Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) bank - bank krajowy, instytucja kredytowa, oddział instytucji kredytowej oraz oddział banku zagranicznego;

2) formularz gromadzenia danych referencyjnych - formularz dla celów rejestracji podmiotów ubiegających się o dostęp do usług systemu TARGET-NBP oraz dla celów rejestracji zmian danych uczestnika lub zmian w zakresie dostarczania takich usług;

3) formularz otwarcia/zamknięcia rachunku w systemie SORBNET3 - formularz opracowany przez NBP w celu otwarcia lub zamknięcia rachunku bieżącego lub subkonta dla podmiotów ubiegających się o dostęp do systemu SORBNET3 lub podmiotów uczestniczących w systemie SORBNET3;

4) formularze rejestracyjne do systemu SORBNET3 - formularze opracowane przez NBP dla celów rejestracji podmiotów ubiegających się o dostęp do systemu SORBNET3 oraz dla celów rejestracji zmian danych uczestnika lub zmian w zakresie dostępu do tego systemu;

5) KNF - Komisja Nadzoru Finansowego;

6) krajowy komponent systemu TARGET - system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS) prowadzony przez dany bank centralny, stanowiący część systemu TARGET;

7) listy sankcyjne - listy osób, podmiotów lub państw, wobec których są zastosowane szczególne środki ograniczające, wynikające z przepisów prawa krajowego lub umów międzynarodowych, nałożone w szczególności przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, a także Radę Bezpieczeństwa ONZ oraz Radę Unii Europejskiej;

8) NBP - Narodowy Bank Polski;

9) regulamin w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3 - załącznik do uchwały nr 19/2025 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 29 lipca 2025 r. w sprawie wprowadzenia „Regulaminu w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3” (Dz. Urz. NBP poz. 10);

10) system SORBNET3 - system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS), obsługujący rachunki prowadzone w Centrali NBP, w którym są przeprowadzane rozrachunki w złotych, w szczególności rozrachunki międzybankowe;

11) system TARGET - system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS) dla przeprowadzania, w pieniądzu banku centralnego, rozrachunku płatności w euro, składający się z krajowych komponentów prowadzonych przez poszczególne banki centralne Unii Europejskiej stosownie do ram prawnych dotyczących systemu TARGET, w szczególności zgodnie z Wytycznymi Europejskiego Banku Centralnego z dnia 24 lutego 2022 r. w sprawie transeuropejskiego zautomatyzowanego błyskawicznego systemu rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym nowej generacji (TARGET) oraz uchylającymi wytyczne 2013/47/UE (EBC/2012/27) (EBC/2022/8) (Dz. Urz. UE L 163 z 17.06.2022, str. 84, L 295 z 16.11.2022, str. 50, L 195 z 03.08.2023, str. 54, L 2415 z 27.10.2023, L 2616 z 04.10.2024);

12) system TARGET-NBP - polski system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS), stanowiący krajowy komponent systemu TARGET prowadzony przez NBP;

13) umowa - umowa rachunku bankowego, zawarta między bankiem a NBP, w szczególności Umowa SORBNET3 oraz Umowa TARGET-NBP;

14) Umowa SORBNET3 - „Umowa w sprawie warunków otwierania i prowadzenia rachunku bankowego w systemie SORBNET3”, zawarta między NBP a uczestnikiem systemu SORBNET3;

15) Umowa TARGET-NBP - „Umowa w sprawie warunków otwierania i prowadzenia rachunku w euro w systemie TARGET-NBP, zawarta między NBP a Uczestnikiem systemu TARGET-NBP”;

16) zawieszenie uczestnictwa w systemie - tymczasowe wstrzymanie przez NBP wykonywania praw i obowiązków banku w systemie SORBNET3 lub systemie TARGET-NBP na okres wskazany przez NBP.

§ 2. NBP otwiera i prowadzi dla banków:

1) rachunki bieżące w złotych;

2) rachunki lokat terminowych w złotych;

3) rachunki bankowe w euro;

4) inne rachunki, których otwarcie i prowadzenie wynika z odrębnych przepisów.

§ 3. NBP otwiera i prowadzi rachunki bieżące w złotych:

1) w Centrali NBP w systemie SORBNET3 dla banków spełniających warunki określone w § 11 ust. 1;

2) w oddziałach okręgowych NBP dla banków niespełniających warunków, o których mowa w § 11 ust. 1, lub dla banków spełniających te warunki, ale nieubiegających się o otwarcie i prowadzenie rachunku bieżącego w złotych w Centrali NBP.

