Audyt wewnętrzny a kontrola

Pojęcie „kontrola finansowa” obejmuje zagadnienia związane z całością środków i mechanizmów dotyczących prawidłowego funkcjonowania procesu gromadzenia i dysponowania środkami publicznymi oraz gospodarowaniem mieniem. Pojęcie to obejmuje także system kontroli jako funkcji zarządzania (kontroli zarządczej) oznaczającej wszelkie mechanizmy kontrolne (przede wszystkim ex-ante), dotyczące działania danej instytucji, w szczególności w zakresie dysponowania majątkiem. Kontrola wewnętrzna ma zwykle doraźny charakter. Audyt działa prewencyjnie, zaś kontrola działa post factum (ex-post).

Audyt wewnętrzny jest czymś innym niż kontrola wewnętrzna (choć posiadają niewątpliwie wiele cech wspólnych). Audyt można określić jako monitorowanie systemu kontroli zarządczej pod kątem jego legalności, gospodarności, celowości i rzetelności oraz przejrzystości i jawności, dokonywanej przez funkcjonalnie niezależnych (aczkolwiek umiejscowionych w ramach jednostki) audytorów. Komórka audytu wewnętrznego ma służyć profesjonalną radą kierownikowi jednostki na temat istniejących w niej wewnętrznych procedur zarządzania.