Opodatkowanie instrumentów finansowych

Opodatkowanie instrumentów finansowych

Piotr Wąsowski

Pochodne instrumenty finansowe to prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów.

Problematyka związana z opodatkowaniem przychodów uzyskiwanych z kapitałów pieniężnych należy do dość trudnych zagadnień w podatku dochodowym. Zgodnie z art. 17 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.) za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się: odsetki od pożyczek, odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych (z wyjątkiem otrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą).

Do tego typu przychodów zalicza się również odsetki (dyskonto) od obligacji i innych papierów wartościowych, dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia tytułu własności udziałów w spółkach, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym także pochodnych instrumentów finansowych od papierów wartościowych. Brak natomiast jest takiego rozróżnienia w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych z 15 lutego 1992 r. (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.) która stanowi, iż przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich ten dochód został osiągnięty, a art. 10 dodaje, iż dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału (np. dywidenda), w tym także: wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej, dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego lub akcyjnego, a w spółdzielniach – dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego, dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów osoby prawnej.