Programy przygotowujące wejście do Unii

Fundusze strukturalne UE w Polsce

Unia Europejska uznaje osiągnięcie spójności (kohezji) wewnętrznej w ramach organizacji za jeden z podstawowych celów integracji europejskiej. Wyrazem tego jest Traktat Rzymski z 1957 roku oraz zapis przyjęty w roku 1987 w Jednolitym Akcie Europejskim, którego artykuł 130A stwierdza: „W celu promowania ogólnego harmonijnego rozwoju Wspólnota powinna rozwinąć akcje prowadzące do wzmocnienia swojej ekonomicznej i społecznej spójności. W szczególności Wspólnota powinna działać na rzecz redukcji zróżnicowań między różnymi regionami i ograniczenia zacofania słabiej uprzywilejowanych regionów”.

Unia ekonomiczna i monetarna jest najważniejszym wyzwaniem, przed jakim stoi obecnie Unia Europejska. Wyrazem tego jest likwidacja barier międzynarodowych dla handlu i produkcji w ramach kontynentu oraz wprowadzenie wspólnej waluty – euro.

Spójność oceniana jest w układzie ekonomicznym, społecznym oraz przestrzennym. Najczęściej stosowanymi kryteriami oceny poziomu spójności w tych trzech ujęciach są zróżnicowania w zakresie: wielkość produktu krajowego brutto na mieszkańca weryfikowanego parytetem siły nabywczej, poziomu stopy bezrobocia oraz liczby konsumentów osiąganej w danym czasie, co dokumentuje poziom dostępności przestrzennej poszczególnych obszarów. Jest ona rejestrowana na różnych poziomach obowiązującej w ramach Unii Europejskiej regionalizacji, to jest Nomenklatury Jednostek dla Statystyki Terytorialnej (Nomenclature of Units for Territorial Statistics – NUTS), jednak podstawowe znaczenie dla analiz ekonomiczno-przestrzennych mają dwa najważniejsze dla polityki regionalnej poziomy: NUTS II i NUTS III. Spójność jest oceniana także w przekroju piętnastu krajów członkowskich Unii Europejskiej.

Polityka strukturalna UE

Unia Europejska prowadzi politykę strukturalną w celu zwiększenia spójności gospodarczej i społecznej. Taki właśnie termin – polityka strukturalna – można znaleźć w traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską (1957).