Łączenie się spółek kapitałowych (cz. I)

Opracowanie poświęcone jest omówieniu regulacji podatkowych - w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych - dotyczących fuzji i przejęć. Autorzy w pierwszej części opracowania krótko przedstawiają instytucję łączenia się spółek w świetle przepisów kodeksu spółek handlowych, a następnie koncentrują się na zamknięciu ksiąg rachunkowych spółki przejmowanej, a także kwestii odliczenia straty spółek przejmowanych (łączących się). W drugiej części opracowania omówione zostaną pozostałe aspekty podatkowe procesów łączeniowych w spółce przejmującej oraz u wspólników (akcjonariuszy) łączących się spółek.

Zasadniczymi motywami łączenia się spółek są: pozyskanie nowych rynków zbytu i umocnienie pozycji na rynkach dotychczasowych, osiągnięcie koncentracji kapitałowej, zwiększenie efektywności działania, obniżenie kosztów, zwiększenie zdolności kredytowej, likwidacja elementu wzajemnej konkurencji między łączącymi się podmiotami, przeciwstawianie się gospodarczej dominacji silnych grup kapitałowych. Oprócz przedstawionych motywów mogą istnieć również inne, które powinny być czytelne i ujawnione przez wszystkich zainteresowanych w momencie deklarowania woli połączenia.

Jeśli chodzi o zdolność łączeniową spółek kapitałowych (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej), z przepisu art. 491 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) wynika, że spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi (spółkami jawnymi, partnerskimi, komandytowymi, komandytowo-akcyjnymi), przy czym spółka osobowa nie może być spółką przejmującą ani spółką nowo zawiązaną. Negatywną przesłanką łączenia się jest rozpoczęcie podziału majątku spółki w stadium jej likwidacji, a także ogłoszenie upadłości spółki. W takich przypadkach spółki nie mogą się łączyć.