Wyrok WSA w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. IV SA/Wa 1806/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Zyglewska, Sędziowie Sędzia WSA Jakub Linkowski, Sędzia WSA Marian Wolanin (spr.), Protokolant st. ref. Marcin Lesner, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2012 r. sprawy ze skargi Polskiego Klubu [...] z siedzibą w P. na postanowienie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji - oddala skargę -

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] września 2011 r. Nr [...] Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, po rozpatrzeniu zażalenia Polskiego Klubu [...] utrzymał w mocy postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w P. z dnia [...] maja 2011 r. o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. Nr 75, poz. 493, ze zm.) w związku ze zgłoszeniem Polskiego Klubu [...] szkody w środowisku, polegającej na "niszczeniu siedlisk gatunków roślin chronionych poprzez dokonywanie przez Lasy Państwowe Nadleśnictwo L. zwózki drewna ciężkimi pojazdami poruszającymi się stokiem Doliny C. nieprzystosowaną do tego drogą gminną oraz poza tą drogą".

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia stwierdzono, że pismem z dnia [...] lipca 2007 r. Polski Klub [...] zgłosił Wojewodzie [...] wystąpienie szkody w środowisku na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, polegającej na niszczeniu stoków Doliny C. w rejonie wsi G., gmina S., poprzez dokonywanie bez dokumentacji prac ziemnych określanych jako "remont drogi gminnej" oraz zwózki drewna dokonanej przez Lasy Państwowe Nadleśnictwo L. ciężkimi pojazdami poruszającymi się stokiem doliny nieprzystosowaną do tego drogą gminną oraz poza tą drogą oraz wykonywaniu przez W. C. działań polegających na "bezprawnej" przebudowie dróg w Dolinie C. Wnioskodawca wskazał, że dzień [...] maja 2007 r. jest dniem, w którym została wykonana dokumentacja fotograficzna i jest to dzień wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku. Wskazano również, że prace związane z eksploatacją lasu są długotrwałe i w dniu [...] maja 2007 r. były już w toku. Działania W. C. były przypuszczalnie prowadzone przed dniem [...] kwietnia 2007 r., natomiast Nadleśnictwo L. najprawdopodobniej dokonywało zniszczeń zarówno przed datą [...] kwietnia 2007 r. jak i po niej. Wojewoda [...] dnia [...] października 2007 r. wydał postanowienie odmawiające wszczęcia postępowania w sprawie zgłoszenia szkody w środowisku polegającej na niszczeniu stoków Doliny C. w rejonie wsi G. poprzez dokonywanie prac ziemnych określonych jako "remont drogi gminnej" bez wymaganej dokumentacji, niszczeniu siedlisk gatunków roślin chronionych poprzez dokonywanie przez Lasy Państwowe Nadleśnictwo L. zwózki drewna ciężkimi pojazdami poruszającymi się stokiem doliny C. nieprzystosowaną do tego drogą gminną oraz poza tą drogą, oraz wykonywaniu przez W. C. działań polegających na "bezprawnej" przebudowie dróg w Dolinie C. Rozpatrując zażalenie Polskiego Klubu [...] Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska postanowieniem z dnia [...] marca 2011 r. uchylił postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] października 2007 r. zalecając jednocześnie zwrócenie uwagi w sprawie na strony postępowania oraz daty wystąpienia szkody, a także rozdzielenie spraw dotyczących zgłoszenia szkody spowodowanej przebudową drogi od szkody powstałej w związku ze zwózką drewna. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w P. wydał w dniu [...] maja 2011 r. wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Rozpatrując zażalenie Polskiego Klubu [...] organ drugiej instancji utrzymał w mocy powołane postanowienie z dnia [...] maja 2011 r. wskazując, że przepisy ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie stosuje się do bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub do szkody w środowisku spowodowanych przez działalność podmiotu korzystającego ze środowiska stwarzającą ryzyko szkody w środowisku, jak również spowodowanych przez inną działalność podmiotu korzystającego ze środowiska, jeżeli dotyczą gatunków chronionych lub chronionych siedlisk przyrodniczych oraz wystąpiły z winy podmiotu korzystającego ze środowiska. Istotną kwestią było zatem ustalenie czy działania, których wykonywanie doprowadziło, według zgłaszających, do szkody w środowisku były działaniami prowadzonymi przez podmiot korzystający ze środowiska, gdyż ich zakres mógł wykraczać poza działalność stwarzającą ryzyko szkody