Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 14 maja 2013 r., sygn. II SA/Ol 196/13
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak (spr.) Sędzia WSA Adam Matuszak Protokolant specjalista Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 kwietnia 2013 r. sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Rady Miasta z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie uchwalenia Statutu Miasta oddala skargę.
Uzasadnienie
Rada Miasta Ełku, działając na podstawie art. 3 ust. 1, art. 18 ust. 2 pkt 1, art. 40 ust. 2 pkt 1 i art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm), podjęła w dniu 29 stycznia 2008 r. uchwałę Nr XX/186/08 w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Ełku. W § 1 zapisano, że uchwala się Statut w brzmieniu ustalonym w załączniku do niniejszej uchwały, w § 2 wskazano, że uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko - Mazurskiego oraz że z dniem wejścia w życie niniejszej uchwały tracą moc uchwały Rady Miasta Ełku nr IV/42/03 z dnia 21 marca 2003 r. i nr XLVII/412/06 z dnia 27 czerwca 2006 r. - § 3. Natomiast w § 4 zapisano, że uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woj. Warmińsko - Mazurskiego.
Wojewoda w dniu 18 lutego 2013 r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, na podstawie art. 93 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm) dalej zwanej: u.s.g., skargę na uchwałę Nr XX/186/08 Rady Miasta Ełku z dnia 29 stycznia 2008 r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Ełku wnosząc o stwierdzenie nieważności § 42 ust. 1 pkt 5 załącznika wskazanej uchwały.
W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że w § 42 ust. 1 pkt 5 załącznika do uchwały Rada przyznała inicjatywę uchwałodawczą grupie osób stanowiącej, co najmniej 1 % mieszkańców Ełku, posiadających czynne prawo wyborcze, obliczony na dzień 31 grudnia roku ubiegłego. Powyższy zapis w sposób istotny narusza prawo, gdyż uchwalony został bez podstawy prawnej. Zgodnie z judykaturą - m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 3 kwietnia 2006 r. sygn. III SA/Wr 584/05, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 28 października 2008 r. sygn. II SA/Ol 737/08 - rada gminy nie może w statucie określić, że mieszkańcom wspólnoty samorządowej przysługiwać będzie inicjatywa uchwałodawcza. W zacytowanych wyrokach wskazano, że rada gminy może regulować w statucie wszystkie zagadnienia ustrojowe gminy pod warunkiem jednak, że nie naruszają one przepisów ustaw, zasada ta - w ocenie Sądu - wynika wprost z unormowań zawartych w art. 169 ust. 4 Konstytucji, zgodnie z którym ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach ustaw, ich organy stanowiące. Użyte w tym przepisie pojecie "w granicach ustaw" oznacza zdaniem Sądu, że swoboda rady w kształtowaniu ustroju gminy jest ograniczona i powoduje, że rada nie może przyznać mieszkańcom gminy uprawnień dalej idących niż uprawnienia wynikające z ustawy zwykłej. Skoro w przepisach Konstytucji RP oraz w ustawie o samorządzie gminnym brak jest unormowań przyznających mieszkańcom wspólnoty samorządowej prawa do przedstawienia pod obrady rady gminy projektów uchwał, to nie można przyjąć, że takie uprawnienie może być przyznane w statucie. Granice udziału mieszkańców wspólnoty samorządowej w sprawowaniu przez nich władzy, jak też podejmowanie rozstrzygnięć wyznacza Konstytucja oraz ustawa o samorządzie gminnym zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 u.s.g. Powyższa uchwała została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Woj. Warmińsko - Mazurskiego w dniu 21 marca 2008 r., wobec czego z uwagi na zapis art. 91 ust. 1 u.s.g. konieczne było wniesienia skargi.
