ZARZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI1)
z dnia 12 września 2025 r.
w sprawie sposobu wykonywania zadań w ramach obowiązku obrony w dziale administracji rządowej - oświata i wychowanie
Na podstawie art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 2025 r. poz. 825, 1014 i 1080) w związku z § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2022 r. w sprawie sposobu wykonywania zadań w ramach obowiązku obrony (Dz. U. poz. 875) zarządza się, co następuje:
§ 1. Zarządzenie określa sposób wykonywania zadań w ramach obowiązku obrony, zwanych dalej „zadaniami obronnymi”, w dziale administracji rządowej - oświata i wychowanie, zwanym dalej „działem”, w:
1) Ministerstwie Edukacji Narodowej, zwanym dalej „Ministerstwem”;
2) Centrum Informatycznym Edukacji, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, Instytucie Badań Edukacyjnych - Państwowym Instytucie Badawczym, Ośrodku Rozwoju Edukacji w Warszawie i Ośrodku Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, zwanych dalej „jednostkami organizacyjnymi”.
§ 2. Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o:
1) Ministrze - należy przez to rozumieć ministra właściwego do spraw oświaty i wychowywania;
2) kierowniku komórki organizacyjnej - należy przez to rozumieć dyrektora departamentu lub biura w Ministerstwie;
3) komórce do spraw obronnych - należy przez to rozumieć komórkę organizacyjną Ministerstwa właściwą do spraw koordynacji i przygotowania Ministerstwa do funkcjonowania w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny;
4) dyrektorze komórki do spraw obronnych - należy przez to rozumieć dyrektora lub zastępcę dyrektora komórki do spraw obronnych.
§ 3. Zadania obronne wykonywane w Ministerstwie i jednostkach organizacyjnych obejmują:
1) przygotowanie do wykonywania zadań obronnych, w tym:
a) tworzenie warunków organizacyjnych i prawnych wykonywania zadań obronnych,
b) zapewnianie zasobów osobowych na potrzeby wykonywania zadań obronnych;
2) planowanie obronne, w tym:
a) planowanie operacyjne,
b) programowanie obronne,
c) przeglądy obronne;
3) planowanie, organizowanie i prowadzenie szkolenia obronnego;
4) planowanie i organizowanie świadczeń rzeczowych i osobistych na rzecz obrony, zwanych dalej „świadczeniami na rzecz obrony”;
5) tworzenie warunków do wprowadzenia stanu pełnej gotowości obronnej państwa;
6) przygotowanie systemu kierowania Ministra;
7) organizowanie współpracy cywilno-wojskowej (Civil-Military Cooperation);
8) realizację zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza (Host-Nation Support), zwanych dalej „HNS”, o których mowa w ustawie z dnia 23 września 1999 r. o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zasadach ich przemieszczania się przez to terytorium oraz zasadach udzielania pomocy wojskom sojuszniczym i organizacjom międzynarodowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1770);
9) planowanie, organizowanie i prowadzenie kontroli realizacji zadań obronnych w jednostkach organizacyjnych.
§ 4. Tworzenie warunków organizacyjnych i prawnych wykonywania zadań obronnych, o którym mowa w § 3 pkt 1 lit. a, obejmuje:
1) przygotowanie struktury organizacyjnej Ministerstwa i jednostek organizacyjnych do:
a) planowania i realizacji zadań obronnych,
b) przekazywania informacji dotyczących planowania i realizacji zadań obronnych,
c) ochrony informacji niejawnych dotyczących wykonywania zadań obronnych;
2) zapewnienie warunków do przetwarzania informacji niejawnych odpowiednich do klauzuli tajności przetwarzanych informacji;
3) zapewnienie systemu teleinformatycznego przeznaczonego do przetwarzania informacji niejawnych odpowiedniego do klauzuli tajności przetwarzanych informacji;
4) podział i przypisanie zadań obronnych wykonywanych w stanie stałej i pełnej gotowości obronnej państwa;
5) opracowanie i aktualizowanie:
a) aktów prawnych regulujących wykonywanie zadań obronnych,
b) dokumentacji dotyczącej planowania i realizacji zadań obronnych;
6) koordynowanie procesu planowania i realizacji zadań obronnych;
7) inicjowanie współpracy z podmiotami uczestniczącymi w realizacji zadań obronnych.