w środowisku określoną w art. 3 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Nadleśnictwo L. wypełnia definicję podmiotu korzystającego ze środowiska zawartą w art. 6 pkt 9 lit. b ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Jednakże zmian na terenie działki nr ew. [...] w G. dokonano w trakcie prowadzonych prac ziemnych w 2005 r., co zostało potwierdzone przez Prokuraturę Rejonową P. w części uzasadnienia do postanowienia z dnia [...] czerwca 2007 r. sygn. akt. [...] o umorzeniu śledztwa w sprawie zniszczenia w 2005 r. w G. w rejonie rzeki C. roślin objętych ochroną gatunkową poprzez wykonanie na tym terenie drogi, powodując istotną szkodę. W związku z tym, przedmiotowa zwózka drewna dokonana przez Nadleśnictwo L., mimo iż miała miejsce zarówno przed, jak i po [...] kwietnia 2007 r. odbywała się po drodze na działce o nr [...] w G., na której już wcześniej dokonano zmian. Jednocześnie z przekazanych przez Nadleśnictwo L. danych dotyczących rozchodów magazynowych można wywieść, iż 80% masy drewna pozyskanego z oddziału [...] w okresie od [...] listopada 2006 r. do [...] sierpnia 2007 r. zostało wydane odbiorcom przed [...] kwietnia 2007 r. stąd i proces jego transportu musiał mieć miejsce przed tą datą. Gdyby zwózka drewna pogłębiła zmiany dokonane na przedmiotowej działce pracami ziemnymi wykonanymi w 2005 r. to fakt ten należałoby przypisać do terminu występującego przed datą wejścia w życie ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie z uwagi na proporcję przewiezionej do tego czasu masy drewna. Sam fakt zmian występujących na działce o nr ew. [...] w G., nie przesądza jeszcze o zaistnieniu szkody w środowisku. Na podstawie art. 6 pkt 11 lit a ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie przez szkodę w środowisku rozumie się negatywną mierzalną zmianę stanu lub funkcji elementów przyrodniczych, ocenioną w stosunku do stanu początkowego, która została spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska. Natomiast art. 6 pkt 10 powołanej ustawy definiuje stan początkowy jako stan i funkcje środowiska oraz poszczególnych elementów przyrodniczych przed wystąpieniem szkody w środowisku, oszacowaną na podstawie dostępnych informacji. Organ odwoławczy uznał za słuszne stanowisko RDOŚ w P. dotyczące danych odnośnie roślinności "otrzymanych od R. G.", przekazanych przez Polski Klub [...] przy piśmie z dnia [...] stycznia 2007 r., jako niewystarczającego dowodu na to, iż gatunki tych roślin, rosły w momencie powstania zmian w miejscach, które zgłaszający przedstawił na załączonych do zgłoszenia szkody w środowisku fotografiach. Stanowisko to zostało poparte ustaleniami Prokuratury Rejonowej P. W uzasadnieniu postanowienia z dnia [...] czerwca 2007 r. o umorzeniu śledztwa w sprawie zniszczenia w 2005 r. w G. w rejonie rzeki C. roślin objętych ochroną gatunkową wskazano, że wiedzę o występowaniu roślin wymienionych w zgłoszeniu wystąpienia szkody oparto na publikacji książkowej pracowników Wydziału Biologii [...] w P. W 2004 r. w rejonie rzeki C. prowadzone były badania, w toku których stwierdzono występowanie w tym rejonie gatunków roślin objętych ochroną, co potwierdził w swoich zeznaniach pracownik Wydziału Biologii [...] w P., R. G., zeznając jednocześnie, że część z tych roślin występowała najprawdopodobniej na terenie działek nr [...],[...],[...] i [...]. W związku z tym nie można było potwierdzić bezsprzecznie występowania na terenie działki o nr ew. [...] w G. przedmiotowych gatunków roślin, a tym samym ustalić stanu początkowego koniecznego do oceny zaistnienia negatywnej mierzalnej zmiany stanu lub funkcji elementów przyrodniczych, tj. przesądzenia o zaistnieniu szkody w środowisku w rozumieniu ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Tym samym zarzut Polskiego Klubu [...] zawarty w zażaleniu z dnia [...] czerwca 2011 r. dotyczący naruszenia art. 77 Kpa w związku z nierozpatrzeniem materiału dowodowego w postaci "danych dotyczących roślinności otrzymanych od R. G." należy uznać za nieuzasadniony. Pozostałe zarzuty zażalenia nie dotyczą sprawy "niszczenia siedlisk gatunków roślin chronionych poprzez dokonywanie przez Lasy Państwowe Nadleśnictwo L. zwózki drewna ciężkimi pojazdami poruszającymi się stokiem Doliny C. nieprzystosowaną do tego drogą gminną oraz poza tą drogą". Tym samym wykraczają poza zakres postępowania administracyjnego rozstrzygniętego postanowieniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w P. z dnia [...] maja 2011 r.