dr Robert Zajdler

Umożliwienie dokonania takiego wyboru stanowi kolejny etap liberalizacji rynku, wymagany przepisami prawa Unii Europejskiej. Stwarza to nowe szanse dla konsumentów, zwłaszcza tych bardziej świadomych. Może powodować jednakże również zagrożenia. Dla przedsiębiorców produkujących lub dostarczających te towary otwarcie rynku stanowi nowe wyzwanie. Artykuł ten ma na celu przybliżenie głównych problemów, z jakimi spotkają się konsumenci oraz dostawcy energii po pełnej liberalizacji rynku.

Istota liberalizacji

Podstawą prawną tych zmian są regulacje prawa Unii Europejskiej, w szczególności dyrektywa 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WE (Dz.U. L 176 z 15.7.2003, str. 37) oraz dyrektywa 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 98/30/WE (Dz.U. L 176 z 15.7.2003, str. 57), wdrożone w tym zakresie w ustawie z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348 ze zm.). Regulacje te stworzyły taki kierunek rozwoju sektora energetyki, który zapewni powstanie konkurencji między różnymi dostawcami energii elektrycznej i gazu. Poziomu tej konkurencji strzec będą sami konsumenci, poprzez możliwość wyboru dostawcy.

Skutki tego są jednak różne. Jak pokazują doświadczenia tych państw, odsetek konsumentów zmieniających dostawcę energii po liberalizacji różni się między poszczególnymi państwami. Istnieją również różnice między poszczególnymi grupami konsumentów (duże przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwa małe i średnie, osoby fizyczne). Wśród osób fizycznych w pierwszym okresie po liberalizacji dostawcę zmieniło między 5 proc. a 30 proc., natomiast wśród przedsiębiorstw odsetek ten był wyższy i wynosił między 10 proc. a 30 proc.. Dzięki doświadczeniom zdobytym przez te państwa możliwe jest dostrzeżenie szans i zagrożeń wynikających z tego uprawnienia danego konsumentom.