§ 5. 1. Zapewnianie zasobów osobowych na potrzeby wykonywania zadań obronnych, o którym mowa w § 3 pkt 1 lit. b, obejmuje:
1) wyznaczenie w komórkach organizacyjnych Ministerstwa i jednostkach organizacyjnych:
a) pracowników realizujących zadania obronne,
b) pracowników zabezpieczających funkcjonowanie:
- stanowisk kierowania,
- systemu stałych dyżurów Ministra;
2) opracowywanie i przekazywanie do właściwego szefa wojskowego centrum rekrutacji:
a) zawiadomień o wyłączeniu z urzędu pracowników Ministerstwa od obowiązku pełnienia służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny oraz zawiadomień o ustaniu przyczyn wyłączenia,
b) wniosków w sprawie wyłączenia pracowników Ministerstwa od obowiązku pełnienia służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.
2. Dyrektor Generalny Ministerstwa i kierownicy jednostek organizacyjnych zapewniają zasoby osobowe niezbędne na potrzeby wykonywania zadań obronnych.
3. Kierownicy komórek organizacyjnych zgłaszają do dyrektora komórki do spraw obronnych pracowników, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b.
§ 6. Planowanie operacyjne, o którym mowa w § 3 pkt 2 lit. a, obejmuje:
1) opracowanie i aktualizowanie planu operacyjnego funkcjonowania działu, w tym jednostek organizacyjnych, w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny;
2) uzgadnianie zadań operacyjnych przyjmowanych do realizacji i ich zakresu;
3) zatwierdzanie planów operacyjnych jednostek organizacyjnych;
4) opracowanie przez kierowników komórek organizacyjnych kart realizacji zadań operacyjnych będących częścią składową planu operacyjnego, o którym mowa w pkt 1.
§ 7. 1. Programowanie obronne, o którym mowa w § 3 pkt 2 lit. b, obejmuje:
1) sporządzenie programu pozamilitarnych przygotowań obronnych dla działu;
2) planowanie wydatków w ramach pozamilitarnych przygotowań obronnych dla działu;
3) realizowanie przedsięwzięć wynikających z Programu Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, dotyczących:
a) przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym,
b) zaspokajania potrzeb Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych,
c) organizowania szkoleń obronnych,
d) przeprowadzania kontroli realizacji zadań obronnych.
2. Program, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest sporządzany co cztery lata na piętnastoletni okres planistyczny rozpoczynający się w roku nieparzystym.
§ 8. Realizacja przeglądów obronnych, o których mowa w § 3 pkt 2 lit. c, obejmuje analizę danych liczbowych i opisowych ocen stanu przygotowań obronnych dla działu oraz sporządzenie Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych dla działu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.
§ 9. 1. Szkolenie obronne, o którym mowa w § 3 pkt 3, realizowane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, jest organizowane i prowadzone w formie ćwiczeń obronnych zgodnie z:
1) wykazem ćwiczeń obronnych planowanych w danym roku kalendarzowym;
2) planem poszczególnych ćwiczeń obronnych, w którym określa się w szczególności cele, temat, formę, termin, miejsce, uczestników oraz główne przedsięwzięcia danych ćwiczeń;
3) zaleceniami koordynatora ćwiczeń obronnych dotyczącymi tematyki i sposobu prowadzenia ćwiczeń obronnych.
2. Organizatorem szkolenia obronnego jest Minister.
3. Dokumenty wymienione w ust. 1 są opracowywane przez dyrektora komórki do spraw obronnych.
4. Pracownicy Ministerstwa i jednostek organizacyjnych biorą udział w szkoleniu obronnym zgodnie z podziałem na grupy szkoleniowe, określonym w planie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
5. W przypadku braku możliwości uczestniczenia Ministra lub kierownika jednostki organizacyjnej w szkoleniu obronnym, bierze w nim udział wyznaczona przez niego osoba.
6. Kierownicy komórek organizacyjnych biorą udział w szkoleniu obronnym oraz delegują pracowników do udziału w tym szkoleniu, spośród pracowników, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 1.
§ 10. 1. Planowanie i organizowanie świadczeń na rzecz obrony, o których mowa w § 3 pkt 4, obejmuje:
1) określenie potrzeb materialnych, w szczególności w zakresie nieruchomości, urządzeń i sprzętu transportowego, oraz potrzeb w zakresie zasobów osobowych, w związku z wykonywaniem zadań obronnych;
2) składanie wniosków do właściwych organów administracji publicznej o nałożenie obowiązku świadczeń na rzecz obrony;
3) przygotowanie warunków organizacyjnych do przyjmowania świadczeń na rzecz obrony.
