Wniesienie całego przedsiębiorstwa spółdzielczego do spółki z o.o.

dr Piotr Bielski

2. Spółdzielnia, która nie prowadzi przedsiębiorstwa, opierając się na osobistej pracy członków, nie jest spółdzielnią pracy.

3. Określone w art. 21 ustawy z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze warunki zwrotu wpłat dotyczą wpłat na udziały nadobowiązkowe.

4. Przekształcenie spółdzielni w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z pominięciem postępowania likwidacyjnego jest niedopuszczalne.

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2007 r., sygn. akt V CSK 196/07¹

Kolejne wypowiedzi judykatury² odnoszące się do kwestii dopuszczalności zbycia (całego) przedsiębiorstwa spółdzielczego wiążą się z bezpośrednim lub pośrednim zamiarem jego wniesienia jako wkładu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz zamiarem likwidacji spółdzielni, co świadczy o nasilaniu się w praktyce zjawiska podejmowania różnorodnych prób „przekształcania” spółdzielni w spółki handlowe, w sytuacji gdy system prawa nie przewiduje takiej możliwości. Wobec tego, że nową regulację prawną przekształcania spółek handlowych³ można z pewnością uznać za przykład liberalnej tendencji współczesnego ustawodawstwa polskiego w omawianej materii, nie widać również istotnego powodu uzasadniającego dalsze utrzymywanie obecnego stanu prawnego w kwestii przekształcania spółdzielni w spółki handlowe. Jednak dopóki nie nastąpi stosowna interwencja ustawodawcy, dopóty do dyspozycji spółdzielni i jej członków będą pozostawać jedynie te instrumenty prawne, które przewiduje obowiązujący porządek prawny.

Czy zatem - w świetle obecnego stanu prawnego - wszelkie próby wnoszenia (całego) przedsiębiorstwa spółdzielczego jako wkładu do spółki handlowej połączone z zamiarem likwidacji spółdzielni z góry skazane są na niepowodzenie? Z dotychczasowych wypowiedzi judykatury wynika, że tak, również w niniejszym orzeczeniu Sąd Najwyższy aprobuje dominujący pogląd. Z kolei, stanowisko doktryny w omawianej kwestii nie jest już tak jednolite, ponieważ należy odnotować także wypowiedzi krytyczne w stosunku do dominującego nurtu orzecznictwa. Niektóre z tych wypowiedzi oraz pewne argumenty podniesione przez skarżącą spółdzielnię i ich ocena przez Sąd Najwyższy w omawianym orzeczeniu skłaniają do przeanalizowania raz jeszcze kwestii dopuszczalności zbycia (całego) przedsiębiorstwa spółdzielczego w związku z zamiarem jego wniesienia jako wkładu do spółki handlowej oraz zamiarem likwidacji spółdzielni.