Przeciwdziałanie opóźnieniom w płatnościach w transakcjach handlowych - implementacja przepisów unijnych

W sprawozdaniu tym zostało wskazane, iż nadmiernie długie terminy płatności oraz opóźnienia w płatnościach są przyczyną znacznych obciążeń administracyjnych i finansowych dla przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich. Ponadto problemy te są poważną przyczyną niewypłacalności, co zagraża przetrwaniu tych przedsiębiorstw i może spowodować utratę licznych miejsc pracy.

Państwa członkowskie były zobligowane do implementowania postanowień dyrektywy do 8 sierpnia 2002 r. Polska wstępując do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 roku była przygotowana na realizację jej postanowień. W tym bowiem zakresie obowiązywała już druga ustawa, która miała implementować jej postanowienia. Od 1 stycznia 2004 r. obowiązywała bowiem ustawa z 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (dalej w skrócie „ustawa o terminach zapłaty” lub „ustawa”)³. Ustawa ta uchyliła obowiązywanie ustawy z 6 września 2001 r. o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym⁴. Nadto część materii zawartej w dyrektywie była przedmiotem regulacji zawartej w kodeksie cywilnym, kodeksie postępowania cywilnego, prawie zamówień publicznych.

Zakres zastosowania dyrektywy został określony już w jej art. 1, w którym znajduje się postanowienie, że ma ona zastosowanie do wszelkich należności, które stanowią wynagrodzenie w transakcjach handlowych. W art. 2 ust. 1 dyrektywy została sformułowana definicja regulacyjna „transakcji handlowej”. Zgodnie z tym przepisem przez „transakcję handlową” należy rozumieć transakcję między przedsiębiorstwami lub między przedsiębiorstwami a władzami publicznymi, które prowadzą do dostawy towarów lub świadczenia usług za zapłatą. W powyższej definicji znajdują się kolejne dwa pojęcia, na których zdefiniowanie zdecydował się prawodawca europejski w tym samym artykule, mianowicie, „przedsiębiorstwo” i „władza publiczna”. „Władza publiczna” oznacza każdego publicznego zleceniodawcę lub podmiot zamawiający w rozumieniu dyrektywy dotyczącej zamówień publicznych (92/50/EWG, 93/36/EWG, 93/37/EWG, 93/38/EWG). „Przedsiębiorstwo” oznacza zaś każdą organizację działającą w ramach swojej niezależnej działalności gospodarczej lub zawodowej, nawet jeśli jest ona prowadzona przez jedną osobę.