§ 4. NBP otwiera i prowadzi rachunki lokat terminowych w złotych w systemie SORBNET3 dla banków posiadających rachunki bieżące w złotych w tym systemie.

§ 5. NBP otwiera i prowadzi rachunki bankowe w euro w systemie TARGET-NBP.

§ 6. Szczegółowe warunki otwierania i prowadzenia dla banku rachunku:

1) bieżącego w złotych, o którym mowa w § 3 pkt 1 - regulują przepisy uchwały, regulaminu w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3 oraz postanowienia Umowy SORBNET3;

2) bieżącego w złotych, o którym mowa w § 3 pkt 2 - regulują przepisy uchwały oraz postanowienia umowy;

3) lokat terminowych w złotych - regulują przepisy uchwały, regulaminu w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3 oraz postanowienia umowy;

4) bankowego w euro w systemie TARGET-NBP - regulują przepisy uchwały oraz postanowienia Umowy TARGET-NBP;

5) o którym mowa w § 2 pkt 4 - regulują przepisy uchwały, regulaminu w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3, odpowiednie przepisy, z których wynika otwarcie i prowadzenie rachunku oraz postanowienia umowy.

Rozdział 2

Warunki otwierania rachunków banków przez NBP

§ 7. 1. Otwarcie rachunku banku następuje na jego wniosek, przekazany do NBP. Wniosek oraz wymagane dokumenty mogą być przekazane w formie pisemnej albo elektronicznej.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, bank załącza następujące dokumenty:

1) akt prawny powołujący bank lub dokument stwierdzający jego utworzenie zgodnie z przepisami prawa;

2) statut banku;

3) odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub dokument wskazujący osoby uprawnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych w imieniu banku;

4) zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON.

3. Bank ubiegający się o uczestnictwo w systemie SORBNET3 przekazuje do NBP, poza dokumentami wymienionymi w ust. 2, dodatkowo:

1) wypełniony formularz otwarcia/zamknięcia rachunku w systemie SORBNET3, sporządzony zgodnie z wzorem zamieszczonym na stronie internetowej NBP;

2) wypełnione formularze rejestracyjne do systemu SORBNET3, sporządzone zgodnie z wzorami zamieszczonymi na stronie internetowej NBP.

4. Bank ubiegający się o uczestnictwo w systemie TARGET-NBP przekazuje do NBP, poza dokumentami wymienionymi w ust. 2, dodatkowo:

1) opinię o zdolności wydaną przez bank lub zewnętrznych doradców prawnych, sporządzoną zgodnie z wzorem zamieszczonym na stronie internetowej NBP albo opinię krajową wydaną przez zewnętrznych doradców prawnych, uwzględniającą przepisy prawa kraju, w którym bank ma siedzibę, jeżeli bank jest podmiotem pochodzącym spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, zgodnie z wzorem zamieszczonym na stronie internetowej NBP;

2) wypełniony formularz gromadzenia danych referencyjnych, zgodny z wzorem zamieszczonym na stronie internetowej NBP.

5. Opinię, o której mowa w ust. 4 pkt 1, bank ubiegający się o uczestnictwo w systemie TARGET-NBP załącza do wniosku, o którym mowa w ust. 1.

6. Oddział instytucji kredytowej załącza do wniosku, o którym mowa w ust. 1, potwierdzenie z KNF, że zgodnie z art. 48l ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2024 poz. 1646, z późn. zm.¹⁾) oddział jest uprawniony do prowadzenia działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

7. Wymóg, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, nie odnosi się do instytucji kredytowych.

8. NBP może zobowiązać bank do przedłożenia dodatkowych dokumentów lub informacji, które uzna za niezbędne do oceny wniosku o otwarcie rachunku, o którym mowa w ust. 1.

9. Dokumenty, o których mowa w ust. 2 i ust. 4 pkt 1, mogą być przekazane w oryginałach, odpisach lub w formie kserokopii. Odpisy i kserokopie powinny być poświadczone za zgodność z oryginałem przez notariusza lub osoby uprawnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych w imieniu banku. Odpisy i kserokopie mogą być także poświadczone przez adwokata lub radcę prawnego, posiadającego pełnomocnictwo do działania w sprawie ubiegania się banku o uczestnictwo w systemie SORBNET3. Odpisy i kserokopie niepoświadczone w sposób wskazany w uchwale podlegają sprawdzeniu przez NBP pod względem ich zgodności z oryginałem.

