4. Wdrażanie Standardów kontroli finansowej i wykorzystanie Wytycznych do samooceny kontroli finansowej w jednostkach sfery finansów publicznych - wybrane aspekty praktyczne

Elżbieta Izabela Szczepankiewicz

        Standardy kontroli finansowej przedstawiono w pięciu obszarach odpowiadających pięciu podstawowym elementom systemu kontroli wewnętrznej, tj.:

1) środowisko wewnętrzne,

2) zarządzanie ryzykiem,

3) mechanizmy kontroli,

4) informacja i komunikacja,

5) monitorowanie i ocena.

4.1. Środowisko wewnętrzne

4.1.1. Standardy środowiska wewnętrznego

        Zgodnie ze Standardami kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych, właściwe środowisko wewnętrzne jest fundamentem dla pozostałych elementów kontroli finansowej. Standardy w tym zakresie dotyczą systemu zarządzania jednostką i jej zorganizowania jako całości. Środowisko wewnętrzne w sposób zasadniczy determinuje jakość kontroli finansowej w jednostce.

        Elementami środowiska wewnętrznego są (pkt 1-5 Standardów):

l uczciwość i inne wartości etyczne,

l kompetencje zawodowe,

l struktura organizacyjna,

l identyfikacja zadań wrażliwych,

l powierzenie uprawnień.

        Treść standardów w zakresie środowiska wewnętrznego prezentuje tabela 1.

Tabela 1. Treść Standardów kontroli finansowej w zakresie środowiska wewnętrznego

Źródło: Punkt 1-5 załącznika nr 1 do komunikatu nr 13 w sprawie standardów kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych

4.1.2. Kształtowanie elementów środowiska wewnętrznego

         Kontrola finansowa określana jest jako część systemu kontroli wewnętrznej w danej jednostce i dotyczy procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem.

        Z uwagi na to, że stanowi ona element systemu kontroli wewnętrznej, należy stwierdzić, że środowisko kontroli finansowej jest ściśle zdefiniowane zasadami funkcjonowania środowiska kontroli wewnętrznej w jednostce.

        Zgodnie z definicją raportu COSO „Kontrola wewnętrzna - zintegrowana koncepcja ramowa”, środowisko kontroli wewnętrznej ustala charakter organizacji, wpływając na świadomość wśród członków organizacji, że skuteczna kontrola wewnętrzna, w tym także kontrola finansowa jako część kontroli wewnętrznej, jest nieodzownym elementem procesu kierowania.