Wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 stycznia 2014 r., sygn. I SA/Wa 1991/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Szmydt Sędziowie: Sędzia WSA Elżbieta Lenart Sędzia WSA Gabriela Nowak (spr.) Protokolant referent stażysta Małgorzata Sieczkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi H. K., T. M., B. S., J. K., J. G., W. K., M. K., M. O., P. T. i P. T. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę.

Uzasadnienie

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...] utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...] odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Naczelnika Gminy G. z dnia [...] kwietnia 1976 r. nr [...] o przejęciu na własność Państwa za rentę gospodarstwa rolnego bez budynków położonego na terenie wsi G., gmina G., stanowiącego własność Z. i M. małż. K., zapisanego w rejestrze gruntów wsi G. pod numerem [...].

Decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Naczelnik Gminy G. decyzją z dnia [...] kwietnia 1976 r., działając na podstawie art. 9 pkt 2 i 31 ustawy z dnia 9 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz.U. Nr 21, poz. 118), powoływanej dalej jako "ustawa", przejął na własność Państwa przedmiotowe gospodarstwo rolne o łącznej pow. [...] ha, bez zabudowań. Organ wskazał jednocześnie, że Z. i M. małż. K. przysługuje prawo do bezpłatnego dożywotniego użytkowania działki o obszarze [...] ha.

Wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2005 r. następca prawny byłych właścicieli nieruchomości - H. K., wystąpił o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] kwietnia 1976 r. i wskazał, że w niniejszej sprawie nie zostały spełnione przesłanki z art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 9 maja 1974 r.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] listopada 2012 r. odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] kwietnia 1976 r. i wskazał, że w jego ocenie w niniejszej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki do przejęcia przedmiotowej nieruchomości przez Państwo. Ustalono bowiem, że pod względem wieku byli właściciele spełniali warunki określone w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 29 maja 1974 r., gdyż na dzień wydania decyzji mieli ukończone: Z. K. - 74 lata, M. K. - 66 lat. Prawo własności ww. osób do przedmiotowej nieruchomości wynikało natomiast z aktu własności ziemi z dnia [...] października 1971 r. Jeśli chodzi o drugą z przesłanek wynikających z przepisu art. 9 ust. 2 ustawy, tj. wykazywanie przez gospodarstwo "niskiego poziomu produkcji rolnej", organ wskazał, że wyrażenie to nie zostało w ustawie zdefiniowane. W § 4 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 1974 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz.U. Nr 21, poz. 125), wskazano natomiast jedynie, że poziom produkcji danego gospodarstwa ustalał naczelnik gminy po zasięgnięciu opinii właściwej komisji gminnej rady narodowej. Z powyższego wynika, że ocena gospodarstwa należała do podmiotów wymienionych w tym przepisie. Organ podał, że z uwagi na znaczny upływ czasu (ponad 36 lat od dnia wydania decyzji), nie zachowała się całość akt archiwalnych dotyczących nieruchomości objętej decyzją z dnia [...] kwietnia 1976 r., jednak dołożono wszelkich starań, aby zgromadzić jak największą ilość dokumentów dotyczących przejęcia przedmiotowego gospodarstwa, co umożliwiło w sposób pośredni, na ustalenie stanu faktycznego sprawy. Zachowały się m.in. protokoły z zebrań Komisji Rolnictwa Gminnej Rady Narodowej w G. z lat 1971, 1972 i 1974, z których wynika, że omawiane gospodarstwo zaliczone było już na 7 lat przed jego przejęciem do grupy gospodarstw podupadłych. Gospodarstwom tym systematycznie składano wizyty w celu udzielania porad i pomocy w formie np. materiału siewnego, materiałów budowlanych, kredytów inwestycyjnych, czy też pomocy materialnej w powiększeniu pogłowia zwierząt gospodarskich. W powyższych protokołach zawarte są również informacje, że w większości przypadków winę za zubożenie gospodarstw ponoszą ich właściciele. W protokole nr [...] z dnia [...] stycznia 1974 r. znajduje się ponadto informacja na temat zadłużenia gospodarstw podupadłych, która objęła również gospodarstwo Z. K. ([...] tys. zł). Zdaniem organu nadzoru, brak kompletnej dokumentacji w sprawie nie pozwala jednak na domniemanie braku legalizmu w działaniu organu administracji, tym bardziej, że ustalenia zawarte w zebranym materiale dowodowym, w tym w treści decyzji z dnia [...] kwietnia 1976 r., jednoznacznie potwierdzają, że przedmiotowe gospodarstwo charakteryzowało się niższym niż średnia w gminie poziomem produkcji. W aktach sprawy znajdują się również oświadczenia byłych właścicieli z dnia [...] lipca 1985 r. i z dnia [...] lipca 1985 r. dotyczące dobrowolnej rezygnacji małż. K. z użytkowania działki o pow. [...] ha, przyznanej decyzją z dnia [...] kwietnia 1976 r. Organ nadzoru podkreślił również, że byli właściciele nigdy nie kwestionowali ustaleń zawartych w powyższej decyzji, wobec czego uzyskała ona walor prawomocności. Wobec tego brak jest podstaw do stwierdzenia, że decyzja Naczelnika Gminy G. wydana została z rażącym naruszeniem prawa.