§ 8. 1. NBP jest obowiązany do rozpatrzenia wniosku o otwarcie rachunku w terminie 30 dni roboczych od dnia złożenia przez bank wniosku oraz wymaganych dokumentów i informacji, z zastrzeżeniem ust. 4.

2. Przy rozpatrywaniu wniosku banku, o którym mowa w ust. 1, NBP będzie kierował się zasadami:

1) otwartego i obiektywnego dostępu, co oznacza, że uwzględniony zostanie wniosek każdego banku, który spełnia kryteria dostępu;

2) równego traktowania, co oznacza, że wszelkie obowiązujące zasady będą stosowane jednolicie w odniesieniu do wszystkich banków.

3. NBP przekazuje bankowi, w terminie o którym mowa w ust. 1, zawiadomienie o możliwości otwarcia rachunku. W powyższym terminie bank jest również zawiadamiany o braku możliwości otwarcia takiego rachunku. Odmowa otwarcia rachunku powinna zawierać uzasadnienie.

4. W przypadku gdy rozpatrzenie wniosku o otwarcie rachunku wymaga przedłożenia przez bank dodatkowych dokumentów lub informacji, o których mowa w § 7 ust. 8, lub wystąpienia przez NBP, zgodnie z § 11 ust. 3, do KNF lub innego właściwego organu nadzoru o przekazanie informacji na temat sytuacji finansowej banku, zawiadomienie o możliwości otwarcia rachunku lub o braku możliwości otwarcia rachunku powinno nastąpić nie później niż w ciągu 30 dni roboczych od dnia otrzymania przez NBP dodatkowych dokumentów lub informacji.

§ 9. 1. Otwarcie rachunków, o których mowa w § 2, następuje przez zawarcie umowy.

2. Zawarcie umowy następuje z chwilą jej podpisania przez obie strony.

3. Podpisanie umowy przez bank następuje:

1) w obecności pracownika NBP, po sprawdzeniu przez niego tożsamości osób podpisujących w imieniu banku umowę z ich dokumentami tożsamości oraz upoważnień tych osób do podpisania umowy albo

2) z wykorzystaniem certyfikatu kwalifikowanego podpisu elektronicznego przez osoby upoważnione do podpisania umowy.

4. Nie jest wymagane podpisanie umowy w obecności pracownika NBP przez osoby, których podpisy i cechy dokumentów tożsamości oraz uprawnienia do podpisania umowy były już sprawdzone przez NBP lub których podpisy i cechy dokumentów tożsamości zostały notarialnie uwierzytelnione.

5. Upoważnienia osób zawierających w imieniu banku umowę, które nie wynikają z dokumentów określonych w § 7 ust. 2 pkt 3, powinny być podpisane przez osoby uprawnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych w imieniu banku. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

§ 10. 1. Umowa może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony.

2. Umowa SORBNET3 i Umowa TARGET-NBP są zawierane na czas nieoznaczony.

§ 11. 1. NBP otwiera rachunek bieżący w złotych w systemie SORBNET3 dla banku, który spełnia warunki określone w regulaminie w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3.

2. NBP otwiera rachunek bankowy w euro w systemie TARGET-NBP, jeżeli:

1) sytuacja finansowa banku jest uznana przez NBP za prawidłową;

2) bank spełnia wymagania techniczne określone w umowie;

3) bank, jednostki bezpośrednio lub pośrednio kontrolujące dany bank i osoby wchodzące w skład organu zarządzającego bankiem nie znajdują się na listach sankcyjnych.

3. NBP, dokonując oceny sytuacji finansowej banku, o której mowa w ust. 2 pkt 1 oraz w § 6 ust. 2 regulaminu w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3, może wystąpić do KNF lub innego właściwego organu nadzoru o przekazanie informacji, w tym danych, opinii i analiz na temat sytuacji finansowej banku.

Rozdział 3

Warunki prowadzenia rachunków banków przez NBP

§ 12. 1. Środki pieniężne na rachunkach bieżących w złotych, o których mowa w § 3 pkt 1, podlegają oprocentowaniu zgodnie z postanowieniami Umowy SORBNET3.

