Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 12 marca 2015 r., sygn. IV SAB/Wr 271/14

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Sikorska Sędziowie Sędzia WSA Lidia Serwiniowska Sędzia NSA Julia Szczygielska (spr.) Protokolant asystent sędziego Marcin Jarecki po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 12 marca 2015 r. sprawy ze skargi Związku Zawodowego A w W. na bezczynność D. Kuratora Oświaty w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej oddala skargę.

Uzasadnienie

Związek Zawodowy A w W. powołując się na przepis § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2012r. w sprawie szczegółowego zakresu danych gromadzonych w bazach danych oświatowych (...), pismem z dnia 17 września 2014r. zwrócił się do D. Kuratora Oświaty o udostępnienie informacji publicznej poprzez przesłanie w formie elektronicznej lub papierowej danych z systemu informacji oświatowej, w których posiadaniu jest organ nadzoru pedagogicznego, dotyczących każdego gimnazjum publicznego prowadzonego przez Gminę W. w zakresie zbioru danych dotyczących wyposażenia tej szkoły.

W odpowiedzi na powyższy wniosek, organ pismem z dnia 30 września 2014r., Nr [...], poinformował skarżący Związek, że Kuratorium Oświaty we W. nie może uczynić zadość żądaniu wyrażonemu w opisanym wyżej wniosku, albowiem nie znajduje się w posiadaniu danych, o które Związek wnosi.

Pismem z dnia 6 października 2014r. Związek Zawodowy A w W., reprezentowany przez pełnomocnika adwokat A. K. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skargę na bezczynność D. Kuratora Oświaty w przedmiocie opisanego wyżej wniosku z dnia 17 września 2014r., wnosząc o zobowiązanie organu do załatwienia sprawy oraz zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu skargi wskazano, że strona przeciwna w odpowiedzi z dnia 30 września 2014r. na wniosek skarżącej strony z 17 września 2014r. zanegowała posiadanie żądanych informacji, co zdaniem skarżącego nie polega na prawdzie i stanowi naruszenie art. 1 ust. 1 ustawy o dostępnie do informacji publicznej, a także art. 61 Konstytucji RP. Zdaniem strony skarżącej, Kurator oświaty jest posiadaczem żądanych informacji co wynika wprost z przepisów ustawy o systemie informacji oświatowej, jako, że organ ten jest podmiotem, do którego jednostki samorządu terytorialnego przekazują bazy danych oświatowych. Tak było w latach ubiegłych i tak jest w ocenie skarżącego, tym roku.

W konsekwencji powyższego, skarżący stwierdził, że, cyt.: " rozmijanie się z prawdą i oczywistym wbrew przepisom nie usuwa stanu bezczynności organu i dlatego skarga niniejsza stała się konieczna"..

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, jako bezzasadnej.

Na wstępie organ wniósł o zweryfikowanie informacji ujawnionej na portalu internetowym Okręgowej Rady Adwokackiej we W., aktualnej w dniu złożenia niniejszej odpowiedzi, a tym samym o podjęcie działań adekwatnych dla powstałej sytuacji.

Odnosząc się zaś merytorycznie do treści skargi, organ wyjaśnił, załączając stosowne po temu dokumenty, iż skorygował część swojego stanowiska, przesyłając organizacji związkowej informację we fragmencie, który - zgodnie z obowiązującymi przepisami - posiada tj. za rok 2012, równocześnie podkreślając, że uprzednie stanowisko organu wynikało z oczywistego braku uszczegółowienia wniosku [...]ZZ, reprezentowanego przez jego prezesa J. B.

Organ więc uznał, że udzielona odpowiedź pismem z dnia 30 września 2014r. odpowiada stanowi faktycznemu, skoro żądanych danych, zgodnie z obowiązującym prawem, aktualnie nie gromadzi.

