Zawieszenie działalności gospodarczej – problemy z rozliczeniem VAT

Niekiedy wykonywanie działalności gospodarczej jest utrudnione lub nieekonomiczne. Wówczas warto pomyśleć o jej zawieszeniu. Ma to określone skutki także w VAT. Doświadczenie uczy jednak, że podatnicy VAT bądź to nadmiernie przejmują się niektórymi aspektami zawieszenia działalności (np. możliwość incydentalnej sprzedaży, prawo do odliczenia), bądź nie zauważają niektórych niebezpieczeństw, np. iż prawo do nieskładania deklaracji jest ograniczone. W publikacji omówimy te zagadnienia.

Zasady zawieszenia działalności reguluje art. 22 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców; dalej: Prawo przedsiębiorców. Wynika z niego, że zawiesić działalność mogą przedsiębiorcy niezatrudniający pracowników (z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim). Przedsiębiorca jako podatnik VAT w związku z zawieszeniem działalności ma zarówno uprawnienia, jak i obowiązki wynikające z ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; dalej: ustawa o VAT.

1. Brak obowiązku składania deklaracji

Zasadniczo w razie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy (art. 99 ust. 7a ustawy o VAT). Oznacza to, że w okresie zawieszenia działalności podatnicy nie muszą składać „zerowych” deklaracji VAT. Od razu warto mieć na uwadze, że ustawodawca użył zwrotu „podatnicy nie mają obowiązku”. Dlatego składanie deklaracji, również zerowych, nie jest zakazane.

Jednocześnie zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy:

• podatników dokonujących WNT, co można uzasadniać m.in. tym, iż z tytułu WNT trzeba rozliczyć VAT należny,
• podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem (tu uzasadnienie jest podobne),
• okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego,
• okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego (często więc np. podatnik musi wyjątkowo złożyć deklarację za styczeń bądź I kwartał roku, jeśli chodzi o korektę roczną/wieloletnią).