Włączenie Bułgarii i Rumunii we wspólnotową koordynację systemów zabezpieczenia społecznego
Z dniem 1 stycznia 2007 r. Bułgaria oraz Rumunia uzyskały członkostwo w Unii Europejskiej1. Jako państwa członkowskie obowiązane są od tej daty stosować prawo wspólnotowe. Do podstawowych swobód Wspólnoty Europejskiej należy swoboda przepływu osób. Jej wdrożenie następuje m.in. poprzez realizację przez państwa członkowskie unijnych rozporządzeń z zakresu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Niniejsza publikacja ma na celu przybliżenie problematyki koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego po rozszerzeniu Unii Europejskiej o wymienione nowe państwa członkowskie, jak również specyfiki relacji polsko-bułgarskich i polsko-rumuńskich w zakresie zabezpieczenia społecznego.
Andrzej Szybkie
Do podstawowych aktów prawnych w zakresie wspólnotowej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego należą: rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/712 oraz rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/723. Państwa członkowskie UE dotychczas nie zdecydowały się na utworzenie jednego ponadnarodowego systemu ochrony socjalnej. Każde państwo posiada prawo kreowania zarówno zakresu zabezpieczenia społecznego, jak i form tego zabezpieczenia w razie zajścia ryzyka ubezpieczeń społecznych, takich jak starość, inwalidztwo, choroba, macierzyństwo itd. Prawo wspólnotowe jedynie koordynuje krajowe systemy zabezpieczenia społecznego państw członkowskich, wprowadzając szereg reguł kolizyjnych, których celem jest uniknięcie sytuacji, w której osoba migrująca zarobkowo w obrębie UE pozostałaby bez ochrony socjalnej, ewentualnie sytuacji, w której osoba taka podlegałaby ubezpieczeniom społecznym w więcej niż jednym państwie członkowskim. Przepisy wspólnotowe w tym zakresie mają przyczyniać się do urzeczywistniania swobodnego przepływu osób.
Prawo wspólnotowe uwzględnia następujące zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:
1) zasadę równego traktowania, zgodnie z którą nikt, kto jest objęty zakresem podmiotowym koordynacji, nie może być traktowany w żadnym państwie członkowskim UE w zakresie zabezpieczenia społecznego gorzej niż obywatele danego państwa; dotyczy to zarówno warunków uczestnictwa w systemach ubezpieczeń społecznych poszczególnych państw członkowskich UE, jak i korzystania ze świadczeń przysługujących z tych systemów;
