Relacja trudna do wyważenia

Pomimo ewoluującej praktyki tworzenia partnerskich relacji pracodawcy z pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy pracodawca niezmiennie jest podmiotem uprzywilejowanym - to pracownik pozostaje względem niego w stosunku podporządkowania. Pracodawca ma wiele uprawnień w nawiązanych stosunkach pracy. Jakich?

W Kodeksie pracy określono wiele uprawnień pracodawcy w stosunku do pracownika, takich jak opisane poniżej.

Zatrudnianie i zwalnianie

Pracodawca przede wszystkim ma prawo do zatrudniania i zwalniania pracowników, mimo że prawo to podlega licznym ograniczeniom, zwłaszcza w zakresie rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem. To od pracodawcy jednak zależy, z kim nawiąże stosunek pracy, jakie ma oczekiwania, jakiego wymaga wykształcenia, doświadczenia czy predyspozycji personalnych. Pracodawca w swojej firmie ma prawo kształtować też zasady wynagradzania i premiowania oraz ich zmiany we właściwym trybie (zobacz przykład 1).

Prawo do informacji

Prawo to, rozumiane w szerokim zakresie, może nawet ingerować w uprawnienie pracownika do prywatności oraz wiązać się z ujawnieniem danych wrażliwych np. związanych ze stanem zdrowia. Na przykład Sąd Najwyższy w wyroku z 11 stycznia 2017 r., sygn. akt: I PK 25/16 przyznał pracodawcy uprawnienie do żądania od pracownika odpowiedzi na pytanie dotyczące innego zatrudnienia, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej. Co więcej, odmowa udzielenia informacji