Rok podatkowy jako element optymalizacji podatkowej

Przychód z prowadzonej działalności gospodarczej jest przychodem należnym, który wykazujemy niezależnie od faktycznego otrzymania świadczenia. Moment jego wykazania precyzuje art. 12 ust. 3a-3c ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.). Świadczenia, które nie są związane z przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej, wykazujemy zasadniczo w momencie faktycznego otrzymania, o czym stanowi m.in. art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy wydatki zalicza się do kosztów uzyskania przychodu w roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącane, także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów danego roku podatkowego, oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego. Gdy ich zarachowanie nie było możliwe, są one potrącane w roku, w którym zostały poniesione.

Aspekt czasowy tych dwóch podstawowych kategorii, które przekładają się na dochód, a następnie na zobowiązanie podatkowe, umożliwia podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych wpływ na wysokość tego zobowiązania przez odpowiednie ustalenie roku podatkowego.