2. Wnioski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, składa Minister lub kierownik jednostki organizacyjnej.
3. Zadania związane z przyjmowaniem świadczeń na rzecz obrony w Ministerstwie realizuje komórka organizacyjna Ministerstwa właściwa do spraw obsługi administracyjno-logistycznej.
§ 11. 1. Tworzenie warunków do wprowadzenia stanu pełnej gotowości obronnej państwa, o którym mowa § 3 pkt 5, obejmuje:
1) ustalenie procedur wprowadzenia stanu pełnej gotowości obronnej państwa;
2) przygotowanie do zapewnienia ciągłości funkcjonowania Ministra podczas wprowadzenia stanu pełnej gotowości obronnej państwa i w czasie jego trwania;
3) organizowanie funkcjonowania systemu stałych dyżurów Ministra.
2. Sposób organizacji systemu stałych dyżurów Ministra, zadania realizowane w ramach tego systemu, dokumentację stałych dyżurów i sposób sprawowania nadzoru nad tym systemem w Ministerstwie i jednostkach organizacyjnych, określa zarządzenie Ministra Edukacji wydane na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 122 oraz z 2024 r. poz. 834, 1222, 1473, 1572 i 1907) i art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.
§ 12. 1. Przygotowanie systemu kierowania Ministra, o którym mowa § 3 pkt 6, obejmuje przygotowanie głównego i zapasowego stanowiska kierowania Ministra.
2. Organizację, tryb przygotowania oraz podstawowe zasady funkcjonowania systemu kierowania Ministra określa zarządzenie Ministra Edukacji wydane na podstawie art. 7 i art. 27 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.
§ 13. Organizowanie współpracy cywilno-wojskowej (Civil-Military Cooperation), o której mowa w § 3 pkt 7, obejmuje w szczególności:
1) wymianę informacji z przedstawicielami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
2) współpracę podczas wsparcia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej dla środowiska cywilnego i pozamilitarnego;
3) wsparcie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w realizacji celów Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) i zadań wynikających z zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej realizowanych w ramach planowania obronnego NATO.
§ 14. 1. Realizacja zadań w zakresie HNS, o której mowa w § 3 pkt 8, obejmuje w szczególności:
1) tworzenie warunków organizacyjnych kierowania i funkcjonowania HNS;
2) zapewnienie właściwego działania punktów kontaktowych HNS w Ministerstwie i jednostkach organizacyjnych, w tym zabezpieczenie ciągłości obsady kadrowej, oraz aktualizację instrukcji funkcjonowania HNS;
3) koordynowanie realizacji zadań w zakresie HNS w Ministerstwie i jednostkach organizacyjnych;
4) opracowanie dokumentacji umożliwiającej realizację zadań, o których mowa w pkt 1-3;
5) wyznaczeniu w Ministerstwie pełnomocnika Ministra do spraw HNS.
2. Koordynację współpracy komórek organizacyjnych Ministerstwa oraz jednostek organizacyjnych w zakresie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, zapewnia pełnomocnik Ministra do spraw HNS.
§ 15. 1. Kontrola realizacji zadań obronnych w jednostkach organizacyjnych, o której mowa w § 3 pkt 9, obejmuje w szczególności weryfikację przygotowania jednostki organizacyjnej do funkcjonowania w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.
2. Kontrole realizacji zadań obronnych w jednostkach organizacyjnych zarządza Minister.
3. Zadania związane z planowaniem, organizowaniem i prowadzeniem kontroli realizacji zadań obronnych w jednostkach organizacyjnych koordynuje, w imieniu Ministra, dyrektor komórki do spraw obronnych.
§ 16. 1. Komórka do spraw obronnych wspiera Ministra w realizacji zadań obronnych.