2. Środki pieniężne stanowiące rezerwę obowiązkową, zgromadzone na rachunku bieżącym w złotych, podlegają oprocentowaniu zgodnie z odrębnymi przepisami.

3. Środki pieniężne na rachunkach bankowych w euro podlegają oprocentowaniu zgodnie z postanowieniami Umowy TARGET-NBP.

4. Środki pieniężne na rachunkach lokat terminowych w złotych podlegają oprocentowaniu zgodnie z odrębnymi przepisami.

§ 13. 1. Rachunek bieżący w złotych i rachunek bankowy w euro są obciążane, z zastrzeżeniem § 14 ust. 1, na podstawie zlecenia płatniczego wystawionego przez bank lub NBP, lub inny podmiot - o ile zostały upoważnione do takiego działania w umowie.

2. Zasady określające formę, terminy oraz sposób składania i realizacji zleceń płatniczych, sposób powiadamiania właściwych stron o realizacji zleceń płatniczych lub jej braku oraz sprostowania błędów określa umowa.

3. NBP nie ponosi odpowiedzialności za skutki wynikające z informacji zamieszczonych w zleceniu płatniczym wystawionym przez bank lub przez inny niż NBP podmiot upoważniony w umowie.

§ 14. 1. Prawidłowo wystawione i wprowadzone do systemu zlecenie płatnicze obciążające rachunek bieżący w złotych lub rachunek bankowy w euro jest realizowane pod warunkiem dysponowania przez bank na tym rachunku wystarczającymi do jego zrealizowania środkami pieniężnymi.

2. Do środków pieniężnych, o których mowa w ust. 1, zalicza się środki pieniężne zgromadzone na rachunku bieżącym w złotych lub rachunku bankowym w euro, z wyłączeniem środków zablokowanych z tytułów określonych w umowie lub wynikających z odrębnych przepisów.

§ 15. 1. Bank otrzymuje wyciągi z rachunków, o których mowa w § 2, za każdy dzień operacyjny, w którym były dokonywane operacje na tych rachunkach.

2. Na koniec roku kalendarzowego bank otrzymuje zawiadomienie o stanie jego rachunków, z ustaleniem salda na ten dzień.

3. Zakres informacji zawartych w wyciągu i zawiadomieniu o stanie rachunku oraz formę, termin i sposób ich przekazywania określa umowa.

§ 16. 1. Prowadzenie rachunku bieżącego w złotych, o którym mowa w § 3 pkt 1, i rachunku bankowego w euro, o którym mowa w § 5, polega w szczególności na obciążaniu lub uznawaniu tego rachunku na podstawie prawidłowo wystawionych i wprowadzonych do systemu zleceń płatniczych realizowanych zgodnie z zasadą rozrachunku brutto, to jest w drodze odrębnej realizacji każdego zlecenia płatniczego, oraz z zasadą rozrachunku w czasie rzeczywistym, to jest na bieżąco w ciągu dnia operacyjnego niezwłocznie po ich złożeniu.

2. Bank ma prawo wystawiać zlecenia płatnicze obciążające jego rachunek bieżący w złotych i rachunek bankowy w euro z tytułu operacji określonych w umowie.

§ 17. 1. Zlecenia płatnicze są realizowane w dniu operacyjnym wskazanym w zleceniu jako data realizacji.

2. Kolejność realizacji zleceń płatniczych może być wyznaczana zgodnie z zasadami priorytetów określonymi w umowie.

3. Zrealizowanie zlecenia płatniczego jest potwierdzane przez udostępnienie informacji o jego realizacji właściwym stronom.

§ 18. W ciągu dnia operacyjnego bank ma możliwość bieżącego monitorowania salda swojego rachunku bieżącego w złotych i rachunku bankowego w euro oraz obrotów na nim na zasadach określonych w umowie.

§ 19. 1. W czasie obowiązywania Umowy SORBNET3 bank jest obowiązany do spełniania warunków, o których mowa w § 11 ust. 1.

2. W czasie obowiązywania Umowy TARGET-NBP bank jest obowiązany do spełniania warunków, o których mowa w § 11 ust. 2.

3. NBP ocenia spełnianie przez bank warunków, o których mowa w § 11 ust. 1 i 2.

§ 20. NBP może dokonać zawieszenia uczestnictwa banku w systemie SORBNET3 lub systemie TARGET-NBP z przyczyn i na zasadach określonych odpowiednio w Umowie SORBNET3 lub Umowie TARGET-NBP.