Zdaniem organu, owym prawem zwalniającym go obecnie od obowiązku pozyskiwania i przekazywania do Ministerstwa Edukacji Narodowej danych jest przepis art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2011r. Nr 139 poz. 814 ze zm.). Toteż nie mógł zadośćuczynić oczekiwaniom wnioskodawcy, a podana w piśmie z dnia 30 września 2014r. informacja, iż danych nie posiada, była i jest (w zakresie czasowym określonym ustawą) zgodna ze stanem faktycznym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań, wskazać należy, że w wyniku przeprowadzonej przez Sąd analizy podjętych przez Okręgową Radę Adwokacką we W. uchwał w sprawie pełnomocnika strony - adwokat A. K., a to uchwały z dnia [...] kwietnia 2014r.,nr [...] oraz uchwały z dnia [...] września 2014r., nr [...]., Sąd przyjął, że przedmiotowa skarga z dnia 6 października 2014r. wniesiona przez pełnomocnika strony - adwokat A. K. w tym samym dniu do tut. Sądu za pośrednictwem D. Kuratora Oświaty, była dopuszczalna.

Przechodząc zaś do rozważań merytorycznych, wskazać należy, że zgodnie, z art. 1 § 1 i art. 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014r., poz.1647), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kontrola ta, zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zwaną dalej p.p.s.a. (Dz.U. z 2012r. poz. 270 ze zm.), obejmuje także orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów.

Istotne jest przy tym, że bezczynność organu ma miejsce jedynie wówczas, gdy organ, będąc właściwym w sprawie i zobowiązanym do podjęcia czynności, nie podejmuje jej w terminie określonym w przepisach prawa i w konsekwencji pozostaje w zwłoce. Skarga na bezczynność ma na celu spowodowanie wydania przez organ administracji publicznej oczekiwanego aktu lub podjęcia określonej czynności.

Zatem, aby można było mówić o bezczynności organu, należy przede wszystkim stwierdzić, że ciąży na organie wynikający z przepisów prawa obowiązek wszczęcia postępowania i podjęcia w nim stosownego rozstrzygnięcia (stosownej czynności), a następnie ustalić, iż obowiązku tego - w nakazanym terminie - organ nie wypełnia. Jednakże ocena, co do bezczynności organu, dokonana być musi na gruncie właściwego dla załatwienia sprawy prawa materialnego, gdyż ono rozstrzyga o legitymacji organu i wynikających z przepisów uprawnieniach i obowiązkach.

Niewątpliwe jest w niniejszej sprawie, że prawem materialnym, na podstawie, którego Sąd obowiązany jest dokonać oceny podejmowanych przez organ działań jest przede wszystkim ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r. poz. 782), dalej powoływana jako "ustawa".

I tak przepisy w/w ustawy stanowią, że realizacja prawa do informacji publicznej w przewidzianych ustawą formach (art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 pkt 1-3) jest uzależniona od jednoczesnego, kumulatywnego spełnienia trzech przesłanek.

I tak po pierwsze: przedmiotem żądania informacji musi być informacja publiczna w rozumieniu art. 1 oraz art. 3 ust. 2, po drugie: adresatem żądania udostępnienia informacji publicznej, na zasadach tej ustawy, zgodnie z art. 4 ust. 1, mają być "władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne", ponadto (ust. 2) związki zawodowe i inne organizacje oraz partie polityczne i po trzecie: zgodnie z art. 4 ust. 3 obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji.

Wskazać przy tym należy, że w orzecznictwie przyjęte zostało, iż prawo dostępu do informacji publicznej obejmuje prawo żądania udzielenia informacji o określonych faktach i stanach istniejących w chwili udzielania informacji. Oznacza to, że wniosek zainteresowanego rodzi po stronie dysponenta informacji obowiązek jej udostępnienia jedynie w sytuacji, gdy owa informacja publiczna znajduje się w jego posiadaniu. W sytuacji natomiast, gdy organ nie posiada żądanej informacji, nie można zobowiązać go do jej udzielenia.

