Dochodzenie opłat za pobyt w DPS - dwa poglądy NSA
W praktyce członkowie rodziny często odmawiają ponoszenia kosztów pobytu swojego krewnego w DPS - na przykład odmawiają podpisania bądź uaktualnienia umowy z kierownikiem OPS, w której ustala się wysokość opłaty wnoszonej za pobyt mieszkańca DPS. Ustawa o pomocy społecznej przewiduje wtedy konieczność wydania decyzji związanych z zapłatą kosztów pobytu w DPS. Istnieją wątpliwości, w jakim trybie wydaje się taką decyzję i na podstawie których przepisów.
Sądy posługują się dwiema interpretacjami NSA: na podstawie pierwszej - już w decyzji o skierowaniu do DPS - powinno się wskazać osoby zobowiązane do ponoszenia opłat na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (dalej: ustawa o pomocy społecznej), na podstawie drugiej - podstawą ściągnięcia od członków rodziny zaległych opłat jest fakt niedotrzymania przez nich warunków umowy bądź odmowa jej zawarcia oraz decyzja wydana na podstawie art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Orzecznictwo nie rozstrzygnęło, która interpretacja jest właściwa. Jednak wypracowało stanowisko pozwalające DPS wydawać decyzje w obu omówionych w tym artykule sposobach interpretowania przepisów. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 stycznia 2015 r. (sygn. akt I OSK 1615/13) powołał oba poglądy sądów administracyjnych. Sąd przyznał, że zarysowały się w orzecznictwie sądowo-administracyjnym dwie rozbieżne linie w zakresie podstawy obowiązku ponoszenia opłaty za pobyt w DPS. Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił jednak uwagę, że rozbieżności w wykładni przepisu prawa nie mogą być traktowane jako przejaw rażącego naruszenia prawa. To stanowisko ma znaczenie w sytuacji, gdy osoba będzie próbowała uniknąć zapłaty za pobyt swojego krewnego w DPS, powołując się na dwa sprzeczne sposoby rozumienia przepisów, jakie wskazał NSA. Dlatego można radzić wymienianie osób zobowiązanych do wnoszenia opłat za pobyt mieszkańca w DPS w decyzji wydawanej na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej oraz powtórne wskazanie tych osób w decyzji wydawanej na podstawie art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Jest to ułomne rozwiązanie, chroniące jednak DPS przed zarzutem niewydania decyzji administracyjnej w sprawie.
