Wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 marca 2011 r., sygn. IV SA/Wa 87/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska, Sędziowie Sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran (spr.), Sędzia WSA Teresa Zyglewska, Protokolant ref. staż. Renata Puchalska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2011 r. sprawy ze skargi J. M. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania 1. uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2010 [...]; 2. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz skarżącego J. M. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzją z dnia [...] listopada 2010 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2010 r. umarzającą postępowanie w sprawie wydania decyzji stwierdzającej, że majątek ziemski pod nazwą D., stanowiący byłą własność F. G. nie podlegał przejęciu na cele reformy rolnej na podstawie dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.

W uzasadnieniu decyzji Minister podniósł, że przesłanką stanowiącą podstawę do umorzenia przez Wojewodę [...] przedmiotowego postępowania był brak przepisu materialnego, który upoważniałby go do rozstrzygnięcia sprawy w drodze decyzji administracyjnej, zarówno pozytywnej jak i negatywnej. Uzasadniając zajęte przez siebie stanowisko, Wojewoda [...] powołał się na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 marca 2010 r., sygn. akt P 107/08 uznające, że skoro rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r., jak i sam dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego o przeprowadzeniu reformy rolnej nie zostały nigdy formalnie uchylone, to z zakresu zastosowania tych aktów prawnych wynikały ramy czasowe ich obowiązywania. Trybunał stwierdził że z datą wejścia w życie ustawy z dnia 12 marca 1958r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego tj. z dniem 5 kwietnia 1958 r., bezprzedmiotowe stały się postępowania administracyjne prowadzone w trybie § 5 rozporządzenia z dnia 6 września 1944 r. sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, mające na celu stwierdzenie czy dana nieruchomość podpada pod działanie przepisów dekretu o reformie rolnej. Minister zaznaczył, że Wojewoda [...] wydając decyzję kierował się również tym, że skoro Trybunał Konstytucyjny rozstrzygając kwestię zgodności § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim na mocy tego przepisu orzekanie w przedmiocie podlegania nieruchomości ziemskich działaniu art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN o reformie rolnej zostało przekazane do kompetencji organu administracji publicznej, postanowił o umorzeniu postępowania ze względu na utratę mocy obowiązującej aktu normatywnego w zakwestionowanym zakresie, to tym samym organy administracji państwowej nie mogą uznawać przepisu § 5 za obowiązujący i go nadal stosować. Wydanie zaś decyzji administracyjnej w oparciu o ten przepis skutkowałoby, zgodnie z brzmieniem art. 156 § 1 pkt 2 Kpa, jej nieważność. Zdaniem Ministra, Wojewoda [...] słusznie uznał za bezprzedmiotowe postępowanie w sprawie, bowiem do rozpoznania wniosku J. M. właściwy jest sąd powszechny. Przejęcie określonego majątku przez Skarb Państwa z mocy prawa, bez stwierdzenia tego przejścia jakimkolwiek aktem deklaratoryjnym, przy równoczesnym braku uregulowania w normatywnym akcie nacjonalizacyjnym kwestii rozstrzygania sporów o własność nieruchomości, do których zastosowano jego przepisy oznacza, że ewentualne spory o prawa rzeczowe, powstałe w związku z zastosowaniem nacjonalizacyjnych przepisów, mogą być rozstrzygane tylko na zasadach określonych w art. 2 § 1 i 3 Kodeksu postępowania cywilnego, przy czym wyłączenie drogi postępowania przed sądem powszechnym musi wynikać z powszechnie obowiązującego przepisu, a przeniesienia tych kompetencji na organy administracji nie można domniemywać.