Rada gminy nie może ustalić w uchwale zasad nabywania urządzeń wodociągowych od mieszkańców

Rada gminy chce ustalić zasady odpłatnego przejmowania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, których koszt budowy pokrywają osoby fizyczne (mieszkańcy). Radnym zależy na ustaleniu przejrzystych reguł skupu majątku. Czy ustalenie ich w uchwale rady gminy jest właściwym rozwiązaniem?

Często się zdarza, że mieszkańcy gminy budują odcinki sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, by doprowadzić media do własnych nieruchomości, a następnie występują do gminy, by ta przejęła urządzenia i zwróciła im poniesione wydatki. W praktyce rady gmin często podejmują specjalne uchwały, w których ustalają zasady przejmowania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych od osób fizycznych. Potwierdza to lektura dzienników wojewódzkich, w których takie akty są publikowane. Przykładowo taką uchwałę podjęła np. Rada Gminy Radków (uchwała nr XXIV/149/2020 z 16 grudnia 2020 r.; Dz.Urz. woj. świętokrzyskiego z 22 grudnia 2020 r. poz. 4790), Rada Gminy Czernichów (uchwała nr XXXVIII/304/2018 z 16 października 2018 r.; Dz.Urz. woj. śląskiego z 18 października 2018 r., poz. 6394), Rada Gminy Iwanowice (uchwała nr XLIII/415/2022 z 30 marca 2022 r.; Dz.Urz. woj. małopolskiego z 5 kwietnia 2022 r. poz. 2372), a ostatnio np. gmina Rzgów (uchwała Rady Gminy Rzgów nr 319/23 z 28 kwietnia 2023 r.; Dz.Urz. woj. wielkopolskiego z 15 maja 2023 r. poz. 5094). Tymczasem, co przypomniano w niedawnym rozstrzygnięciu nadzorczym wojewody wielkopolskiego z 2 czerwca 2023 r. (nr NP.-II.4131.1.223.2023.5;www.poznan.uw.gov.pl) – nie ma podstaw, aby to rada gminy określała zasady nabywania przez gminę urządzeń wodociągowych i/lub kanalizacyjnych od osób fizycznych i prawnych. Organ nadzoru stwierdził w konsekwencji nieważność uchwały rady gminy w sprawie ustalenia zasad odpłatnego przejmowania przez gminę urządzeń wodociągowych i/lub kanalizacyjnych od osób fizycznych i prawnych, które te urządzenia wybudowały z własnych środków.