W hiszpańskim wymiarze sprawiedliwości wyodrębniono samodzielne sądy, posiadające własny tok instancji. Regulacje, określające ich kompetencje i struktury, zawiera ustawa o ustroju sądów z roku 1985 - Ley Orgánica del Poder Judicial (LOPJ) - w brzmieniu z 23 grudnia 2003 r. Wyodrębnia ona: sądownictwo cywilne (powszechne), sądownictwo pracy i socjalne, sądownictwo karne, administracyjne oraz konstytucyjne.

Przedmiotem niniejszego opracowania są struktury i zasady funkcjonowania sądownictwa powszechnego.

Sądownictwo powszechne dzieli się na sądy pierwszej instancji (Juzgados de Primera Instancia) [w miejscowościach, w których ich nie ma, istnieją tzw. sądy pokoju (Juzgados de Paz)], na sądy prowincjonalne jako sądy drugiej instancji (Juzgados Provinciales), wyższe trybunały sprawiedliwości regionów autonomicznych (Tribunales Superiores de Justicia) oraz hiszpański Sąd Najwyższy (Tribunal Supremo).

Struktura oraz właściwość - zarówno miejscowa, rzeczowa, jak i międzynarodowa - poszczególnych sądów zostały uregulowane w art. 26 i następnych LOPJ. W odniesieniu do sądownictwa cywilnego, hiszpańska ustawa o postępowaniu cywilnym z roku 2000 w aktualnym brzmieniu - Ley 1/2000 de 7 de enero, de Enjuciamiento Civil (LEC) - przewiduje szczegółowe, uzupełniające regulacje, jak też normy dotyczące przebiegu postępowania rozpoznawczego, postępowania wykonawczego, środków odwoławczych itd.