Wyrok SN z dnia 12 lutego 2025 r., sygn. II USKP 137/23
Sąd ubezpieczeń społecznych ocenia prawidłowość decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej za zobowiązania składkowe według stanu prawnego i faktycznego istniejącego w dacie wydania decyzji. Przedawnienie zobowiązań płatnika, które nastąpiło dopiero w toku postępowania sądowego, nie może być podstawą do zwolnienia osoby trzeciej z odpowiedzialności ustalonej prawidłowo wydaną decyzją.
Teza AI
Istota problemu
Spór dotyczył kwestii, czy przedawnienie zobowiązań składkowych płatnika (spółki) w toku postępowania sądowego – już po wydaniu decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej – może stanowić podstawę do zwolnienia członka zarządu z odpowiedzialności, pomimo że w dacie wydania decyzji zobowiązania nie były jeszcze przedawnione.
Rozstrzygnięcie
SN uchylił wyrok SA i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania z powodu naruszenia art. 387 § 2¹ k.p.c. – SA nie wyjaśnił, dlaczego zwolnił członka zarządu z odpowiedzialności za nieprzedawnione w dacie wydania decyzji zobowiązania. SN przypomniał utrwaloną linię orzeczniczą, że sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu z daty jej wydania, a nie z chwili orzekania.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Renata Żywicka (przewodniczący)
SSN Leszek Bielecki
SSN Agnieszka Żywicka (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania M. N. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych III Oddziałowi w Warszawie o przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu składek, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 12 lutego 2025 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 grudnia 2021 r., sygn. akt III AUa 10/19,
uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 1 i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 2 grudnia 2021 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie z odwołania M.N. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddziału w Warszawie w przedmiocie przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu składek, na skutek apelacji M.N. od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 27 września 2018 r. (którym oddalono odwołanie), zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1 i poprzedzającą go decyzję nr […] Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddział w Warszawie z 22 grudnia 2017 r. w ten sposób, że stwierdza, iż M.N. nie odpowiada za zobowiązania P. Spółki z o.o. w likwidacji za okres od grudnia 2011 r. do lipca 2012 r. oraz za wrzesień 2012 r. i oddalił odwołanie w pozostałej części (pkt I); zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, że zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami (pkt II); zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddziału w Warszawie na rzecz M. N. kwotę 30 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej (pkt III).
