Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 kwietnia 2014 r., sygn. IV SA/Wa 218/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Wójcik, Sędziowie sędzia WSA Piotr Korzeniowski, sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec (spr.), Protokolant sekr. sąd. Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia "Z." z siedzibą w W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału na prawach strony oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżonym do Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia [...].12.2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. (zwane dalej SKO), na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.- zwanej dalej K.p.a.), utrzymało w mocy postanowienie Prezydenta [...] z [...].07.2012 r. o odmowie dopuszczenia Stowarzyszenia Z. (zwanego dalej Stowarzyszeniem) do udziału na prawach strony, w postępowaniu administracyjnym, wszczętym wnioskiem z [...] grudnia 2011 r. o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia (zwanej dalej decyzją środowiskową) - dla budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego z usługami, handlem, częścią administracyjną oraz garażami podziemnymi przy ul. [...] róg ul. [...] w W.

Uzasadniając to rozstrzygnięcie organ I instancji wskazał następujące uwarunkowania faktyczne i prawne. - postanowieniem z [...].06.2012 r. Prezydent W. postanowił o odstąpieniu od obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, a zatem zastosowania nie znajdowały przepisy art. 44 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 ze zm. - zwanej dalej ustawą OOŚ); - zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 56 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9.11.010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. Nr 213, poz. 1397), planowana inwestycja zaliczana jest do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, niemniej jednak, jak wynika ze wskazanych stanowisk organów, jej oddziaływania nie wpłyną w sposób znaczący na stan jakości środowiska na przedmiotowym terenie; przedsięwzięcie ma być realizowane w obszarze śródmiejskim, w terenie zurbanizowanym, częściowo utwardzonym, na którym obecnie istnieją pawilony handlowe; tym samym nie jest to teren zielony, parkowy ani pomnik przyrody; jest to teren częściowo zabudowany, sąsiadujący z terenem osiedla mieszkaniowego [...] Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej "P." oraz układem komunikacyjnym ul. [...] i ul. [...]; wobec tego teren ten, jako taki, nie ma cennych wartości przyrodniczych, kulturowych bądź historycznych, natomiast jest on położony w otoczeniu terenów silnie zurbanizowanych o dużej intensywności zabudowy; w tej sytuacji udziału Stowarzyszenia w postępowaniu nie może uzasadniać także cel statutowy jego działalności, jakim jest "przeciwdziałanie zachowaniom, procesom i inwestycjom mogącym pogorszyć stan środowiska", bowiem przy tak ogólnym określeniu celów działania, Stowarzyszenie mogłoby domagać się dopuszczenia do udziału w każdym postępowaniu dotyczącym realizacji inwestycji polegających na dążeniu do zabudowy terenów dotychczas niezabudowanych; każda inwestycja może potencjalnie pogorszyć stan środowiska, - K.p.a. przewiduje możliwość uczestnictwa organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym dotyczącym innej osoby (czyli w cudzej sprawie), ale jest to uwarunkowane spełnieniem przesłanki wymienionej w art. 31 § 1 pkt 2 K.p.a.; o możliwości uczestnictwa organizacji społecznej na prawach strony w toczącym się postępowaniu administracyjnym, decydują przesłanki procesowe, nie zaś samoistne uprawnienia mające swoje źródło w przepisach prawa materialnego oraz celach statutowych organizacji; uprawnienie organizacji społecznej obejmuje możliwość żądania wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w sprawie dotyczącej innej osoby, jednakże nie warunkuje to dopuszczenia organizacji społecznej do każdego postępowania; o jej dopuszczeniu do udziału w postępowaniu lub jego wszczęciu rozstrzyga arbitralnie organ administracji, który ocenia czy jej żądanie jest uzasadnione celami statutowymi, a także interesem społecznym, - pojęcie "interesu społecznego" nie zostało zdefiniowane na gruncie przepisów K.p.a., jednakże należy wiązać je z działaniami na rzecz spraw istotnych ze społecznego punktu widzenia, a więc mających znaczenie dla funkcjonowania ogółu społeczności tj. ochrona zdrowia, przyrody, wartości kulturowych czy też zabytków; tak rozumiany interes społeczny nie jest pojęciem ogólnym, ale zespołem wartości istotnych i ważnych ze społecznego punktu widzenia, a które z tych właśnie względów wymagają ochrony w toczącym się postępowaniu administracyjnym; interes ten musi mieć związek z toczącym się postępowaniem w takim znaczeniu, by z racji jego ochrony, niezbędne było dopuszczenie do udziału w tym postępowaniu organizacji społecznej, jako rzecznika tego interesu, - zakres działań organizacji społecznej w postępowaniu może obejmować obronę interesów i praw jej członków, obronę interesów grupowych czy też ochronę wartości istotnych dla funkcjonowania społeczności w odniesieniu do przedmiotu postępowania, do którego organizacja społeczna żąda dopuszczenia na prawach strony, zatem organizacja może działać w postępowaniu w interesie strony lub stron postępowania lub też, wyłącznie z powołaniem się na okoliczność ochrony wymagań interesu społecznego; skutkiem dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu jest przyznane jej uprawnień procesowych; organizacja społeczna dopuszczona do udziału w postępowaniu, uczestniczy w nim na prawach strony, co oznacza, że będąc rzecznikiem interesu społecznego korzysta z wszelkich praw strony, a więc prawa zgłaszania wniosków, brania udziału w postępowaniu dowodowym, wnoszenia zażaleń i odwołania, - w uzasadnieniu wniosku Stowarzyszenie wskazało na interes społeczny, jako ochronę stanu środowiska istniejącego w sąsiedztwie wielorodzinnego osiedla oraz ochronę przed nadmierną wycinką istniejącego osiedlowego drzewostanu, - otrzymując wniosek organizacji społecznej o dopuszczenie jej do udziału w postępowaniu administracyjnym organ administracyjny musi ocenić, czy poszerzenie kręgu uczestników postępowania administracyjnego jest korzystne dla gromadzenia materiału dowodowego i dla wyjaśnienia istotnych faktów bądź aspektów sprawy, ryzykując nawet ewentualnym wydłużeniem czasu załatwienia sprawy, czy zwiększeniem nakładu pracy koniecznego do przygotowania decyzji, - w oparciu o poczynione w sprawie ustalenia merytoryczne, w tym analizując ustalenia planu, Prezydent [...]. odniósł się do argumentacji Stowarzyszenia, mającej przemawiać za zasadnością jego udziału w przedmiotowym postępowaniu, wskazując na wyjaśnienie tych kwestii (ochrona jakości powietrza), w prowadzonym postępowaniu i wykluczeniu ich znaczącego wpływu na wynik sprawy;