Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. II SA/Wa 1300/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Grochowska-Jung (spr.), Sędziowie WSA Stanisław Marek Pietras, WSA Przemysław Szustakiewicz, Protokolant Aleksandra Weiher, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 listopada 2008 r. sprawy ze skargi D. K. na decyzję Komisji do Spraw Służby Zastępczej z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przeznaczenia do służby zastępczej - oddala skargę

Uzasadnienie

Komisja do Spraw Służby Zastępczej orzeczeniem z dnia [...] lipca 2008 r. znak: [...], wydanym na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej (Dz. U. Nr 223, poz. 2217 z późn. zm.), po rozpatrzeniu odwołania D. K. od orzeczenia Komisji Wojewódzkiej do Spraw Służby Zastępczej w K. nr [...] z dnia [...] maja 2008 r. odmawiającego przeznaczenia ww. do odbywania służby zastępczej, utrzymała w mocy zaskarżone orzeczenie.

W uzasadnieniu orzeczenia Komisja wskazała, że poborowy D. K. 03 marca 2008 r. złożył wniosek o przeznaczenie do odbywania służby zastępczej ze względu na wyznawane zasady moralne. Argumentując swój wniosek wskazał, że szacunek do życia, godności ludzkiej oraz wolności uniemożliwiają mu złożenie przysięgi wojskowej i podporządkowanie się zasadom służby wojskowej, deklarując przy tym, że wyrzeka się stosowania jakiejkolwiek przemocy wobec drugiego człowieka, a za szczególnie niedopuszczalne uznaje użycie broni w celu pozbawienia życia. Poborowy dodatkowo podkreślił, że sumienie nie pozwala mu na naukę strzelania, czy celowanie do tarczy z wizerunkiem człowieka, że opowiada się za wartościami wpojonymi mu przez rodziców, takimi jak szacunek do życia, wolności osobistej i godności bliźniego. Organ zaznaczył, że D. K. podczas przesłuchania przed Komisją Wojewódzką podtrzymał argumenty przedstawione we wniosku, dodając m.in., że nie chce odbywać służby poza granicami kraju, mieć kontaktu z bronią, uczyć się jej posługiwania, ani używania technik walki. Komisja Wojewódzka do Spraw Służby Zastępczej w K. orzeczeniem z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] odmówiła przeznaczenia D. K. do odbywania służby zastępczej. Komisja do Spraw Służby Zastępczej rozpatrując z udziałem poborowego odwołanie ww. od przedmiotowego orzeczenia, zaznaczyła, że D. K. podtrzymał argumenty swojego wniosku i odwołania, a ponadto odwołując się do przekonań religijnych, określił siebie jako wierzącego, praktykującego katolika, deklarując moralność wynikającą z wiary. Komisja do Spraw Służby Zastępczej, analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy, uznała, że poborowy nie wykazał i nie uwiarygodnił, że postępuje według zasad moralnych, które uniemożliwiają mu odbycie zasadniczej służby wojskowej. Organ wskazał, że kwestie dotyczące przeznaczenia do służby zastępczej reguluje ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej (Dz. U. Nr 223, poz. 2217 z późn. zm.), której przepisy stwarzają możliwość ubiegania się o przyznanie uprawnienia do realizacji obowiązku obrony Ojczyzny w drodze odbycia służby zastępczej. Zgodnie z art. 11 powołanej ustawy, poborowy występujący z wnioskiem o przeznaczenie do służby zastępczej musi wykazać związek między swoimi przekonaniami religijnymi, albo wyznawanymi zasadami moralnymi, a niemożliwością odbycia służby wojskowej, bez sprzeniewierzenia się tym przekonaniom lub zasadom. Przekonania religijne i zasady moralne winny być logiczne, wewnętrznie spójne, dające przekonywującą odpowiedź dlaczego służba wojskowa, będąca realizacją konstytucyjnego obowiązku obrony Ojczyzny, nie może być wypełniona przez poborowego. Dodatkowo organ zaznaczył, że nie mogą to być zasady powszechnie uznawane i akceptowane, takie jak np. sprzeciw wobec wojny i agresji, niedopuszczalność używania broni w stosunku do drugiego człowieka, celem jego skrzywdzenia, czy szacunek dla życia ludzkiego, godności ludzkiej i wolności, jak w przypadku poborowego. Deklaracja takich wartości, zdaniem Komisji, nie wyklucza służby wojskowej, która ma charakter obronny, a nie agresywny. W ocenie Komisji, między wyznawanymi przez poborowego wartościami, a ideą i praktyką służby wojskowej polskich Sił Zbrojnych nie ma merytorycznej sprzeczności, zaznaczając, że choć broń może rzeczywiście służyć do zabijania, to jej zasadniczym celem jest przede wszystkim obrona, z tego też względu walka żołnierza nie jest niemoralna, a żołnierze podlegają takim samym zasadom moralnym jak inni ludzie. Organ podkreślił, że zasadnicza służba wojskowa, której zadaniem jest przeszkolenie poborowych w posługiwaniu się bronią, nauka dyscypliny wojskowej, zasad podporządkowania przełożonym, ma na celu głównie zapewnienie skutecznej obrony Ojczyzny na wypadek wojny, dodając, że jest to konstytucyjny obowiązek każdego obywatela, a nie przygotowywanie młodych ludzi do agresji, czy stosowania przemocy. W związku z deklarowanym przez poborowego sprzeciwem wobec agresji, przemocy, używaniu broni w stosunku do drugiego człowieka, poszanowaniem życia ludzkiego, godności ludzkiej i wolności, nie ma obawy wykorzystania przez niego umiejętności strzelania w celu zabijania ludzi. Organ podkreślił, że odbycie służby wojskowej to konstytucyjny obowiązek każdego obywatela RP, a art. 53 Konstytucji RP, zapewniający obywatelom wolność sumienia i religii, nie może być rozumiany jako ten, który uchyla obowiązki konstytucyjne przewidziane w innych postanowieniach ustawy zasadniczej. Podzielając wywód poborowego na temat okropności wojny Komisja uznała, że nie może on być argumentem w sprawie, gdyż zasadniczą służbę wojskową odbywa się wyłącznie w warunkach pokoju, a żołnierzy, którzy ją odbywają nie deleguje się do pełnienia służby poza granicami kraju, gdzie mają miejsce konflikty zbrojne, tam bowiem kierowani mogą być żołnierze zawodowi.