Gdy organ administracji publicznej nie dysponuje żądanymi informacjami, nie wydaje decyzji, ponieważ nie ma do tego podstaw prawnych, lecz w takiej sytuacji, zobowiązany jest do wyjaśnienia (poinformowania) wnioskodawcy, iż z uwagi na ich brak nie ma fizycznej możliwości ich udostępnienia (por. wyroki: WSA w Warszawie z dnia 11 marca 2010 r., sygn. akt II SAB/Wa 11/10, WSA w Szczecinie z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. akt II SAB/Sz 11/08 - publ. http://orzeczenia.nsa.gov.pl; WSA w Białymstoku z dnia 15 marca 2007 r., sygn. akt II SAB/Bk 69/06, LEX 467326).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, Sąd przyjął, że wystosowanie przez organ do strony skarżącej w odpowiedzi na Jej wniosek z dnia 17 września 2014r., pisma z dnia 30 września 2014r., Nr [...], że nie dysponuje żądaną w przedmiotowym wniosku informacją, powoduje, że nie można postawić w takiej sytuacji organowi zarzutu bezczynności.

Jak to już wyżej Sąd podkreślił, w myśl przepisów omawianej ustawy, realizacja prawa do informacji publicznej w przewidzianych ustawą formach (art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 pkt 1-3) jest uzależnione od jednoczesnego, kumulatywnego spełnienia opisanych wyżej trzech przesłanek.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawy nie jest spełniona trzecia z w/w przesłanek, zgodnie z którą obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji ( art. 4 ust. 3 ustawy).

Niesporne jest bowiem w sprawie, jak to już wyżej Sąd podkreślił, że organ w w/w piśmie z dnia 30 września 2014r., Nr [...], będącym odpowiedzią na wniosek skarżącej strony z dnia 17 września 2014r. poinformował skarżący Związek, że nie posiada danych, o które Związek wnosi.

Zgodzić się należy ze stwierdzeniem organu, że w przedmiotowym wniosku strony brak było wyraźnego i jednoznacznego sformułowania żądania, a wskazującego czasokres żądanych danych (informacji).

W tej sytuacji, nie można zdaniem Sądu czynić zarzutu organowi, że niewłaściwie zinterpretował żądanie, przyjmując, że obejmuje ono jedynie dane aktualne, czyli rok 2014.

Istotne jest przy tym także i to, że strona skarżąca określając w w/w wniosku przedmiot swego żądania powoływała się na przepis § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2012r. w sprawie szczegółowego zakresu danych gromadzonych w bazach danych oświatowych, zakresu danych identyfikujących podmioty prowadzące bazy danych oświatowych, terminów przekazywania danych między bazami danych oświatowych oraz wzorów wydruków zestawień zbiorczych (Dz.U. z 2012r., poz.957 ze zm.). Zgodnie zaś z tym przepisem, zbiór danych o wyposażeniu szkoły lub placówki oświatowej zawiera dane o liczbie:

1) komputerów, z wyszczególnieniem liczby komputerów z dostępem do Internetu oraz z szerokopasmowym dostępem do Internetu:

a) do użytku uczniów, słuchaczy i wychowanków:

- w pracowniach komputerowych,

- w bibliotece,

b) pozostałych;

2) kamer wideo;

3) magnetofonów stereofonicznych do nagrań z mikrofonem stereofonicznym;

4) magnetofonów przenośnych do nauki języków obcych z możliwością podłączenia kilku par słuchawek;

5) odtwarzaczy DVD;

6) telewizorów o przekątnej ekranu co najmniej 28'';

7) projektorów multimedialnych;

8) kserografów;

9) znajdujących się w bibliotece szkolnej:

a) książek,

b) książek i innych materiałów dydaktycznych nagranych na kasety audio,

c) materiałów dydaktycznych nagranych na kasety wideo,

d) materiałów dydaktycznych na nośnikach elektronicznych;

10) prenumerowanych tytułów dzienników i czasopism;

11) tablic interaktywnych;

12) urządzeń dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych:

a) wind,

b) podjazdów.

