Skarga o stwierdzenie nieważności z art. 230 TWE
Skarga o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego pełni w praktyce najważniejszą rolę w systemie skarg przewidzianych w Traktacie Wspólnot Europejskich1. Skarga uregulowana jest w art. 230 TWE i art. 146 Traktatu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Na jej podstawie możliwe jest dokonywanie weryfikacji aktów prawnych2.
dr Joanna Helios
dr Wioletta Jedlecka
Uniwersytet Wrocławski
Postępowanie z art. 230 TWE jest wzorowane na skargach znanych w systemach prawnych państw członkowskich służących kontroli legalności aktów administracyjnych. Europejski Trybunał Sprawiedliwości może uznać zaskarżony akt za nieważny. Oznacza to, że środek taki traci moc wiążącą i jest traktowany jakby nigdy nie został podjęty3.
Akty prawne podlegające kontroli
W myśl art. 230 TWE Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich sprawuje kontrolę legalności aktów uchwalonych wspólnie przez Parlament Europejski i Radę, aktów Rady, Komisji i EBC, innych niż zalecenia i opinie (gdyż te nie posiadają mocy wiążącej i są zaliczane do kategorii aktów soft law), oraz aktów Parlamentu Europejskiego wywołujących skutki prawne wobec podmiotów trzecich4. Wynika z tego, iż przedmiotem kontroli są wszystkie wiążące akty prawne wydawane przez instytucje WE, jeśli wywierają prawnie wiążące skutki wobec osób trzecich. O tym, czy dany akt podlega kontroli w trybie art. 230 TWE, decyduje sąd w Luksemburgu, badając prawnie wiążący charakter aktu na podstawie treści, a nie nazwy czy formy danego aktu5.
Skargi o stwierdzenie nieważności przez długi czas były rozpatrywane przez ETS. Po utworzeniu Sądu Pierwszej Instancji przekazano do jego właściwości skargi wnoszone przez jednostki. W Traktacie z Nicei dokonano zmian w tym zakresie. Artykuł 225 TWE przewiduje, że sąd jest właściwy do rozpatrywania w pierwszej instancji skarg z art. 230, z wyjątkiem tych, w odniesieniu do których właściwe są izby sądowe, oraz tych, które są zastrzeżone na mocy Statutu Trybunału Sprawiedliwości. Zgodnie z art. 51 statutu do właściwości Trybunału Sprawiedliwości zostały zastrzeżone sprawy:
