Prawo pierwokupu nie dotyczy mieszkań nabytych przez gminę z mocy prawa
Jeżeli w dyspozycji gminy znajdują się lokale komunalne, które gmina na początku lat dziewięćdziesiątych nabyła od Skarbu Państwa z mocy prawa, ich najemcy nie mają, co do zasady, prawa pierwokupu - stwierdził Sąd Najwyższy.
W 1963 r. małżeństwo nauczycieli - Danuta i Marian G. - rozpoczęli pracę w miasteczku C. w miejscowej szkole podstawowej. Oprócz zatrudnienia otrzymali także mieszkanie służbowe.
Kiedy na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku rozpoczęły się zmiany ustrojowe, mieszkanie to należało już do gminy. Oczywiście, była to jeszcze własność państwowa, ale zarząd nad nią sprawowała już miejscowa gminna rada narodowa. Wraz z przywróceniem w 1990 r. samorządu terytorialnego (wówczas jeszcze tylko na poziomie gminnym) uchwalono - obok ustawy o samorządzie terytorialnym (dziś: o samorządzie gminnym) - ustawę z 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 30, poz. 191 z późn. zm.). Unormowania te regulowały kwestie organizacyjno-prawne związane z likwidacją systemu jednolitej władzy państwowej na poziomie lokalnym i utworzeniem gmin jako odrębnych podmiotów władzy publicznej. Zgodnie z art. 5 ust. 1 przepisów wprowadzających, mienie państwowe należące do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, przedsiębiorstw państwowych, dla których organy powyższe pełniły funkcję organu założycielskiego, oraz zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych radom narodowym i państwowej administracji terenowej stawało się - z mocy prawa - mieniem właściwych gmin jako samorządów i osób prawnych. W sprawie nabycia poszczególnych składników mienia z mocy prawa decyzję wydawał właściwy wojewoda, zgodnie z art. 18 ust. 1 przepisów wprowadzających.
