Opinia rzecznika generalnego Poiares Maduro przedstawiona w dniu 1 października 2009 r. - The Queen, na wniosek Vodafone Ltd i inni przeciwko Secretary of State for Business, Enterprise and Regulatory Reform. - Sprawa C-58/08., sygn. C-58/08

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

M. POIARESA MADURA

przedstawiona w dniu 1 października 2009 r.(1)

Sprawa C‑58/08

Vodafone Ltd

Telefónica O2 Europe plc

T‑Mobile International AG

Orange Personal Communications Services Ltd

przeciwko

Secretary of State for Business, Enterprise and Regulatory Reform

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez High Court of Justice of England and Wales, Queen’s Bench Division (Administrative Court)]

I -    Stan faktyczny i prawny

        Jednym z najtrudniejszych, lecz jednocześnie najbardziej podstawowych zadań Trybunału jest kontrola granic działania Unii Europejskiej. Wypełnianie tego zadania ma fundamentalne znaczenie dla zachowania równowagi sił pomiędzy państwami członkowskimi a Unią. Jest ono też nieodzowne dla utrzymania właściwej równowagi sił pomiędzy instytucjami samej Unii. Ponadto kontrola działań Unii ma istotne znaczenie dla zapewnienia odpowiedzialności politycznej wewnątrz państw członkowskich (gdyż Unia ma wpływ na ich wewnętrzną równowagę sił) i na prawidłowy rozkład tej politycznej odpowiedzialności pomiędzy Unią a państwami członkowskimi (dzięki czemu obywatele wiedzą, kto jest w rzeczywistości za co odpowiedzialny). Kontrola sądowa nie jest jednak jedyną metodą kontroli kompetencji Unii, a w szczególności Wspólnoty. Procedury podejmowania decyzji, od których uzależnione są kompetencje Wspólnoty, i udział, jaki przysługuje w nich państwom członkowskim oraz różnym instytucjom Wspólnoty, często stanowią najskuteczniejszy środek kontroli tych kompetencji. Można bezpiecznie stwierdzić, że od długiego czasu Trybunał nie miał potrzeby odgrywać decydującej roli w procesie kontroli kompetencji Wspólnoty właśnie dlatego, że istniały już silne ograniczenia zawarte w procesie podejmowania decyzji. Jednakże wraz z poszerzaniem się kompetencji Wspólnoty i zmianami we właściwych procedurach podejmowania decyzji Trybunał stopniowo coraz częściej staje przed zadaniem sprawowania tej roli. Jednym z najtrudniejszych obszarów w tej dziedzinie jest zakres kompetencji Wspólnoty w kontekście rynku wewnętrznego, a w szczególności zakres uprawnień Wspólnoty do stanowienia prawa na podstawie art. 95 WE. Niniejsza sprawa stanowi dobry przykład: jej oś stanowi pytanie, czy na podstawie art. 95 WE Wspólnota ma prawo regulować ceny, a jeśli tak, to w jakim zakresie i pod jakimi warunkami. Nie ma wątpliwości, że w kontekście funkcjonowania rynku wewnętrznego Wspólnocie przysługuje uprawnienie do interwencji zarówno w stosunku do cen ustanowionych przed przedsiębiorstwa (zgodnie z zasadami konkurencji), jak i przez państwa członkowskie (w szczególności zgodnie z zasadami swobodnego przepływu). Lecz czy sama Wspólnota może przyjąć regulację, na podstawie art. 95, ustanawiającą na przykład określone limity cen? Jeśli tak, to w jakich okolicznościach może tak uczynić? Odpowiedź, jakiej ma udzielić Trybunał, uzależniona jest od ogólnego rozumienia przez nas celu art. 95. Moim zdaniem z wykładni art. 95 dokonanej przez Trybunał jasno wynika, że celem tego przepisu nie jest udzielenie Wspólnocie ogólnego uprawnienia do regulacji rynku wewnętrznego. Jednocześnie Trybunał nie ograniczył jednak art. 95 do umocowania Wspólnoty tylko w zakresie niezbędnym do usunięcia przeszkód w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego. Przyczyn takiej wykładni należy upatrywać w dwojakim charakterze tego przepisu. Jest to przepis mający na celu umożliwienie przyjęcia środków zmierzających do ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego, lecz te wspólnotowe środki zastępują środki państw członkowskich zmierzające do różnorodnych celów związanych z regulacją rynków. Okoliczność, że interwencja Wspólnoty staje się niezbędna dla celów rynku wewnętrznego, nie powinna mieć wpływu na osiąganie tych innych celów związanych z regulacją rynków. Każda wykładnia art. 95 musi utrzymywać tę równowagę. Uzasadnieniem dla interwencji wspólnotowej jest cel integracji rynku, lecz taka wspólnotowa interwencja powinna zachować polityczną wolność wyboru wśród różnorodnych opcji polityki regulacji rynku. Taka idea powinna przyświecać wykładni i stosowaniu art. 95 w niniejszej sprawie.