Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 16 lutego 2012 r., sygn. III SA/Po 603/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz M. Geremek (spr.) Sędziowie WSA Małgorzata Górecka WSA Szymon Widłak Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Piotrowska - Żyła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lutego 2012 r. przy udziale sprawy ze skargi D na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu należności celnych oddala skargę

Uzasadnienie

Pismem z dnia 14 czerwca 2006 r.D, działający przez pełnomocnika - radcę prawnego B, wniósł ostatecznie o zwrot nienależnie pobranego świadczenia z tytułu naliczenia podatku od towarów i usług dotyczącego zgłoszenia celnego z dnia [...] r. dokonanego na podstawie dokumentu SAD OBR [...].

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że mocą decyzji Naczelnika Urzędu Celnego [...], której adresatem był P., określona została kwota długu celnego dla powyżej wskazanego zgłoszenia celnego w wysokości 23.672,50 zł. W toku postępowania Dyrektor Izby Celnej przyjął jednak błędne założenie, iż odpowiedzialna za zapłatę wskazanych należności jest Agencja Celna dokonująca zgłoszenia jako przedstawiciel bezpośredni P. W związku z tym Dyrektor Izby Celnej wyegzekwował należności w drodze realizacji gwarancji ubezpieczeniowej nr [...] r. złożonej przez D. Zdaniem wnioskodawcy powyższe działanie organu celnego było bezzasadne i naruszyło jego interesy, co - jak podniósł zostało wykazane we wcześniejszej korespondencji, podkreślając nadto, że w toku postępowania organ nie wskazał podstawy prawnej odpowiedzialności skarżącego za zobowiązanie osoby trzeciej, jak również nie wydał decyzji o odpowiedzialności skarżącego za powstałe zobowiązanie.

Postanowieniem [...] Dyrektor Izby Celnej na podstawie art. 165a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w zw. z art. 262 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802 z późn. zm.) odmówił wszczęcia postępowania w sprawie z wniosku Agencji Celnej o zwrot kwoty zabezpieczenia wpłaconej w wyniku realizacji gwarancji ubezpieczeniowej przez C Następnie, orzekając na skutek złożonego zażalenia, postanowieniem z dnia [...] Dyrektor Izby Celnej na podstawie art. 221 w zw. z art. 239 ustawy Ordynacja podatkowa w zw. z art. 262 ustawy - Kodeks celny utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy. Zdaniem organów celnych definicję strony postępowania zawiera art. 133 Ordynacji podatkowej, przy czym w wypadku zobowiązań gwarancyjnych zastosowanie znajduje art. 117a Ordynacji podatkowej, który wskazuje, iż w sprawach dotyczących gwarancji obowiązek zapłaty należności (wynikający z dokumentu gwarancyjnego) ciąży na gwarancie. Obowiązek zapłaty należności wynikających z decyzji Naczelnika Urzędu Celnego [...] spoczywał na spółce P, jednak wobec braku wpłaty dłużnika organ celny mógł wezwać do uregulowania długu ubezpieczyciela, który pokrywa zadłużenie do wysokości kwoty określonej w gwarancji na podstawie art. 242 Kodeksu celnego. Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie zobowiązanie zostało pokryte przez ubezpieczyciela, ewentualne roszczenie o zwrot wpłaconej kwoty przysługuje wyłącznie gwarantowi. Wydanie decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej nie jest w takiej sytuacji konieczne, gdyż odpowiedzialnym nie jest ubezpieczony, lecz ubezpieczyciel, który postanawia dobrowolnie o wypłacie świadczenia zgodnie ze złożoną przez siebie gwarancją.