Mózgi różne jak płatki śniegu

Coraz więcej osób zaczyna mówić o swoim atypowym neurotypie – funkcjonowaniu mózgu i układu nerwowego, o tym, jak inaczej postrzegają rzeczywistość i jak w odmienny sposób radzą sobie z codziennością. Na neuroatypowych kandydatów do pracy coraz częściej otwierają się także organizacje, widząc potencjał, jaki w nich drzemie.

Popularna aplikacja rozrywkowa TikTok oferuje setki filmików wyjaśniających, co to znaczy być neuroatypowym i jakie obserwowane u siebie/innych objawy mogą wzbudzać podejrzenia ADHD, autyzmu, dysleksji, dyspraksji czy innych neurotypów. Filmy i seriale również w swoich scenariuszach umieszczają postacie w spektrum neuroatypowości, np. sitcom „Teoria Wielkiego Podrywu” czy serial „The Good Doctor”, w których jedni z głównych bohaterów są osobami neuroatypowymi. Wydawać by się więc mogło, że jako społeczeństwo jesteśmy wystarczająco świadomi w tym zakresie i rozumiemy, na czym polega zjawisko neuroróżnorodności. Niestety jest to temat, który nadal przedstawiany jest w sposób bardzo powierzchowny i nadzwyczaj stereotypowy, dlatego warto wyjaśnić najważniejsze kwestie z nim związane.

Każdy jest inny

Neuroróżnorodność to element bioróżnorodności populacyjnej - termin ten odnosi się do różnic biologicznych między tym, jak rozwijają się i funkcjonują nasze mózgi. Każda grupa ludzi jest neuroróżnorodna. Cecha ta dotyczy każdego i każdej z nas, gdy spojrzymy na nasze umysły. Warto pomyśleć o naszej neurobiologii jak o płatkach śniegu: z daleka wszystkie wydają się takie same, lecz po dokładniejszej obserwacji widzimy, jak są one różne i urozmaicone - nie ma dwóch identycznych. Z ludźmi jest analogicznie. Mimo tego, że nasze mózgi rozwijają się dość podobnie, każdy z nich ma swój własny sposób przetwarzania informacji, co skutkuje indywidualnym podejściem do życia. W związku z tym neuroróżnorodność dotyczy każdego w dowolnej populacji, ponieważ nie znajdziemy dwóch identycznych mózgów. Ścieżki neuronalne każdego człowieka są wyjątkowe i odmiennie rozwijają się na przestrzeni naszego życia. Żadne dwie osoby nie funkcjonują w ten sam sposób.