dr Jarosław Sozański

O modelu administracji przyjaznej obywatelowi, a więc dobrej zaczęto mówić w Europie dopiero w latach 1970. Pojęcie dobrej administracji jest wieloznaczne³. Obejmuje ono zwykle desygnaty sprawności, dostępności, przyjaznego nastawienia do obywatela⁴ oraz rzetelności i efektywności. Postulaty te pojedynczo pojawiały się wielokrotnie, począwszy od czasów starożytnych. W nowożytności możemy je wywodzić z zasad wysuniętych podczas rewolucji amerykańskiej i francuskiej, które to fenomeny, przyznając suwerenność narodowi⁵, przyczyniając się do idei służebnej roli administracji wobec obywatela. Jeśli w koncepcji francuskiej wykonywania władzy publicznej optymistycznie zakładano, że ani obywatel, ani struktury administracji nie będą nadużywać swych praw, to w koncepcji amerykańskiej do obu podmiotów podchodzono krytycznie, stąd przewidziano obowiązek „konstytucyjności działań” i ich legalności, odpowiedzialności urzędników (poczynając od impeachment prezydenta), a także stosowania zawsze właściwych procedur prawnych - due process of law.

Pojawia się też kwestia terminologiczna: co znaczy określenie dobra administracja, czyli jaki zakres, wymogi i kryteria należy jej stawiać. Trzeba przyjąć, że może chodzić tu o różny poziomu: przy wymogach powinna to być administracja sprawna i efektywna, na poziomie „średnim” - będzie to administracja rzetelna i bezstronna oraz w ujęciu maksymalnym - administracja spełniająca powyższe wymogi, a ponadto - pozwalająca jednostce na realizację pełni jej praw.