Konstrukcja prawna umowy lub statutu spółki w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (cz. 2)

dr Paweł Błaszczyk

aplikant adwokacki w ORA w Warszawie, prawnik w kancelarii Błaszczyk i Partnerzy w Warszawie

W części drugiej artykułu kontynuowane są szczegółowe rozważania w zakresie treści umów/statutów spółek realizujących PPP. Przedmiotem oceny są postanowienia dotyczące celu i przedmiotu działalności spółki, czasu jej trwania, organów oraz wkładów do spółki. Omówiona została także kwestia dopuszczalności dokonywania zmian w umowach/statutach spółek wykonujących PPP, a zwieńczeniem obu części opracowania jest całościowe podsumowanie zaprezentowanych w nich uwag.

4. Umowa/statut spółki

Cel i przedmiot działalności spółki

Kolejnym elementem w umowach/statutach spółek w ramach PPP, podlegającym szczególnej regulacji prawnej, jest cel oraz przedmiot działalności spółki. Zgodnie z art. 14 ust. 1 u.p.p.p., spółki realizujące partnerstwo mogą być zawiązywane "w celu" wykonywania konkretnych umów o PPP, a - na podstawie art. 14 ust. 2 u.p.p.p. - cel i przedmiot działalności tych podmiotów nie może wykraczać poza zakres określonych umów o partnerstwie. Spółki tworzone przez strony partnerstwa mają zatem charakter celowy (spółki SPV), wobec czego wydaje się, że w ich umowach/statutach konieczne jest unormowanie nie tylko przedmiotu działalności spółki, ale także precyzyjne wskazanie jej celu, który powinien polegać na realizacji konkretnej umowy o PPP. W świetle przepisów k.s.h., nie ma - co do zasady - takiego obowiązku. Ogólnie rozumiany "cel" danej spółki wynika bowiem z regulacji dotyczących poszczególnych typów spółek handlowych (np. z art. 22 § 1 i art. 151 § 1 k.s.h.), a ściśle ustalony "cel" tych podmiotów mieści się w pojęciu "przedmiot działalności". Jedynie w drugim z wymienionych znaczeń - a więc w przypadku celu spółki postrzeganego jako skonkretyzowany przedmiot jej działalności - element ten jest obligatoryjny w każdej umowie/statucie spółki. W odróżnieniu od ogólnego "celu" spółki handlowej, przedmiot jej działalności stanowi "rodzaj działalności, dla którego została ona powołana". Jeszcze inny charakter ma natomiast "wspólny cel wspólników lub akcjonariuszy" (tzw. ), o którym mowa w art. 3 k.s.h., i który jest w piśmiennictwie definiowany jako cel polegający na realizacji konkretnego celu spółki, będący zarazem każdej umowy/statutu spółki. Wydaje się, że wywiedziony z art. 14 ust. 1 i 2 u.p.p.p. obowiązek każdorazowego określania - oprócz przedmiotu działalności spółki - także jej skonkretyzowanego celu w ramach PPP, zdeterminowanego treścią umowy o partnerstwie i przedmiotem realizowanego "przedsięwzięcia" (art. 1 ust. 2 u.p.p.p.), jest rozwiązaniem szczególnym w stosunku do unormowań k.s.h. Wypada jednak zaznaczyć, że pogląd dotyczący obowiązku precyzyjnego wskazywania celu spółki realizującej partnerstwo wynika nie tyle z literalnego brzmienia przepisów u.p.p.p., ale z ich wykładni celowościowej. Ponadto, konsekwencją unormowania celu spółki w jej umowie lub statucie jest konieczność zmiany tego postanowienia, w razie gdy w momencie zakończenia realizacji umowy o partnerstwie wspólnicy spółki postanowią o jej dalszym istnieniu, albo gdy spółka została zawarta na czas nieoznaczony. Wskutek odpadnięcia celu spółki w postaci wykonania umowy o PPP, podmiot ten straci charakter celowy (SPV).