – sposób ujęcia zależy od charakteru danego kosztu oraz jego związku z budową środka trwałego. Wydatki te mogą stanowić koszty działalności operacyjnej (np. koszty ogólnego zarządu) albo pozostałe koszty operacyjne.

Uzasadnienie: Ustawa o rachunkowości oraz Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe” określają, że wartość początkowa środka trwałego to:

• cena nabycia (art. 28 ust. 2 i 8 u.r.),
• koszt wytworzenia (art. 28 ust. 3 i 8 u.r.),
• powiększoną – w obu przypadkach – o koszty finansowania zewnętrznego (art. 28 ust. 8 u.r.).

Jak z kolei objaśnia KSR nr 11 „Środki trwałe”, wartość początkowa środka trwałego zależy od:

• stanu, w jakim jednostka pozyskała dany składnik majątkowy – tj. czy był on kompletny i zdatny do natychmiastowego użytkowania, czy też wymagał dodatkowych działań przed oddaniem do eksploatacji,
• jakie jednostka przeprowadziła w celu zapewnienia kompletności i zdatności środka trwałego do użytkowania zgodnie z jej zamierzeniem – chodzi tu np. o sporządzenie projektów, uzyskanie zezwoleń, wykonanie robót budowlanych, montażu czy rozruchu próbnego,