Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 17 sierpnia 2010 r., sygn. II SA/Ol 658/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie Sędzia WSA Irena Szczepkowska Sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) Protokolant Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 sierpnia 2010 r. sprawy ze skargi Gminy Jeziorany na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 7 maja 2010 r. nr PN.0911-98/10 w przedmiocie regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie gminy oddala skargę.

Uzasadnienie

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 7 maja 2010r. Wojewoda Warmińsko-Mazurski stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Jezioranach nr XXXI/369/10 z dnia 31 marca 2010r. w sprawie uchwalenia regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy Jeziorany. W ocenie organu nadzoru przyjęte regulacje w sposób istotny naruszają przepisy obowiązującego prawa. Podniesiono, iż w treści uchwalonego Regulaminu, stanowiącego załącznik do przedmiotowej uchwały, Rada określiła prawa i obowiązki przedsiębiorstwa i odbiorców usług w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy Jeziorany, odnosząc przyjęte regulacje jedynie do Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Jezioranach sp. z o.o. Powołano się przy tym na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 22 listopada 2006r., który stwierdził, iż istotnym naruszeniem prawa jest wskazanie w treści regulaminu konkretnego przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjnego, jako świadczącego usługi w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie gminy. Dotyczy to także przypadków, gdy w dacie uchwalenia uchwały na terenie gminy działa jedynie jeden taki podmiot, gdyż w trakcie obowiązywania regulaminu inny podmiot może uzyskać zezwolenia na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków, zaś przepisy art. 1 oraz art. 19 ust. 1 i 2 powoływanej ustawy nie dają podstaw do konkretyzowania w regulaminie, stanowiącym akt prawa miejscowego ani odbiorców, ani też przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjnego. Wskazano również, że zapisy rozdziału 2 Regulaminu powtarzają zapisy ustawowe lub stanowią odesłania do przepisów wykonawczych, przy czym § 3 ust. 1 i 2 został przyjęty przez Radę Miejską w brzmieniu odmiennym niż to wynika z treści art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Dodatkowo Regulamin w § 5 ust. 2 w sposób stanowczy rozstrzyga kwestię odpowiedzialności przedsiębiorstwa za stan urządzeń, podczas gdy odpowiedni przepis ustawy dopuszcza odmienną regulację umowną. Podano także, że postanowienia § 6 ust. 7 i ust. 8 Regulaminu, obowiązek przedsiębiorstwa w zakresie zapewnienia prawidłowej eksploatacji sieci uzależniają od tego, czy dane urządzenia pozostają "na stanie majątkowym" przedsiębiorstwa, tymczasem o obowiązkach takich winien rozstrzygać stan własności, nie będący pojęciem tożsamym ze stanem ewidencyjnym, względnie ustalenia umowne. Zakwestionowano § 7 ust. 1 Regulaminu jako sprzeczny z art. 8 ustawy. Wskazano, iż na podstawie § 7 ust. 2 Rada wprowadziła możliwość obciążenia odbiorcy kosztami wykonanych kontroli i analiz jakości ścieków, jeśli zostaną stwierdzone nieprawidłowości użytkowania sieci, co nie znajduje podstaw w przepisach ustawy oraz przepisach wykonawczych. Podobnie zakwestionowano zapisy rozdziału 4 Regulaminu określają prawa i obowiązku odbiorcy usług, jako wydane bez upoważnienia ustawowego i naruszające art. 6 ust. 3 pkt 3 ustawy. Szczególne zastrzeżenia budzą zapisy § 8 ust. 7, 9, 11 i 12 Regulaminu nakładające na odbiorcę obowiązki zapewnienia niezawodnego działania posiadanych instalacji i przyłączy (podczas gdy art. 5 ust. 2 ustawy pozostawia możliwość odmiennej regulacji umownej), stosowania rodzajów wodomierzy, zdefiniowanych w § 2 ust. 7 i 8 Regulaminu, nieodpłatnego udostępnienia przedsiębiorstwu miejsc na oznakowania, składania informacji o stanie prawnym nieruchomości w czasie trwania umowy, a także zapis § 9 wskazujący, iż odbiorca nie powinien dokonywać zabudowy ani nasadzeń w pasie 3m nad przyłączem wodociągowym i 5m nad przyłączem kanalizacyjnym. Podkreślono, iż zapisy rozdziału 5 Regulaminu w znacznej mierze dotyczą materii podlegającej regulacji umownej, co narusza w szczególności art. 6 ust. 3 pkt 2,3 i 6 ustawy. Analogiczne zastrzeżenia budzą zapisy rozdziału 6 Regulaminu, w tym w szczególności postanowienie § 18 ust. 4 Regulaminu. Kwestionowane regulacje w ocenie organu nadzoru winny znaleźć odzwierciedlenie w zawieranych umowach pomiędzy odbiorcą usług a przedsiębiorstwem wodociągowo - kanalizacyjnym, których treść podlega regułom prawa cywilnego, a podmiot zewnętrzny jakim jest rada gminy nie ma podstaw prawnych ingerowania w tę treść. Wprowadzenie zatem w akcie prawa miejscowego kwestii ustawowo przekazanych do regulacji umownej narusza prawo w sposób istotny. Powołując się na orzeczenie sądowadministracyjne wskazano, iż narusza prawo nie tylko akt prawa miejscowego, który wykracza poza upoważnienia zawarte w delegacji ustawowej, ale również taki, który zawiera ustalenia w kwestiach ustawowo przekazanych do regulacji umownej. Sprzeczne z art. 353? Kodeksu cywilnego są także zapisy § 21 Regulaminu obligujące przedsiębiorcę i osobę ubiegającą się o przyłączenie do zawarcia umowy regulującej tryb i zasady odpłatnego przejmowania przez przedsiębiorstwo urządzeń wybudowanych przez odbiorcę ze środków własnych. Brak jest także podstaw do scedowania na przedsiębiorstwo kompetencji do określenia wykazu dokumentów i informacji, jakie zobligowana jest złożyć osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci (§ 22 ust. 2 Regulaminu). Dodatkowo zapis § 13 ust. 4 Regulaminu jest nieprecyzyjny, niejasny i nielogiczny w zestawieniu z poprzedzającym go zapisem § 13 ust. 3, co prowadzi do naruszenia § 6 załącznika do Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej. Organ nadzoru wskazał również, iż § 16 Regulaminu jest niezgodny z § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Nie znajduje również podstaw prawnych nałożenie na osobę ubiegającą się o przyłączenie obowiązku złożenia oświadczenia o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością. Istotnie narusza prawo także § 25 Regulaminu, regulujący możliwość odmowy przyłączenia odbiorcy do istniejącej sieci. Podano, iż zapis ten dotyczy materii uregulowanej w art. 15 ust. 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, jednakże treść obu tych regulacji nie jest tożsama. Za sprzeczne z obowiązującym prawem organ nadzoru uznał także § 27 Regulaminu, zakreślający terminy na zgłaszanie reklamacji. Reasumując, organ nadzoru wskazał, iż przedłożona uchwała dotknięta jest wieloma wadami, które stanowią istotne naruszenie przepisów prawa. Ze względu na znaczny zakres uchybień prawnych oraz zasadę przyzwoitej legislacji wynikającej z treści art. 2 Konstytucji RP, zgodnie z którą przepisy powszechnie obowiązującego prawa muszą być jasne, klarowne i zrozumiałe dla adresatów oraz nie powodować wątpliwości co do treści, nakładanych obowiązków i przyznawanych praw, uzasadnione jest stwierdzenie nieważności uchwały w całości. .