Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 16 września 2020 r., sygn. II SA/Gl 371/20

Zabezpieczenie społeczne

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Łucja Franiczek,, Sędzia WSA Edyta Kędzierska, Protokolant sekretarz sądowy Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 września 2020 r. sprawy ze skargi M. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku-Białej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji w sprawie świadczenia wychowawczego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy M. z dnia [...] r. nr [...].

Uzasadnienie

M. Z. (dalej: "skarżący") w dniu 6 marca 2017 r. zwrócił się do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na syna M. Z. (ur. [...] r.), podając w składzie rodziny, oprócz siebie i syna, również żonę K. Z. oraz dwie córki N. Z. i A. Z.

Wójt Gminy M. decyzją z dnia [...] r., nr [...], przyznał skarżącemu świadczenie wychowawcze na syna M. w wysokości 500,- zł. miesięcznie, na okres od 01.03.2017 r. do 30.09.2017 r. Decyzja ta stała się ostateczna.

Postanowieniem z dnia [...] r., nr [...], Wójt Gminy M., działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 i 5 oraz art. 149 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 z późn. zm., w skrócie: "k.p.a.") i art. 10 ust. 2, art. 25 w związku z art. 2 pkt 16 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2017 r. poz. 1851 z późn. zm., dalej: "ustawa"), wznowił z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie przyznania skarżącemu świadczenia wychowawczego na syna M.

Decyzją z dnia [...] r., nr [...], Wójt Gminy M. (dalej: "organ I instancji") uchylił decyzję ostateczną z dnia [...] r., działając na podstawie art. 1, art. 2, art. 5, art. 7, art. 10, art. 18, art. 20, art. 23, art. 28 ustawy, art. 104, art. 107, art. 151 § 1 pkt 2 k.p.a., rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wychowawczego oraz, zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1465). W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji podał, że w dniu [...] r. otrzymał pismo z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we W., z którego wynikało, że toczy się tam postępowanie o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na dwie córki skarżącego - N. i A., które z nim nie zamieszkują, lecz przebywają wraz z matką we W. W ramach czynności wyjaśniających organ I instancji przeprowadził między innymi wywiad środowiskowy, podczas którego skarżący wskazał, że córki mieszkają wspólnie z matką we W., tam chodzą do szkoły, tam też jest ich centrum życiowe. W oświadczeniu z dnia [...] r. wskazał, że informacje zawarte we wniosku są zgodne z prawdą, oświadczył, że miejsce zamieszkania córek jest przy matce, z którą wspólnie pełnią opiekę naprzemienną. W dniu [...] r. do organu I instancji wpłynęło pismo z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we W. przekazujące kopię wyroku Sądu Okręgowego we W. z dnia [...] r. (sygn. akt [...]). Na mocy tegoż wyroku Sąd rozwiązał związek małżeński zawarty między powódką A. Z., a pozwanym skarżącym przez rozwód z zaniechaniem orzekania o winie. Jednocześnie orzekł, że wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi córkami A. i N. powierza ich matce, a władza rodzicielska skarżącego będzie polegać na ogólnym wglądzie w wychowanie, wykształcenie małoletnich i na współdecydowaniu we wszystkich ważnych życiowo sprawach dzieci. Z kolei w punkcie III określił sposób kontaktowania się skarżącego z małoletnimi córkami: - w co drugi dzień tygodnia poczynając od poniedziałku w godzinach od 16 do 8 rano dnia następnego, przy czym zabierze małoletnie z miejsca ich zamieszkania i odprowadzi je do szkoły po zakończonym kontakcie; w każdy II i IV weekend miesiąca od piątku od godz. 16 do niedzieli do godz. 20, przy czym pozwany zabierze małoletnie z miejsca ich zamieszkania i odprowadzi je do miejsca zamieszkania oraz określił kontakty w okresach wakacji, ferii zimowych i świąt. Skarżącemu władza rodzicielska wobec córek nie została ograniczona. Wywiązywał się również z obowiązku rodzicielskiego we wskazanych okresach. Jednak zdaniem organu I instancji w wyroku rozwodowym z dnia [...] r. Sąd Okręgowy we W. nie orzekł o ustanowieniu opieki naprzemiennej nad córkami A. i N. W aktach sprawy nie ma innego rozstrzygnięcia sądowego, który orzekałoby sprawowanie opieki nad córkami naprzemiennie przez obydwojga rodziców, o co można wystąpić również w przypadku, gdy wyrok rozwodowy zapadł w stanie prawnym, w którym opieka naprzemienna jeszcze nie funkcjonowała. W związku z zapadłym wyrokiem rozwodowym, który nie był znany organowi I instancji przed wydaniem decyzji przyznającej świadczenie wychowawcze, w składzie rodziny skarżącego nie można uwzględnić obu córek mimo informacji, iż Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej we W. przyjął inną interpretację i przyznał byłej żonie skarżącego A. Z. świadczenie wychowawcze w wysokości 250,- zł. miesięcznie na córkę N. na okres od 01.10.2018 r. do 30.09.2019 r. (por. decyzja Prezydenta Miasta W. z dnia [...] r.), oraz na okres od 01.07.2019 r. do 31.05.2021 r. na obie córki A. i N. W świetle powyższego, rodzina skarżącego składa się z trzech osób, a syn M. Z. jest pierwszym dzieckiem w rodzinie, zatem uprawnienie do świadczenia wychowawczego uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego. Wezwaniem z dnia [...] r. organ I instancji zwrócił się do skarżącego o przedłożenie dokumentów, dotyczących sytuacji dochodowej w celu obliczenia dochodu rodziny. Weryfikacja tego kryterium w oparciu o dane uzyskane przez organ I instancji, wykazała, że dochód na jednego członka w jego trzyosobowej rodzinie w okresie od 01.10.2017 r. do 31.10.2017 r. (po uwzględnieniu dochodu z roku bazowego 2016) wyniósł 1 320,90 zł. i przekroczył kryterium dochodowe 800 zł. o kwotę 502,90 zł., z kolei w okresie od 01.11.2017 r. (po uwzględnieniu dochodu z roku bazowego, tj. 2016 r. i dochodu uzyskanego z 2017 r.) wyniósł 1 431,62 zł. i przekroczył kryterium dochodowe 800 zł., stanowiące ustawowy próg przyznania świadczenia wychowawczego w przypadku pierwszego dziecka. Ujawnienie nowych okoliczności skutkowało brakiem podstaw do przyznania skarżącemu świadczenia wychowawczego na syna.