Serwis Finansowo Księgowy (F-K) 12/2002 z 23.03.2002, str. 4
Data publikacji: 03.07.2018
Trzynastki w sferze budżetowej
Zwykle na początku każdego roku pracownicy zatrudnieni w różnych zakładach pracy zadają pytanie: według jakich zasad pracodawca powinien wypłacać tzw. trzynastkę? Odpowiedź na to pytanie może być dość prosta. Obecnie nie ma przepisów, które nakładałyby na pracodawców obowiązek wypłaty takiego świadczenia i ustalały powszechnie obowiązujące zasady wypłat w tym zakresie.
Należy wyjaśnić, że pracodawcy prowadzący samodzielną gospodarkę finansową - np. w formie spółdzielni, spółki prawa handlowego czy cywilnego, przedsiębiorstwa - zasady wynagradzania, nagradzania i premiowania pracowników, w tym wypłaty tzw. trzynastki, określają w zakładowych przepisach prawa pracy, tj. w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania. Zgodnie bowiem z art. 771 Kodeksu pracy warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą ustalają układy zbiorowe pracy, zgodnie z przepisami działu jedenastego.
Pracodawca zatrudniający co najmniej 5 pracowników, nie objętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy, ustala warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania (art. 772 k.p. § 1).
Jeśli chodzi o źródło sfinansowania tego rodzaju świadczeń, to w przeważającej części przypadków wypłaty te, tak jak wynagrodzenia za pracę, obciążają koszty działalności przedsiębiorcy lub źródłem finansowania tego rodzaju wydatków jest zysk netto do podziału.
Należy jeszcze raz podkreślić, że w zakresie zasad wypłacania tzw. trzynastki u przedsiębiorców nie ma ogólnie obowiązujących przepisów, które by dawały prawo pracownikom u nich zatrudnionym do omawianego świadczenia. Wypłata tego świadczenia jest zwykle powiązana z wynikami ekonomicznymi danego pracodawcy i prowadzoną przez niego polityką wynagradzania.
Zakres regulacji ustawowych
Wyjątek stanowią pracownicy zatrudnieni w jednostkach tzw. sfery budżetowej (rządowej i samorządowej). Pracownicy ci mają ustawowo ustalone prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, potocznie nazywanego „trzynastką”.
