Odpisy aktualizujące należności publicznoprawne - zasady ich tworzenia

Jednostki sektora finansów publicznych zobowiązane są do prowadzenia odpisów aktualizujących należności i to niezależnie od tego, czy są to należności publicznoprawne czy też inne. W przypadku tzw. należności publicznoprawnych bez przypisu, gdzie mamy do czynienia z kasowym ich wykonaniem, prowadzenie odpisów aktualizujących jest niedopuszczalne. To potwierdza także, że skoro w takich okolicznościach nie ma należności, to zastosowanie konta 221 "Należności z tytułu dochodów budżetowych" jest zbędne. Księgowanie przez konto 221, chociażby "przelotowo" tylko dlatego, żeby wykazać istnienie należności publicznoprawnej, jest niezgodne i nieprawidłowe.

Stąd też można stwierdzić, że instytucja odpisów aktualizujących należności budżetowe jest dodatkowym argumentem za niestosowaniem konta 221, gdy jednostka w związku z uzyskaniem wpływu środków pieniężnych (zrealizowany dochód budżetowy) zobowiązana jest, na podstawie wniosku zainteresowanego, podjąć działania określone w odrębnych przepisach prawa.

Należności publicznoprawne powstające w związku z wydawanymi decyzjami administracyjnymi podlegają tym samym zasadom co należności cywilnoprawne w sferze realizacji odpisów aktualizujących wartość należności. Dla przypomnienia wskazać należy, że odpis aktualizujący wartość należności nie jest tym samym, co odpis uprzednio przypisanej należności publicznoprawnej. Pierwsze odpisy wynikają z uor w związku z wyceną aktywów na dzień bilansowy i są księgowane na koncie 290 "Odpisy aktualizujące należności", natomiast te drugie wynikają z opisu i działania konta 720 "Przychody z tytułu dochodów budżetowych" w związku z odpisaniem przypisanej uprzednio należności. W tej części opisane są odpisy aktualizujące wartość początkową należności publicznoprawnych księgowane na koncie 290.

Na dzień bilansowy każda jednostka musi dokonać wyceny aktywów. W związku z tym na dzień bilansowy należności wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty z zachowaniem zasady ostrożności (art. 28 ust. 1 pkt 7 uor). Przez kwotę wymaganej zapłaty należy rozumieć nominalną kwotę należności. W szczególnych przypadkach kwotę wymaganej zapłaty mogą powiększać: