Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 16 października 2013 r., sygn. I SA/Po 320/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Nikodem Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Bejgerowska (spr.) Sędzia NSA Włodzimierz Zygmont Protokolant st.sekr.sąd. Joanna Świdłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2013 r. sprawy ze skargi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych [...] na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia uchyla zaskarżone postanowienie

Uzasadnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. złożył w dniu [...] listopada 2012 r. wniosek do Naczelnika Urzędu Skarbowego w O. o wpis zastawu skarbowego na samochodzie osobowym marki M., którego współwłaścicielem jest M. M.

Rozpatrując powyższy wniosek Naczelnik Urzędu Skarbowego O., pismem z dnia [...] listopada 2012 r., poinformował ZUS Oddział w P., że zastaw na powyższej ruchomości nie zostanie ustanowiony. Organ podatkowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 41 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm. - dalej w skrócie jako: "O.p."), zastaw skarbowy przysługuje na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych. Powołując się na dane uzyskane z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w O. i dane z CEPIK wskazano, że przedmiotowy pojazd stanowi współwłasność Banku [...] S.A. Powyższe pismo zostało doręczone wnioskodawcy dnia [...] listopada 2012 r.

Kwestionując powyższe stanowisko, ZUS Oddział w P. pismem z dnia [...] listopada 2012 r. skierował do Dyrektora Izby Skarbowej w P., za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w O., pismo zatytułowane: "zażalenie na orzeczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w O. w przedmiocie odmowy dokonania wpisu zastawu skarbowego na samochodzie osobowym marki M., nr rej. [...], (...), którego współwłaścicielem jest M. M.". W uzasadnieniu pisma - zażalenia ZUS stwierdził, że nieuwzględnienie wniosku co do wpisu zastawu na udziale M. M. jest niesłuszne. Na wstępie przytoczono art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 ze zm. - dalej w skrócie jako: "u.s.u.s."), który stanowi, że należności z tytułu składek są zabezpieczone ustawowym prawem zastawu na wszystkich będących własnością dłużnika oraz stanowiących współwłasność łączną dłużnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych. Zgodnie z art. 196 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r., nr 16, poz. 93 - dalej w skrócie jako: "K.c."), współwłasność jest bądź współwłasnością w częściach ułamkowych bądź współwłasnością łączną. Z tym, że § 2 tego samego artykułu stanowi o tym, że współwłasność łączna regulowana jest przepisami, które dotyczą stosunku z którego ona wynika. Współwłasność M. M. i Banku [...] S.A., wobec samochodu nie jest współwłasnością łączną. Pomiędzy wspomnianymi podmiotami wobec samochodu istnieje wspólność w częściach ułamkowych. Art. 197 K.c. tworzy zaś domniemanie, że udziały współwłaścicieli w przedmiocie współwłasności w częściach ułamkowych są równe. Z tego wynika jasny wniosek, że udział M. M. w prawie własności do samochodu osobowego wynosi ½. Przytoczony wcześniej art. 27 ust. 1 u.s.u.s. w sposób jednoznaczny, zdaniem strony, wskazuje na to, że zastaw skarbowy przysługuje ZUS, operując sformułowaniami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. z 2012, poz. 788) na ruchomościach i prawach zbywalnych, wchodzących w skład majątku osobistego dłużnika, udział w prawie własności samochodu jaki przysługuje M. M., nie wchodząc do masy majątkowej mającej charakter łączny musi wchodzić do innej masy majątkowej, istniejącej w rzeczywistości prawnej, tj. do majątku osobistego M. M.