Podkreślić przy tym należy, a co ma w niniejszej sprawie ważkie znaczenie, że powołane przez stronę skarżącą w wniosku z dnia 17 września 20104r. - w/w rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2012r., wydane zostało w oparciu o upoważnienie ustawowe zawarte w art.115 ust.1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o systemie informacji oświatowej (Dz.U. Nr 139, poz.814 ze zm.).

Przywołać w tym miejscu zatem należy przepis art.107 ust.1 tejże ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r., zgodnie z którym system informacji oświatowej obejmuje bazy danych oświatowych, w skład których wchodzą zbiory danych o :

1) szkole lub placówce oświatowej;

2) uczniach, słuchaczach, wychowankach oraz absolwentach;

3) nauczycielach, wychowawcach i innych pracownikach;

4) spełnianiu obowiązku nauki.

Stosownie zaś do ust.2 art.107 w/w ustawy, zbiór danych, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, czyli zbiór danych o szkole lub placówce oświatowej zawiera zbiory danych o wyposażeniu szkoły lub placówki oświatowej (art.107 ust.2 pkt 3).

Na uwagę także - zdaniem Sądu, zasługuje w niniejszej sprawie, przepis art.112 ust.1 w/w ustawy o systemie informacji oświatowej, zgodnie z którym, dane w bazach danych oświatowych są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 30 września 2012 r. oraz na dzień 31 marca i 30 września w latach 2013-2016, z zastrzeżeniem ust. 2-5 .

Kluczowe znaczenie w okolicznościach niniejszej sprawy ma zatem przepis art.112 ust.2 omawianej ustawy, w myśl którego, danych, o których mowa w art. 107 ust. 2 pkt 3, czyli danych o wyposażeniu szkoły lub placówki oświatowej nie aktualizuje się i nie przekazuje w latach 2013-2016.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, przyjąć należy, iż organ nie pozostaje w bezczynności w przedmiocie żądania ujętego we wniosku z dnia 17 września 2014r. O bezczynności organu - w niniejszej sprawie - D. Kuratora Oświaty , można by mówić tylko wówczas, gdyby organ nie rozpatrzył w terminie i w formie prawem przewidzianej żądania wnioskodawcy lub nie podjął w sprawie żadnych czynności, a co w niniejszej sprawie nie ma miejsca.

Przepis art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej jednoznacznie wskazuje, że organy administracji publicznej obowiązane są do udostępnienia informacji publicznych, jeżeli są w ich posiadaniu.

Skoro żądanie ujęte w opisanym wyżej wniosku z 17 września 2014r. - jak trafnie zauważa organ nie było uszczegółowione, gdy zaś w 2014r.- zgodnie z cyt. wyżej art.112 ust.2 w związku z art.107 ust.2 pkt 3 ustawy o systemie informacji oświatowej, zbiory danych o wyposażeniu szkół i placówek oświatowych nie tylko, że nie były w 2014r., tj. w czasie złożenia wniosku skarżącego aktualizowane, lecz i nie były przekazywane do organu, to poinformowanie przez organ strony skarżącej pismem z dnia 30 września 2014r., że nie posiada żądanej informacji, stąd nie jest możliwe jej udostępnienie, powoduje, iż nie można przyjąć, by organ ten pozostawał w bezczynności w jej udostępnieniu.

W świetle powyższych ustaleń, brak jest podstaw do podważenia przez Sąd wiarygodności stanowiska organu.

Na marginesie należy zauważyć, że z akt sprawy wynika, iż organ przy piśmie z dnia 13 października 2014r., Nr [...]. - z ostrożności, przekazał stronie skarżącej wydruk danych z września 2012r., akcentując, że informacja udzielona stronie pismem z dnia 30 września 2014r. nie była informacją błędną, gdyż organ nie posiada danych określonych w § 4 w/w rozporządzenia MEN z dnia 2014r. obejmujących okres 2013 - 2014r.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.

H.B.2.04.2015 r.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/