Trzeci pakiet energetyczny - wzmocnienie regulacji rynku energii
W celu dalszej integracji krajowych rynków energii elektrycznej i gazu w obrębie Unii Europejskiej Komisja Europejska zaproponowała pakiet rozwiązań legislacyjnych, tzw. trzeci pakiet energetyczny, którego wejście w życie spowoduje między innymi dalsze wzmocnienie uprawnień regulatorów rynku energii, czyli Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w Polsce, oraz zacieśnienie międzynarodowej współpracy regulatorów rynku energii w obrębie UE. Przyjęte w tym zakresie przez UE zmiany Polska będzie zobowiązana wdrożyć w terminie 18 miesięcy. Powstaje jednak pytanie, jaki jest zakres tych zmian, ich cel oraz zakładany przez Komisję Europejską skutek.
dr Robert Zajdler
ekspert, Instytut Sobieskiego
Trzeci pakiet energetyczny obejmuje pięć aktów prawnych: dyrektywę zmieniającą dyrektywę dotyczącą wspólnych zasad rynku energii elektrycznej, dyrektywę zmieniającą dyrektywę dotyczącą wspólnych zasad rynku gazu ziemnego, rozporządzenie ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki, rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej oraz rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego. Zaproponowane w tym pakiecie zmiany obejmują zarówno zmiany w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstw energetycznych na rynku, jak również instytucji nadzorujących i kontrolujących ten rynek. Niniejszy artykuł obejmuje swoim zakresem jedynie aspekt instytucjonalny, czyli dotyczący wzmocnienia uprawnień organów regulacyjnych i kontrolnych rynku energii, nie odnosząc się do aspektu funkcjonowania samego sektora na podstawie nowych regulacji.
Przyczyny wprowadzania zmian
Jedną z przesłanek wprowadzania nowych rozwiązań regulacyjnych w zakresie funkcjonowania rynków energii elektrycznej i gazu w obrębie Unii Europejskiej były analizy prowadzone przez Komisję Europejską. 10 stycznia 2007 r. Komisja przedstawiła Komunikat dla Parlamentu Europejskiego i Rady - , z którego wynikało jednoznacznie, iż zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy ponoszą straty z powodu nieefektywnego i kosztownego funkcjonowania tych rynków. W szczególności zwrócono uwagę na takie aspekty ich funkcjonowania, jak: nadmierna koncentracja i zbyt dominująca pozycja określonych przedsiębiorstw, integracja pionowa rynku, brak przejrzystości działalności przedsiębiorstw na tym rynku, w szczególności dotyczy to rynku dystrybucyjnego i bilansującego oraz brak przejrzystości w kształtowaniu kosztów i cen na tych rynkach. Wniosek, jaki wypływał z analiz Komisji Europejskiej, sugerował, iż sytuacja taka wynika z istnienia pionowo zintegrowanych przedsiębiorstw energetycznych oraz niewystarczających uprawnień znaczącej liczb regulatorów rynku.
