dr Sławomir Zarębski

Uniwersytet Szczeciński, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług

W Niemczech w ciągu dekady nowych właścicieli potrzebować będzie około 700 tys. przedsiębiorstw. We Francji, w najbliższym dziesięcioleciu, nastąpi przekazanie około 600 tys. podmiotów gospodarczych. We Włoszech, roczna liczba takich transferów przekroczy 50 tys., a problem przeniesienia własności może dotyczyć nawet 40 proc. włoskich przedsiębiorstw w ciągu dziesięciolecia².

Dostrzegając zarówno ekonomiczne, jak i społeczne znaczenie zjawiska przekazywania własności przedsiębiorstw, Unia Europejska - jako jeden z priorytetów w zakresie rozwoju przedsiębiorczości - uznała wspieranie efektywnego transferu własności, zwłaszcza małych i średnich podmiotów, funkcjonujących często jako firmy rodzinne. Od kilkunastu lat (ściśle od 1993 roku) datuje się znaczna aktywność organów unijnych, zwłaszcza Komisji Europejskiej, w zakresie tworzenia w państwach członkowskich przyjaznego klimatu dla takich transferów. Działania te przyjmują zwykle formę zaleceń i komunikatów; wydawane są także liczne publikacje propagujące wiedzę o ekonomicznych i społecznych kosztach zjawiska transferu własności. Obok instrumentów o charakterze informacyjnym (propagujących problematykę przekazywania własności przedsiębiorstw), prawnym (zwłaszcza z zakresu prawa spółek) czy finansowym (dotyczących finansowego wsparcia takich procesów) podstawowe znaczenie mają środki o charakterze prawno-podatkowym.

Artykuł przedstawia najważniejsze zalecenia Komisji Europejskiej dotyczące podatkowych systemów wsparcia transferu własności przedsiębiorstw, dokonuje krótkiej analizy ewolucji i aktualnego stanu polityki podatkowej UE w tym zakresie. Ukazuje też specyficzne cechy transferów przedsiębiorstw w naszym kraju.