Rachunkowość Budżetowa 18/2004 z 16.09.2004, str. 7
Data publikacji: 13.09.2004
Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego
W ostatnim okresie pojawiło się wiele informacji o przekroczeniu przez niektóre gminy granic dopuszczalnego zadłużenia. Należy przypuszczać, że w problem zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego będzie narastał w dalszym ciągu. Przyczyn tego zjawiska jest wiele, zalicza się do nich m.in. brak umiejętności planowania finansowego oraz niezrozumienie mechanizmu kumulacji zadłużenia, a nawet nieznajomość przepisów regulujących granice dopuszczalnego zadłużenia.
WOJCIECH RUP
Pierwotnym źródłem zadłużenia jednostki samorządu terytorialnego jest ujemna różnica pomiędzy dochodami i wydatkami budżetowymi zwana deficytem budżetowym. Zadłużenie jednostki samorządu terytorialnego stanowi więc kumulację deficytów budżetowych z kolejnych lat skorygowaną o zmniejszenia zadłużenia. Dodatkowym źródłem zadłużenia mogą być zobowiązania jednostek organizacyjnych. Wobec tego zadłużenie jednostki samorządu terytorialnego może mieć bezpośrednie odzwierciedlenie w ewidencji księgowej wykonania budżetu oraz wystąpić w jednostkach organizacyjnych w postaci zobowiązań. Ten drugi rodzaj zadłużenia jest konsekwencją odroczenia terminu płatności lub zaległości w spłacie zobowiązań jednostek organizacyjnych. Zaległości w spłacie zobowiązań stanowią naruszenie zasad gospodarki finansowej.
Zasady planowania finansowego i wykonywania budżetu wymagają, aby zadłużenie miało pokrycie w przychodach finansowych z innych źródeł. Zgodnie z art. 112 ustawy o finansach publicznych, deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być pokryty przychodami pochodzącymi z:
• sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego,
• kredytów,
• pożyczek,
• prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego,
• nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych,
• wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikającej z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych.
