Wyrok NSA z dnia 4 marca 2020 r., sygn. I OSK 1397/18

Przejęcie mienia

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędziowie NSA Mirosław Wincenciak del. WSA Arkadiusz Blewązka Protokolant sekretarz sądowy Tomasz Weiher po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2020 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 listopada 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 824/17 w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z 28 listopada 2017 r. (sygn. akt I SA/Wa 824/17) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. S. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] marca 2017 r. utrzymującą w mocy decyzję organu pierwszej instancji odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji o przejęciu na własność Skarbu Państwa gospodarstwa rolnego.

Wyrok ten wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Orzeczeniem Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w I. z [...] listopada 1958 r. przejęto na rzecz Skarbu Państwa gospodarstwo rolne L. i J. W. o pow. 41,3433 ha położone w [...]. W podstawie prawnej tego orzeczenia powołano art. 53 i 54 ustawy z 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. Nr 5, poz. 16), art. 75 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym (Dz. U. Nr 36, poz. 341 ze zm.) oraz art. 9 ust. 1 ustawy z 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71). Ta ostatnia ustawa powołana została błędnie jako "ustawa z dnia 12 marca 1958 r. o przejęciu niektórych nieruchomości rolnych i leśnych na własność Państwa". Jej art. 9 stanowił natomiast, że "(n)ieruchomości rolne i leśne objęte we władanie Państwa do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, przejmuje się na własność Państwa bez względu na ich obszar, jeżeli znajdują się one nadal we władaniu Państwa lub zostały przekazane przez Państwo w użytkowanie innym osobom fizycznym lub prawnym. Nieruchomości te przejmuje się bez odszkodowania, a długi i ciężary zabezpieczone na tych nieruchomościach umarza się, z wyjątkiem służebności gruntowych, których utrzymanie w mocy uznane zostanie za niezbędne". W osnowie decyzji z [...] listopada 1958 r. wskazano, że postanawia się "gospodarstwo rolne ob. L. i J. W. o obszarze 41,3433 ha położone w I. przejąć na rzecz Skarbu Państwa bez odszkodowania", a w uzasadnieniu, że "nieruchomość powyższa od roku 1945 do chwili obecnej jest w posiadaniu Państwa, z tym że część gruntów rozdysponowano między indywidualnych, a resztę użytkuje Klucz PGR I. Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. wspomniane gospodarstwo przechodzi z mocy tego przepisu na własność Państwa, ponieważ w chwili wejścia w życie tej ustawy, była we władaniu Państwowego Funduszu Ziemi".