Zakaz wykonywania innych zajęć przez samorządowców

Objęcie stanowiska we władzach samorządowych wiąże się z koniecznością rezygnacji z takich dodatkowych zajęć. Radni, a także wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast (dalej: wójtowie) z reguły muszą to uczynić w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania.

Niezrzeczenie się funkcji lub niezaprzestanie działalności w tym terminie powoduje wygaśnięcie mandatu, co powinna stwierdzić odpowiednia rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa, w drodze uchwały (art. 383 i art. 492 ustawy z 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy; dalej: Kodeks wyborczy).

Procedura jest podobna jak przy wygaszaniu mandatu z uwagi na niezłożenie oświadczenia majątkowego, o czym pisaliśmy w nr. 1 z 2015 roku GSiA w artykule "Oświadczenia majątkowe na początku kadencji samorządu". Jednak, inaczej niż przy niezłożeniu oświadczenia majątkowego, przepisy nie przewidują wyznaczania dodatkowego terminu i stosowania sankcji w postaci wygaśnięcia mandatu dopiero po jego niedotrzymaniu. Rada przed podjęciem uchwały nie ma też obowiązku pouczać radnego o jego obowiązkach i uprawnieniach (wyrok NSA z 4 sierpnia 2011 r., sygn. akt II OSK 1083/11). Aby nie utracić mandatu, konieczna jest rezygnacja z funkcji. Nie wystarczy zawieszenie jej wykonywania (por. wyrok NSA z 16 grudnia 2011 r., sygn. akt II OSK 2489/11). Rezygnacja jest skuteczna z chwilą dojścia do organu władnego do zwolnienia z funkcji. Nie ma podstaw do wygaśnięcia mandatu samorządowca, który złożył rezygnację w wymaganym terminie trzech miesięcy, ale wspomniany organ podjął uchwałę o przyjęciu rezygnacji po upływie tego terminu (por. wyrok NSA z 10 stycznia 2006 r., sygn. akt II OSK 747/05).