§ 21. 1. NBP pobiera prowizje i opłaty za prowadzenie rachunku banku oraz inne czynności na zasadach i w wysokości wynikających z odrębnych przepisów.

2. Sposób, formę i terminy pobierania poszczególnych rodzajów prowizji i opłat oraz ich wysokość i warunki zmiany określają odrębne przepisy oraz umowa.

Rozdział 4

Warunki zamykania rachunków banków przez NBP

§ 22. 1. Podstawą zamknięcia rachunku banku prowadzonego przez NBP jest:

1) rozwiązanie umowy;

2) upływ terminu lub zaistnienie innych okoliczności, które zostały określone jako przesłanki zamknięcia rachunku w odrębnych przepisach, jeżeli otwarcie i prowadzenie rachunku wynikało z tych przepisów.

2. Rozwiązanie umowy może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia jej przez każdą ze stron, z tym że NBP może wypowiedzieć umowę tylko z ważnych powodów.

3. Umowa zawarta na czas oznaczony wygasa z upływem terminu, na który została zawarta.

4. Szczegółowe warunki rozwiązania Umowy SORBNET3, Umowy TARGET-NBP lub umowy rachunku bankowego prowadzonego w oddziale okręgowym NBP regulują postanowienia tych umów.

§ 23. NBP może rozwiązać Umowę SORBNET3 z bankiem, którego rachunek bieżący w złotych jest prowadzony w systemie SORBNET3, w szczególności gdy:

1) w ocenie NBP bank nie spełnia warunków, o których mowa w § 11 ust. 1;

2) NBP uzna bank za stwarzający zagrożenie dla bezpieczeństwa rozrachunków w związku z nieterminową realizacją jego zobowiązań z przyczyn leżących po jego stronie;

3) bank nie przyjął zmian do umowy;

4) bank w sposób rażący naruszył warunki umowy, w szczególności wymogi bezpieczeństwa, w tym złożył formularz samooceny, o którym mowa w § 5 ust. 1 pkt 14 regulaminu w sprawie warunków uczestnictwa w systemie SORBNET3, wykazujący „średni poziom zgodności” lub „niski poziom zgodności” z wymogami bezpieczeństwa.

§ 24. NBP rozwiązuje Umowę SORBNET3 z bankiem, którego rachunek bieżący w złotych jest prowadzony w systemie SORBNET3, bez zachowania okresu wypowiedzenia w razie:

1) podjęcia w trybie określonym odrębnymi przepisami decyzji o zawieszeniu działalności banku lub decyzji w sprawie likwidacji banku;

2) cofnięcia decyzji o utworzeniu banku;

3) przejęcia banku przez inny bank lub połączenia z innym bankiem.

§ 25. Po zamknięciu rachunku banku NBP podaje bankowi saldo rachunku oraz wzywa do potwierdzenia salda, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, oraz do zadysponowania saldem. Saldo uważa się za potwierdzone, jeżeli w terminie bank nie zakwestionuje jego wysokości.

§ 26. Bank, którego rachunek bieżący w złotych był prowadzony w systemie SORBNET3 lub którego rachunek bankowy w euro był prowadzony w systemie TARGET-NBP i z którym to bankiem NBP rozwiązał umowę, może ponownie starać się o otwarcie rachunku bieżącego w złotych w systemie SORBNET3 lub rachunku bankowego w euro w systemie TARGET-NBP - nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy od dnia rozwiązania umowy, o ile szczególne okoliczności nie uzasadniają wcześniejszego otwarcia rachunku.

Rozdział 5

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 27. Bank będący uczestnikiem systemu SORBNET2, działającego zgodnie z uchwałą nr 9/2013 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 24 maja 2013 r. w sprawie warunków otwierania i prowadzenia rachunków banków przez Narodowy Bank Polski (Dz. Urz. NBP z 2023 r. poz. 6), ubiegający się o uczestnictwo w systemie SORBNET3, może być zwolniony z obowiązku załączenia do wniosku o otwarcie rachunku dokumentów określonych w § 7 ust. 2 pkt 1-4 oraz ust. 6 na zasadach określonych w Umowie SORBNET3.

§ 28. Uchwała wchodzi w życie z dniem 8 września 2025 r., z wyjątkiem § 7-11 oraz § 27, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.