2. Do zadań komórki do spraw obronnych należy w szczególności:
1) planowanie zadań obronnych w dziale oraz określanie sposobu i priorytetów ich realizacji;
2) podział zadań obronnych między komórki organizacyjne Ministerstwa;
3) koordynowanie planowania i realizacji zadań obronnych przez komórki organizacyjne Ministerstwa oraz jednostki organizacyjne;
4) zapewnianie warunków przekazywania informacji i decyzji dotyczących planowania i realizacji zadań obronnych;
5) sporządzenie:
a) planu operacyjnego funkcjonowania działu, w tym jednostek organizacyjnych, w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny,
b) programu pozamilitarnych przygotowań obronnych dla działu,
c) Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych dla działu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny;
6) opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych i dokumentacji, o których mowa w § 4 pkt 5;
7) przygotowanie Ministerstwa do funkcjonowania w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny;
8) planowanie realizacji przedsięwzięć organizacyjnych w Ministerstwie i jednostkach organizacyjnych w czasie funkcjonowania państwa w stanie pełnej gotowości obronnej państwa;
9) koordynowanie przygotowania głównego i zapasowego stanowiska kierowania Ministra do funkcjonowania w stanie pełnej gotowości obronnej państwa;
10) współdziałanie z urzędami obsługującymi Ministra Obrony Narodowej i Ministra właściwego do spraw wewnętrznych w planowaniu i realizacji zadań obronnych;
11) planowanie, organizowanie i prowadzenie:
a) szkoleń obronnych,
b) kontroli realizacji zadań obronnych w jednostkach organizacyjnych;
12) sporządzanie i przekazywanie zawiadomień i wniosków, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2;
13) prowadzenie rejestru pracowników Ministerstwa wyłączonych od obowiązku pełnienia służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.
§ 17. Komórki organizacyjne Ministerstwa, zgodnie z właściwością, uczestniczą w realizacji zadań obronnych, w szczególności:
1) analizują akty prawne i ich projekty, w tym opracowywane lub wydawane przez Ministra, dotyczące zagadnień związanych z zagrożeniami bezpieczeństwa państwa i obronności oraz uwarunkowań funkcjonowania działu w czasie kryzysu i w czasie wojny;
2) uczestniczą w przygotowywaniu:
a) warunków organizacyjnych i prawnych wykonywania zadań obronnych,
b) warunków niezbędnych do organizacji i funkcjonowania systemu stałych dyżurów Ministra oraz głównego i zapasowego stanowiska kierowania Ministra,
c) struktury organizacyjnej oraz obsady personalnej głównego i zapasowego stanowiska kierowania Ministra;
3) uczestniczą w opracowaniu:
a) planu operacyjnego funkcjonowania działu, w tym jednostek organizacyjnych, w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny,
b) projektów aktów prawnych i dokumentacji, o których mowa w § 4 pkt 5, w Ministerstwie i jednostkach organizacyjnych;
4) wspierają udział Ministra w kierowaniu bezpieczeństwem narodowym na głównym i zapasowym stanowisku kierowania Ministra;
5) współpracują z komórką do spraw obronnych w zakresie realizacji powierzonych jej zadań;
6) biorą udział w realizacji zadań operacyjnych wskazanych w dokumentacji dotyczącej planowania i realizacji zadań obronnych;
7) opracowują i aktualizują karty realizacji zadań operacyjnych;
8) przekazują dane liczbowe i opisowe oceny stanu przygotowań obronnych na potrzeby sporządzenia Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych dla działu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny;
9) realizują inne zadania obronne zlecone przez Ministra.
§ 18 . Komórka do spraw obronnych i komórki organizacyjne Ministerstwa właściwe do spraw:
1) obsługi administracyjno-logistycznej,
2) budowy, rozwoju, utrzymania i zapewnienia bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych
- są odpowiedzialne za przygotowanie głównego i zapasowego stanowiska kierowania Ministra.
§ 19. 1. Kierownicy jednostek organizacyjnych są odpowiedzialni za:
1) tworzenie warunków organizacyjnych i prawnych wykonywania zadań obronnych przez jednostki organizacyjne;
2) przygotowanie jednostek organizacyjnych do funkcjonowania w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny;
3) planowanie i realizację zadań obronnych przez jednostki organizacyjne;
4) uzgadnianie z Ministrem zakresu zadań obronnych realizowanych przez jednostki organizacyjne;
5) przekazanie danych liczbowych i opisowych ocen stanu przygotowań obronnych jednostki organizacyjnej na potrzeby sporządzenia Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych dla działu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.
2. Kierownicy jednostek organizacyjnych przekazują Ministrowi dane i oceny, o których mowa w ust. 1 pkt 5, w terminie do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, których one dotyczą.
§ 20. Traci moc zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 10 maja 2024 r. w sprawie sposobu wykonywania zadań w ramach obowiązku obrony w dziale administracji rządowej - oświata i wychowanie (Dz. Urz. ME poz. 33).
§ 21. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Minister Edukacji: B. Nowacka
1) Minister Edukacji kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji (Dz. U. poz. 2717).
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00
