1. Zagadnienia ogólne dotyczące prognozowania i planowania

KRYSTYNA GĄSIOREK

Prognozowanie jest naukowym sposobem przewidywania, jak będą kształtowały się w przyszłości procesy lub zdarzenia. W trakcie tego procesu formułuje się wyobrażenie na temat przyszłych stanów zjawisk i zdarzeń, tzw. prognoza. Na kształtowanie się procesów lub zjawisk mają wpływ różne czynniki, które można podzielić na:

l czynniki zewnętrzne, czyli takie, na które nie ma się wpływu, natomiast należy uwzględnić je w trakcie prognozowania jako pewne zewnętrzne ograniczenia przebiegu zjawisk i procesów gospodarczych,

l czynniki wewnętrzne, czyli takie, które mogą być kształtowane przez decydentów.

Należy pamiętać, że planowanie i prognozowanie to dwa różne procesy. Planowanie to podejmowanie konkretnych decyzji na podstawie dostarczonych informacji. Natomiast prognozowanie daje nam odpowiedź na pytanie: „Co by było, gdyby...?”.

Zarówno dla budżetu państwa, jak i dla jednostek samorządu terytorialnego podstawą prawną planowania budżetowego jest ustawa z 30 czerwca 2006 r. o finansach publicznych (dalej: uofp). Ponadto dla budżetu państwa będą to również zarządzenia i rozporządzenia Rady Ministrów i Ministra Finansów. Natomiast dla jednostek samorządu terytorialnego będą to stosowne uchwały organów stanowiących.

Prace nad budżetem państwa na rok następny rozpoczynają się zaraz na początku roku poprzedzającego rok budżetowy. Cały proces, bezpośrednio przeprowadzany, nadzorowany i koordynowany jest przez Ministra Finansów przy współpracy z różnymi instytucjami. W zależności od terminu wewnętrznie określonego przez organ wykonawczy w niektórych jednostkach samorządu terytorialnego niejednokrotnie proces planowania budżetu na rok następny rozpoczyna się już w drugim kwartale roku poprzedzającego rok budżetowy, natomiast w innych w trzecim kwartale.